Inhoudsopgave

¶ Prologhe.

[Deerste capittel van deser Prologhe]

[Het tweede Capittel van deser Prologhe verclaerst]

[Nv suldi hooren hoe Iulius Cesar, omme tlant van Lottrijcke ende die gallen te bedwinghene]

¶ Dits die genealogye van vranckerijck waer huut dat Vlaendre eerst ghesproten es, waer of die Edele Coronijcke hier naer volght. [ALs die stadt van Troyen ghedestrueert was vanden Griecken]

¶ Hier naer volcht die Genealogie van hem lieden, ende hoe langhe dat sy Rengneerden. EErstpryamus

¶ Hier beghint die Coronijcke, ende dye hystorie vanden foreestiers.

[¶ Van Lyederic zalewaerts sone, die welck was, den eersten foreestier van Vlaendren, ende hoe hi den Ruese versloech]

[¶ Van Anthonis Liederic sone, den tweeden Foreestier]

¶ Van Lyederick van Haerlebeke den.iij.Foreestier, dye welcke Vlaendren seer suuerde vanden Roouers.

¶ Van Inghelram den.iiij.Foreestier, die welcke veel Steden ende Dorpen fondeerde.

¶ Van Andrack den.v.Foreestier, die welcke vele Bosschen dede vellen.

¶ Van Boudin dye.vi.Foreestier, die welcke wart Graue van Vlaendren ghemaeckt van den coninc van Vranckerijcke, ende trauwede die schoone Iudich, dochter vanden Coninck.ende brochte sinte Donaes lichaem te Brugghe.

¶ Van Boudijn die Caluwe den.ij. Graue, die Tclooster van sinte Peeters te Ghendt stichte,

¶ Van Aernout, dyemen hiet den Ouden, den.iij.Graue.die welcke.xij.Canueneken tsinte Donaes te Brugghe ordonneerde.

¶ Van Boudin dye ionghe, den.iiij.Graue, die veel steden, ende marcten stichtede.

¶ Van Aernoudt Boudins sone, den.v.Graue.

¶ Van Boudin metten schoonen baerde, den.vi.Graue, die welcke eerst het Ridderschap in Vlaendren ordonneerde.

¶ Van Boudijn van Rijssele, den vij.Graue, ghenaemt den goedertieren.

¶ Hoe dye Keyser Heyndrick met grooter heyrcrachte, nederquam, op den Graue Boudewijn.

¶ Van Boudin van Mons, die.viij.Graue van Vlaendren, de welcke ordonneerde dat dye Baliuus draghen souden, een langhe witte Roede.

¶ Van Aernoudt dye simple, den ix.Graue.

¶ Van Boudin dye onnosele, den.x.Graue.ende van Richilt sijnder moeder, die welcke grote tweedracht ende discoort maecte in Vlaendren.

¶ Hoe Robrecht dye vryese, track naer Lesse ende verbrande die stadt, ende verdreef Rijchildt met hueren twee kijnderen.

¶ Hoe Robrecht die vryese, met allen sinen Edelen, ende met den Vlaminghen, den Coninc van Vranckerijcke beuacht.

¶ Van Robrecht die Vriese.xi.Graue van Vlaendren, die welcke metten sweerde conquesteerde West vrieslant, ende dede eerst iustitie metten sweerde doen.

[¶ Vanden ionghen Robrecht dye Vryese.xij.graue van Vlaendren]

¶ Van Boudin des Ionghen Robrechts Svriesensseyde.den.xiij.Graue die ghenaemt was Graefhabkin, de welcke grote iustitie dede.

[¶ Van den goeden Graue Kaerle]

¶ Van Willem van Loo, burchgraue van Ypre, die welcke dede alle quade doot steruen, die den.G.K.hadden helpen vermoorden.

¶ Hyer wordt Willem van Normandyen Graue ghemaeckt van Vlaendren, die vijftienste.maer tgheduerde seer onlanghe.

¶ Van Willem van Normandyen, sgrauen sone vam Normandyen.die.xv.Graue van Vlaendren

¶ Hoe Willem van Normandyen beuacht Diederick van Elsaten, die welcke was met sijnre heyr crachte te Acxpoele.

¶ Van Diederick van Elsaten die xvi.Graue, die welcke de kercke van sinte Baselis dede stichten binnen Brugghe, ende schanc daer het heylich bloet, datmen daer alle iaer omme draecht.

[¶ Hoe die graue Diederic den Coninc.van Vranckerijcke manscip dede van Vlaendren]

¶ Van Phelips van Elsaten, Diedericx sone, dye welcke die wapene vanden swarten leeu wan in Turckyen.

[¶ Hoe die Graue Phelips van elsaten Diedericx sone]

¶ Hoe Phelips van Elsaten Graue van Vlaendren, ende Pieter sijn broeder Graue van Beunen tschepe ghinghen.

¶ Hoe Nobiliter des Conincx sone van Abelijnen, Phelips van Elsaten met sinen pelgryms, vewachtende op den wech, wt Cesarien reysende naer Akers, ende hoe Phelips hem verslouch.

¶ Hoe die Graue Phelips, den Eerdtbisschop van Ryemen sandt aen den Coninc van Vranckerijcke, om Paeys te maken.

¶ Van Boudin van Henegauwe, den.xviij.Graue van Vlaenderen, die welcke behuwede dat graefscip aen vrauwe Margriete, dochtere van Diederick van Elsaten.

¶ Van Boudin van Mons, den.xix.Graue, die welcke wart coninc van Griecken ende Keyser van Constantinoble, ende bleef naemaels versleghen in Turckyen.

¶ Hier wonnen die van Biervlyet, met vromigheyt, dat si die wapene van Constantinoble voeren.

¶ Hoe Alexis des Conincx Crysacx broeder, quam voor Andrenoble, met eender groter heercrachte, in spijte hebbende dat Boudin die graue keyser gecoren was.

¶ Van Ferrant van Portingale den xx.Graue, dye welcke tgraefschap behuwede aen vrau Iehanne dochtere vanden Keyser Boudin van Constantinoble.

¶ Van Thomaes van Sauoyen, den.xxi.Graue, die welcke tgraefschip behuwede aen Iehannen Ferrants weduwe.

¶ Van Willem van Dampyere, den xxij.Graue, die welcke behude tgraefscip aen Margriete die ioncxste dochtere vanden Keyser Boudin.

¶ Hoe die Coninck Lodewijc van Vranckerijcke, met sinen neue Willem van Dampyere, ende met alle sine Leenhouders track in Barbaryen, teghen die vyanden Gods die Sarazijnen.

[¶ Van Guy van Dampyere, den xxiij.graue van Vlaendren]

¶ Hoe dye Coninck Phelips van Vranckerijcke met vele diueersche nacien, van volcke dye Vlaminghen bespranck, ouermits dat haren hoop van volcke cleyn was.

¶ Van Robrecht van Nyueers dye xxiiij.Graue, die welcke in sine jonge daghen verslouch twee groote vianden der helegher kercken in Truckyen.

¶ Hoe Coninck Lodewijck, nae dye doot van sijn ouders, trac met groter heyrcracht na Vlaenderen voor Cortijcke.

¶ Van Lodewijck Lodewijcx sone van Nyueers, die.xxv.graue van Vlaendren.

¶ Dits toccuzoen waer omme dat die Stad vander Sluys was ghedestrueirt van die van Brugghe.

[¶ Hoe dye Coninc Phelips van Vranckerijcke]

¶ Hier volcht den wijch ten Hazegarse, byder Sluys.

¶ Den wijch van Kerssy.

¶ Hier dient ghenoteirt, twelcke ghebuerde een deel tijts hier te voren, mer was hier in vergheten te scriuene vanden goeden keyser heyndrick.

¶ Hier commen wi weder tonser materie, sprekende vanden Graue Lodewijck van Male, die welcke was die.xxvi.Graue in Vlaendren.

¶ Hoe dye Graue Lodewijck van Vlaendren nam te wijue die schoone Margriete, Hertoge Ians van brabant dochter

¶ Hier beghint den groten wijch voor Cassele.

¶ Hoe die Graue Lodewijck huyt Brabant quam in Vlaendren, ende al omme wel ende eerlijck ontfanghen was.

¶ Hoe die graue Lodewijc metsgaders die schepenen ende wethouders vanden drye steden van Vlaendren metten coninck van Vranckerijcke aten, also hi van hem begheert hadde.

¶ Hoe dye Graue Lodewijck van Vlaendren voer in Brabant, bi Bruesele, ende daer veel van tshertoghen van brabant volcke verslouch.

¶ Hoe die hertoge van Bourgoengien nam te wijue tsgraven Lodewijcx van male dochter

¶ Hier beghint die oerloghe ende discoort tusschen die van ghendt ende die van Brugghe, twelc gheduerde wel vi.iaer lanck.

¶ Hier rees die oerloghe omme tghedelf vander leye.

¶ Hoe dye van Ghendt met subtijlicheden wonnen dye stede van Oudenaerde.

¶ Hier volcht den wijch te Beuerhout op tvelt.

¶ Hier beghint den wijch te Roosebeke.

¶ Van Phelips le Hardy, des Conincx Ians sone van Vranckerijcke, dye xxvij.Graue van Vlaendren.

¶ Dit sijn die preuilegien dye wy ooc besweeren den lieden van Brugghe, aengaende tstick vander coopmanschepe ende vanden zwijne.

¶ Van een wonderlicke planete inder lucht.

¶ Dit naer volghende, es tinhouden vanden paeyse tusschen den Prinche ende die van Ghendt.

¶ Van Ian van Dygioen die.xxviij.graue van Vlaendren, die welcke in Vranckerijcke iammerlijck vermoort wardt van des Dolphijns volcke.

¶ Hoe die Hertoghe Ian van Borgoengien verradelick vermoort wart van des Dolphijns volcke.

[¶ Item sygismundus die coninc van hongeryen was ghecoren coninck van Roome ende keyser van Almaengien]

¶ Van Phelips van Chaerlois des hertoghen Ians sone, die.xxix.Graue van Vlaendren.

¶ Hoe die Hertoghe Phelips track met eender grooter heyrcrachte te Muylijn vp die Cheyne, ende wan die stede.

¶ Hoe die Hertoghe Phelips vergaderde een grote vlote van schepen ter Sluys met vele volcx van wapenen, omme te varene in Hollant.

¶ Hoe die Hertoghe Phelips van Borgoengien te wijue nam vrau Ysabeele des Conincx Ians dochtere van Poortingale.

[¶ Hoe twee Cardenalen ghesonden waren van den Paeus Tatrecht, om den paeys te maken]

¶ Hoe int iaer.xiiijc.ende.xxxv.grote haghel steenen vielen die tcoren al bedoruen.

¶ Hoe een grote vlote van schepen vol volcx van oorloghen wt Inghelant quam in Vlaendren.

[Item sdijsendaechs vp den.iiij.dach van Septembre]

¶ Hoe die Hertoghe Phelips quam te Brugghe met een grote quantiteyt van volcke, ende meende die Stadt in te nemene.

¶ Den voetual die Tatrecht gedaen was.

Dyt sijn sommeghe pointen den paeys aengaende.

¶ Hoe dye Coninck Kaerle van Vranckerijcke sandt Vrau Kathelijne sine dochtere, by den Hertoghe Phelips van Bourgoengien, om te vulcommen thuwelic van huer, ende van Kaerle sinen sone, heere van Charloys.

¶ Hier beghint hoe die Hertoghe Phelips ontfinck Vrau Kathelijne, Sconincx dochtere van Vranckerijcke, omme te hebbene in huwelijcke den Graue Kaerle van Charloys sine sone.

¶ Hier naer volcht hoe dye Hertoghe van Orliens wart ontsleghen, ende ghedeliuereirt huyten handen vanden Coninc van Inghelant.

¶ Hier naer volcht hoe die Hertoghe van Orliens was versocht vanden Hertoghe Phelips van Borgoengien, omme dat hem soude ghelieuen te besweerene den paeys van Atrecht.

¶ Hier naer volcht die feeste vanden Hertoghe van Orliens, ende vander ioncfrauwen van Cleue.

[¶ Die maniere hoe onse edele Heere ende Prinche ontfanghen was]

¶ Hier naer volcht hoe dye Hertoghinne van Bourgoengien, gheselnede van den Hertoghe Phelips track te Aloen, by den Coninc Kaerle van Vranckerijcke.

Hoe de Hertoginne van Bourgoengien orlof nam, aen den coninck van Vranckerijcke, sijnde te Aloen, binnen der Stede.

¶ Hoe Kaerle dye Hertoge van Orlyens weder keerde huyt Vranckerijcke, byden Hertoghe Phelips van Borgoengien, die als doe was binnen der stede van Hesdijn.

¶ Hoe doe eenen Pieter reynault was seer vertasserende die landen vanden Hertoghe van Borgoengien, ende vanden Graue van Stampes, ende meer andere.

¶ Hoe dye Graue van Stampes, track in Bourgoengien bi den Hertoghe Phelips, omme hem te vermanene te trecken int Thertoochdom van Lutcenburch.

¶ Hoe die hertoghe Phelips Raedt hielt met sinen heeren.

¶ Hoe die Hertoghe Phelips van Borgoengien track te Lutcenburch, omme Thertoochschip te stellene in dobedientie vander Hertoghinne sijnder moeye. Anno.xiiijc.ende.xliij.

¶ [Het.vi.Toyson ghehouden te Ghendt]

¶ Hier naer volcht vij.Toyson ghehouden te Berghen in Henegauwe.

¶ Hier beghint die Oorloghe van Ghendt, int iaer ons heeren.M.CCCC.ende.Li.

¶ Hoe dye van Gendt te velde quamen, yeghen den Hertoghe Phelips.

¶ Consilia lathomi deflent ghendt de corde perfecto.

¶ Hier naer volcht tinhouden vanden paeys van Ghendt, ghetranslateirt huyt den walschen in Vlaemsche.

¶ Dit sijn die presentacien die dye van Ghendt presenteerden hueren Prinche den Hertoghe Phelips, omme te commene tot eenen goede paeyse, ende in sijnde gracie.

Dyt es den voetual van die van Ghendt, alsoot hier naer volcht.

[¶ Hoe dye Hertoghe Phelips van Bourgoengien track met allen sinen heren]

¶ Hier naer volcht die Deuenscher reyse.

¶ Hoe die ionghe Princhersse van Chaerloys Kathelijne sconincx dochter van Vranckerijcke ghelach van eene ionghe dochtere, ghenaemt Marie.

¶ Hoe die dolphijn van Vranckerijcke quam hier in Vlaendren.

Die Turcsche reyse

¶ Dit es die reyse van Montherry.

Dit was deerste reyse dat theylich bloet ghedreghen was te Brugghe in processie generale.

¶ Dit was oock teerste dat thelich Sacrament ghedreghen was in processie generale.

[Hier beghint doorloghe van die van Luycke]

¶ Dit es teerste dat Kaerle here van Chaerloys aen nam om te treckene int lant van Luycke.

¶ Hoe die Hertoghe van Chaerlois track met sinen Edelen, ende met al sijnder macht, voor die stede van Dynant.

¶ Hoe die edele Hertoghe Phelips sieck lach te Brugghe, ende hoe hi daer sterf.

¶ Een recommendacie vanden Hertoghe Phelips van Borgoengien naer sijn ouerlijden ter weerdicheden van hem.

¶ Dit es Tincarnacioen vanden ouerlijdene vanden edelen Hertoghe Phelips.

¶ Hier naer volcht die Coronijcke vanden edelen Hertoghe Kaerle van Borgoengien.

¶ Dyt naervolgende es dye derde vaerdt, in Tlandt van Luycke.

¶ Hoe dye Hertoghe Kaerle ghinc siedge legghen, voor dye Stadt van sint Truden, met allen sijnder macht van sinen edelen heeren Ionck ende Houdt.

¶ Dit es den voetual, die die van Luycke daden den Hertoghe Kaerle van Bourgoengien.

[Hoe dye Hertoghe Kaerle van Charlois]

Hiernaer soe volcht thuwelic vanden Hertoghe Kaerle, ende van Margriete van Ioorck, Tsconincx Edewaerts sustere van Inghelant.

Hoe dye Hertoghe Kaerle begonste te houdene sijn oordene vanden gulden Vlyeze.

[Hoe heer Iacob van Bourbon (die welcke rechtsweere was van Hertoghe Kaerle) van deser weerelt verschiet]

¶ In desen tijt so ghebuerde in Vlaendren wonderlijcke saken van Reeuwers ende Vodoysen.

[Hoe dye Hertoghe Kaerle van Chaerlois, Graue van Vlaendren Trauwede (binnen den Damme) sijn bruydt]

Dit naervolgende es den ontfanck, die te Brugghe ghedaen was, die hooghe ende moghende Princersse Vrau Margriete, Shertoghen dochtere van Iorck, des conincx Edewaerts suster van Inghelandt.

¶ Hier naer volghen die Figuren.

¶ Die xvij.neeringhen.

¶ Hier naer volchde den hamere

¶ Tleder.

¶ Die naelde.

¶ Die poorterye.

¶ Die cleene neerijnghen.

¶ Die Makelaers.

[¶ Hier naer volcht dye cause vanden Steickspele vanden gulden boome]

¶ Dit gheschiede tsondaechs ten steicspele, ende sauens ten banckette seer rijckelick.

¶ Dit ghesciede smaendaechs ten steicspele, ende tsauents ten banckette.

¶ Dit ghesciede sdysendaechs ten steicspele, ende sauents ten banckette.

¶ Dit gheschiede Swoendaechs ten Steicspele, maer als doe en wasser gheen Bancket.

¶ Dyt gheschiede sdonderdaechs ten steicspese, ende tsauens ten banckette.

¶ Dit gheschiede svrydaechs ten steicspeele maer daer en was gheen bancket,

¶ Dit gheschiede Tsaterdaechs ten Steickspele, maer daer en was doe gheen bancket.

¶ Hier naer volcht een ander moeyte, waer omme dat Tlandt van Luycke ghedestrueirt was, ende was dye vierde vaerdt die vp Tlandt van Luycke ghedaen was.

¶ Hier naer volcht Een vreymt wondere.

¶ Dit ghesciede int iaer.M.iiijc.ende lxix.

Hoe dye Hertoghe Kaerle in sijnder stede van Ghendt minnelick ontfanghen wart.

¶ Hier naer volcht een gheschil tusschen den paedgen.

¶ Hier naer volcht een ouerdaet vanden Graue van verwijck.

¶ Messiue ghesonden vanden Coninck Edewaerdt aen dye stede van Brugghe, ghetranslateirt huyten Walsche, in schoonen ende platten Vlaemsche.

¶ Hier nae volcht des conincx Edewaerts victorie, ghesonden byden seluen bode.

Dyt naer volgende sijn dye persoonen van namen, die versleghen worden, inde voorseyde strijden.

¶ Hier naer volcht eene Missyue van bedanckelijcheden dye die goede lieden van Brugghe sonden aenden eerweerdeghen Coninc Edewaert van Inghelant.

¶ Een schoon myracle vanden heleghen bloede Christi, dat te Brugghe rust.

¶ Hoe die coninc van Vranckerijcke sandt eenen Herault aen Hertoghe Kaerle, omme hem te ontsegghene.

¶ Brugghe bidt Gode om vrede,

¶ Hoe die Hertoghe Kaerle met alle sijnder machten te velde quam, yeghens den coninck van Vranckerijcke.ende hoe hi Amyens beleyde.

¶ Hier naer volcht vanden Hertoghe van Gheldre, ghenaemt Aernoudt.

Dyt naervolgende es die heerlichede ende de singnorye, gedaen te Brugghe, vanden hooghen ende moghenden Prinche Hertoghe Karel van Bourgoengien, twelc noeyt dier ghelijcke ghesien en was in Vlaendren.

[ITem ontrent desen seluen tijt in die maent van Lauwe]

¶ Aengaende den bestande van.xi.maenden.

Dit es de declaracie vander doot vanden Hertoghe van Guyenne, ghesonden vanden hertoghe kaerle in alle sijne landen.

¶ Hoe hertoghe kaerle wan tlant van Gheldre eerlicke metten sweerde.

[¶ Hier naer volcht doordonancie vanden parlemente]

¶ Hier naer volcht hoe dat die hertoghe Phelips van Bourgoengien veruoert was van sinte Donaes te Brugge te Dygioen in Bourgoengien, den.xxx.sten dach in December. Anno.lxxiij.

¶ Hier naer volcht de hooghe ende Edele versaminghe vanden Keyser Frederic, ende van den Hertoghe Kaerle.

Hier naer volcht die comste vanden Hertoghe Kaerle van Bourgoengien.

¶ Hier naer volcht die maeltijt.

¶ Een feyt van wapenen.

¶ Hoe dat die Keyser hem seluen toochde in Keyserlicken state.

¶ Hier naer volcht die cause vander orloghe, tusschen den hertoghe Karel van Bourgoengien, ende der stadt van Nuchen.Anno.lxxiiij.

¶ Hoe Hertoghe Kaerle ontboot alle sine landen, om een dachuaert te houden, binnen der stede van Ghendt.

[Als Hertoghe kaerle quam ende ghescheeden was vanden Coninck van Inghelant]

¶ Hoe die Hertoghe Kaerle track naer Loreynen, ende deder daer vele hanghen die hem contrarie gheweist hadden.

¶ Hier naer es volghende tverlijden vanden voorseyde graue van Simpol, in articulen.

¶ Hoe Lodewijc Conincstable van Vranckerijcke onthooft was binnen Parijs.

[ITem int selue Iaer van.lxxv.]

[Dit es tachste toysoen]

Dit es Tincarnacioen van desen,

¶ Hoe die heere Anthonis bastaert, die tijdinghe ontfanghen hadde, vander doot vanden Hertoghe Kaerle.

Dit es den eedt van der Princersse Marie.

¶ Dit ghesciede binnen den iare van.lxxvij.

¶ Hier naer volcht hoe die Coninck van Vranckerijcke ghecreech die stede van Camerijcke, ende ooc tcasteel, met groter behendichede.

[Item om tvoorseyde volc van Vlaendren moet te gheuene]

Hoe die edel Hertoghe Maximiliaen, int vulle harnasch met grooten state te Ghendt in quam.

¶ Hier naer volcht hoe dat die edel Hertoghe Maximiliaen, sone vanden keyser Frederick, trauwede sijn bruyt, Marie van Bourgoengien.

[Hoe die Hertoghe Maximiliaen, int vulle harnasch te Brugghe in quam]

[Hoe die edel Hertoghe Maximiliaen, beswoer die Stede van Brugghe]

¶ Hoe die edele Hertoghe Maximiliaen track met sinen edelen, ende met grooter macht in Artoys, voor die stede van Lens.

Dit es van een clerck die Ioannes hiet. C Nota bene.

Dit gheschiede binnen den iare van.lxxviij.

¶ Hier naer volcht tbeghinsel vanden Toysoene, ghehouden tsinte Saluators in Brugghe, byden hertoghe Maximiliaen. Anno.lxxviij.

¶ Dit es den Tijtel vanden Hertoghe Maximiliaen.

[Item vp den.xviij.sten dach van Meye quamen die van Doornicke met groter machte by Oudenaerde]

Hoe dye Hertoghe Maximiliaen met grooter macht, track voor dye stede van Condeyt, ende ghincse seer vreeselicke bestormen, so dat die fransoysen huyter stede vloden metten goede.

[¶ Hier naer volcht doordonnanchie ende maniere, die binnen der stede van Brugghe ghedaen was]

¶ Hoe die ghedeputeirde vanden vier landen byden Prinche versaemt waren.

Dit gheschiede binnen den Iare.M.CCCC.ende.lxxix.

Hoe die van Rijssel seer chierlicken huyt quamen, om te Brugghe Vespereye te houdene, ten steickspele aengaende.

[Hoe die van Brugghe steicspel hielden]

[Item vp den.xxv.sten dach van Meye doe vertrac die hertoghe Maximiliaen huyt Brugghe des achternoens]

[Item vp den seluen tijt sandt die coninc van Vranckerijcke drie schepen te Inghelant waert]

[Item vp den seluen dach naer die noene so track mijn here van Meerewe]

[Dit es den strijt van Blangijs]

Tincarnacioen vanden strijt voorseyt

[Anno.M.iiijc ende lxxix.den.ij.sten dach van Septembre]

Hoe die hertoghinne, me vrau Marye van Bourgoengien te Bruessele ghelach van een schoone ionghe dochtere, ghenaemt Margriete, ende wart seer eerlic kersten ghedaen.

[Item in desen seluen tijt waren die vier landen vergadert Tantwerpen seer langhe tijt]

¶ Item vp den.xxij.sten dach in Meye, te wijle dat die prinche hilt sijne hoochtijt van Sinxene in Hollandt.

[¶ Item in die selue maent ons prinche ende princersse waren te Namen]

[Item in tselue iaer die Duwagiereghe hertoghe Karels wedewe die track ouer in Inghelant]

Dit gheschiede binnen den iare.lxxxl.

[Anno.M.iiijc.ende.lxxxi.den.viij.sten dach in Meye]

¶ Voort so es te wetene dat vp den.xx.sten dach van Meye.

[Hoe dye Hertoghe Maximiliaen met een groot volc tract voor die stede van Venloo]

[Item die voocht van Belle, die contrarie onsen prince was voor Venloo]

Item vp den.xxvij.sten dach van Nouembre, so quam die prinche te Brugghe met schoonen state.

[Vp Sinte Nicasis dach naer dye noene in Decembre]

[Item vp den.xiiii.sten dach van Septembre] Item vp den.xiiii.sten dach van Septembre, so quam mijn here van Gazebeke met vele heeren van sprinchens oordene ende met een Aduocaet in die camere van Brugghe, ende gaf daer der wet te kennene by den Aduocaet ende Notaris, hoe dat hy hadde gheappelleirt vanden banne yeghens die van Ghendt, voor onsen edelen prinche Maximiliaen, ende sijnen Raet, ende badt dye wet vander stede van Brugghe, dat si dat in ghedijnckenesse wilden houden, dat hi dat also ghedaen heift byden wille vander Princersse.

[Item het es waer dat die Prinche ende sijnen Raet vergadert waren]

[Item vp den.xviii.sten dach van Sporcle]

[Hoe dye Hertoghe Maximiliaen, ende dye Hertoghinne vrau Marye, tsamen reden vlieghen]

[Item nv keeren wi weder ende moeten noch vermanen vander orloghe]

[Item corts daer naer die van Hutrecht]

[Item dye princersse Marye wort seere met siecten beuanghen]

Dits doordonancie hoe datmen tlijck ter kercken drouch van mer vrau Marye van Bourgoengien, eeneghe dochtere vanden Hertoghe Kaerle van Bourgoengien.

Dits die huytuaert vander edelder Princersse, vrauwe Marie van Bourgoengien, eeneghe dochtere van den Hertoghe Kaerle van Bourgoengien.

Dits Tincarnacioen vanden ouerlijdene vander edelder Princersse Marie van Bourgoengien, wiens siele god ghenadich sy.

[¶ Item hier mede so eyndt die Coronijcke van Vlaendren]

[Hier beghint van diewonderlicke Regnacie ende Fortunen van Oorloghen]

[Item int Iaer van lxxxiij.den.xxiij.sten dach in Sporcle]

Hoe dye Hertoghe Maximiliaen, trac met machte voor dye stede van Hutrecht, ende hoe hijse wan.

[¶ Vp den.xvi.dach in Sporcle.Anno.lxxxv.so was die Hertoghe Maximiliaen ghecoren coninck van den Roomschen rijcke]

[Item int selue iaer soe quam weder die Coninck vanden Romeynen wel met hondert ende tachtentich schepen]

[Item vp desen seluen tijt so dede mijn heere van Rommont]

[Item corts daer naer so quam die Roomsche Coninck voor dye stede van Brugghe]

[Item vp desen seluen tijt in die maent van Meye.Anno.lxxxv.]

Vp den.xxviij.sten dach vander seluer maent van Meye.

[Item vp den.xxiij.sten dach in Wedemaent]

Hoe dye Hertoghe Maximiliaen, beswoer als Rooms Coninck, Tlandt van Vlaendren, als Monboor van sijnen sone, den Hertoghe Phelips van Bourgoengien, erfachtich Graue van Vlaendren.

[Item corts hier naer int beghintsel vander maent van Lauwe Anno.lxxxvij.]

[Item den Raet van die van Ghendt, ende van die van Brugghe]

[Item vp den.xxij.sten dach van Sporcle]

[Item hoe den Coninc vanden Romeynen vertoocht was die waeromme dat dye van Brugghe aldus ter marct ghecommen waren]

[Item vp den.xxvi. sten en den.xxvij.sten en den achtentwintichsten dach van Sporcle]

[Item vp den.v.sten dach van Maerte]

[Item vp den.viij.sten en den x.sten dach van Maerte]

Item vp den.xi.sten dach van Maerte, so waren ghelesen in die halle diueersche ordonnancien bi die vander wet gheordonneirt,

Item vp den.xi.sten dach van Maerte, so sandt mijn here van Santrayn te Brugghe eenen brief, die welcke sprack in deser manieren.

[Item vp den.xi.sten dach in Maerte]

[Item vp den.xi.sten dach van Maerte voorseyde]

[Item vp den.ix.sten en den.viij.sten dach van Maerte]

[Item vp den.xiii.sten dach van Maerte]

[Item voort so wasser gheordonneirt eenen brief]

[Item vp den seluen xiiij.sten dach van Maerte]

¶ Item noch vp den xvi.sten dach van Maerte, so was noch ghesonden eenen brief van ghendt.

[Item voort vp den xvij.sten dach van Maerte]

[¶ Item vp den seluen dach als bouen]

[Item voort vp den xix.sten en den v.sten dach van Maerte]

[Item vp den.xx.sten dach van Maerte]

[Item vp den.xxij.sten dach van Maerte]

[Item voor noch vp den.xxij.sten dach van Maerte]

[Item voort vp den xxiij.sten dach van Maerte]

Item vp den.xxvi.sten dach van Maerte, so ordonneirde het commuyn van Brugghe duysent mannen dye welcke souden huyt trecken in onse Casselrye.

[Item vp den.xxvij.sten dach van Maerte des nachts]

[Item vp den.xxvi.sten en den xxvij.sten en den achtentwintichsten dach dach van Maerte]

[Item vp den.xxviii.sten dach van Maerte]

[Vriendelike groetenesse aen den Hertoghe Phelips onsen natuerlicken here ende Prinche]

[Item voort vp den xxix.sten en dertichsten dach van Maerte]

[Item vp den.xxx.sten van Maerte en den eersten dach van April]

[Voort vp den.v.sten dach van April]

[Item voort vp den tweesten dach van April dedemen een ghebodt ter hallen huyt]

[Item noch vp den.ij.sten en den vierden dach van April]

[Item was gheordonneirt den.v.sten dach in April byder Wet ende dekenen]

[Item voort soe screuen die van Ghendt eenen brief aen dye van Brugghe]

[Item mer Phelips Phelips aldus weder omme commen sijnde binnen der Sluys]

[Item voort vp den xxviij.sten dach van April]

[Item den laetsten dach van April en den eersten dach van Meye]

[Item vp den seluen dach quam een mare te Brugghe]

[Item vp den vierden en den.vi.sten dach van Meye]

[Item terstont daer naer warender gheordonneirt een duysent mannen]

[Item vp den.vi.sten] dach van Meye.Anno.lxxxviij.]

[Item voort so quamen te Brugghe.iijc.mannen van Gendt]

[Item binnen den seluen daghe ende auent]

[Item vp den.x.sten en xi.sten en den.xiij.sten dach van Meye]

[Item vp den.xvi.sten dach van Meye. Anno.M.iiijc.ende lxxxviij.]

Dyt naervolgende es tinhouden vanden brief vanden voorseyde paeyse

[Item waert dat yement administracie ghehadt hebbende van penninghen]

[Item omme te verheffene iusticie, ordene ende pollicie vanden steden]

[Item es voort gheaduiseirt ende ghesloten]

[Item te dien eynde dat alle die voorseyde saken ghestandich ende gheduerich moghen blijuen]

Hier nae volcht tinhouden vanden paeyse van woorde te woorde.

[Item eerst dat dye drye landen slandts van Vlaendren belooft hebben]

[Item ter neernster bede vanden voorseyde heren vanden bloede ende van dye ghedeputeirde vanden staten]

[Item voort om sekere redenen ons daer toe mouerende]

[Item die voorseyde van Vlaendren]

[Item ende omme die versekerthede van al dies voorseyde es]

[¶ Item dit yeghenwoordich tractiet van paeyse sal gheconfirmeirt sijn by den coninc van Vranckerijcke]

Dit es dye voorme vanden eede ghedaen, by den Roomschen Coninck Maximiliaen.

[Item voort achtervolghende, naer den huytroupene vanden seluen paeyse]

[Item vp den.xvij.sten en en.xxiiij.sten dach van Meye]

[Item vp den.xvij.sten en den.xix en xxi.sten dach van Meye]

Hoe die keyser Frederick van Roome, vader vanden Roomschen coninc Maximilianus, quam voor Ghendt te Euerghem ligghen, met een groot volck van wapenen.

[Item soe ghebuerdet noch, ende dit was vp den eersten dach van Wedemaent]

[Item vp den.vij.sten en x.sten dach van Wedemaent]

[Item voort vp den viij.sten dach van Wedemaent]

[Item vp den.ix.sten dach van Wedemaent]

[Item vp den.xi.sten dach van Wedemaent]

[Item vp den.xv.sten dach van Wedemaent]

[Item den.xxvij.sten dach van Wedemaent]

[Item vp den.xviij.sten dach van Wedemaent en derden dach van Hoymaent]

[Item vp den.xix.sten dach van Wedemaent]

[Item den.xxiij.sten dach van Wedemaent]

[Item theyr van den Keyser]

[¶ Item vp den.xx.sten dach van Wedemaent]

¶ Hoe dat skeysers volck, ende tvolc vanden Coninc tsamen een assaut daden vp den Damme, ende hoe sy daer of ghesleghen waren.

[Item den.xxi.sten dach en den laetsten dach van Hoymaent]

[Item den.xxiiij.sten en den.xxvij.sten dach van Hoymaent]

[Item vp den vierden en vij.sten dach van Ougst]

[Item vp den.x.sten dach van Ougst achteruolgende]

[Item vp den.xi.sten en den.xij.sten en den.xiij.sten en den xx.sten dach van Ougst]

[Item onse Capiteynen waren]

[Item naer alle nyeumaren]

[Item naer desen so ghebuerdet dat dye van Middelburch in Zeelant]

¶ Item vp den.v.sten dach van Septembre, soe was dye Wette

[Item vp den.xvi.sten en den.xx.sten en den xxiij.sten dach van Septembre]

[Item op den.xxv.sten en den den.xxiiij.sten dach van Septembre]

[Item vp den.xxv.sten en den den.xxvi.sten dach vander maent voorseyde]

[Item vp den.xxviij sten en den laetsten dach van Septembre]

Hoe mijn here van Breeroode, vertrac van Brugghe met een groot volck te Holland waert, omme dat in te nemene, ten oorbore vanden Hertoghe Phelips onsen natuerlicken Prinche.

[Item vp den.xx.sten dach van Octobre]

[Voort vp den.xxiiij.sten dach van Octobre]

[Item vp den.vi.sten dach van Laumaent]

[Item die van Oostende vernamen hoe die vander Nieupoort huyt sonden.ij.scepen]

[Item vp den.vi.sten dach van sporcle so quam monseur descordes te Dornicke]

[Item aldus monseur de Cordes wesende te Doornicke]

[Item vp den vierden dach van April]

[Item vp den.xix.sten dach vander maent van Meye.Anno.M.CCCC.ende.lxxxix.]

[Item vp den.xxiiij.sten dach van Meye]

[Item als mijn here van Meerwede aldus Oostende in ghenomen hadde]

[Item vp den.xvi.sten dach vander seluer maent]

[Item vp den.x.sten dach van Ougst]

[Item dus onse ambassaduers van Brugge wesende te Parijs den vierden dach van Septembre]

[Item den paeys ghehuyt ende ghesloten wesende]

[Item achteruolchende tslot vanden voorseyden paeyse]

[Item int besoengieren vanden paeyse totten slote toe]

[Item vp den.xvi.sten dach van Lauwe]

[Item achtervolghende die date als voren]

[Item dient ooc ghenoteirt dattet te diere tijt was een seere grote dierste van allen goeden]

[Item achteruolghende vp den eersten dach van Sporcle]

[Item den hertoghe van Zassen ende mijn here van Nassauwe versochten dickwille omme tghelt of te stellene]

[Item die heeren quelden ghemeente dicwils omme tghelt ofte stellene]

[Item in Hoymaent waren alle daghe vele differente straetmaren]

[Item int eerste van Hoymaent en den.xij.sten dach van Hoymaent]

[Item vp den.ij.sten dach van Ougst Anno.xiiijc.ende.xc.]

[Item die vanden Damme verbarnden by ghetale wel.iijc. huysen]

[Item in dyt seluen iaer van.xiiijc.ende.xc.vp onser vrauwen auent half Ougst]

[Item in dien seluen tijt so trocken dye van Brugghe huyt wel met.iiij.of.v.hondert mannen bi Vyuen]

[Item ontrent den xviij.sten van Octobre hier voren en den laetsten dach van Octobre.]

[Item vp desen seluen tijt so trocken die van Brugghe voor tcasteelkin van Vassenare]

[Item in die stede van Brugghe was doe also groten noot ende ghebrec van broode]

[Item vp sinte Denijs dach so was een alaerme binnen der stede van Brugghe]

[Item te Brugghe was en ghebodt ghedaen]

[Item vp den seluen tijt waren ter zee gheuanghen drye schepen met engienen]

[Item den.xxi.sten dach van Octobre]

[Item vp den.xxiiij.sten dach van Octobre]

[Item den.xxv.sten in Octobre so quam een herault vanden Coninck van Vranckerijcke]

[Item mijn here van Nassauwe quam ter sluys vp den.xxvi.sten dach van Octobre]

[Item dyt naeruolghende es den prijs also die vitaelgie ghemeenlic galt vanden.xxvij.sten in Octobre tot midwinter]

[Item es te wetene, dat dese voorseyde orloghe binnen.iij maenden vanden eersten dach van Ougst totten xxvij.sten dach van Octobre]

[Item die van Brugge dus in groter desolacie sijnde]

[Ende aldus was binnen Brugghe groote aermoede]

[Item daernae waren gheordonneirt schepen wel ghestoffeirt met engienen,

[Item den.xix.sten in Nouembre]

[Item die voorseyde ghedeputeirde commende ten Damme]

[Ende onse ghedeputeirde vanden Damme commende]

[Item vp den dach vander presentacie van Marie]

[Item vp Sinte kathelijnen dach snachts ontrent den.ij.hueren]

[Item vp den.xxviij.sten dach van Nouembre. Anno.xc.]

[Item sachternoens ontrent den.iij.hueren]

[Item men moet weten datmen vele lieden vandt als doe]

[Item es te wetene, dat die voorseyde ghecommitteirde weder waren als doe ghesonden ten Damme aen mijn here van Nassauwe]

Dit waren die ghedeputeirde die mijn heere van Nassauwe ten Damme ghesonden waren.

[Item mijn here van Nassauwe]

[Item mer Enghelbeert van Nassauwe quam te Brugghe met schonen state]

[Item es te wetene, dat den paeys gheconcludeirt ende huyt gheroupen was vp sinte Nyclaes dach]

[Item men sal weten dat die somme die die van Brugge gheuen moesten mijn heere van Nassauwe]

[Item vp den laetsten dach van Decembre]

Hoe alle de edele ende tghemeene lant van Vlaendren raet hilden, hoe men tlant van Vlaendren bewaren soude.

Item vp den.xvij.sten dach van Maerte.

[Item vp den.xv.sten dach van April.Anno.xci.]

[Item.xxvi.in wedemaent galt een hoet taerwe te Brugghe vier gouden croonen]

[Item.xxx.in Hoymaent so was te Brugghe onthooft ende ghequaertelleirt, een persoon gheboren huyt Zeelant]

[Item vp den.v.sten dach van Ougst waren gheleyt weder eenighe saudeniers in Oudenborch]

[Item vp den seluen tijt was te Ghendt ghehouden een collacie]

[Item tes te wetene als mijn here van Nassauwe huyten Damme schiet]

Hoe een ghemeene dachuaert gheordonneirt was te houdene binnen Mechelen, daer die van Ghendt, Brugge ende Ipre, met haerlieder ghedeputeirde met seer schonen state naer reysden.

Item vp desen seluen tijt in die maent van Lauwe soe wast seer cout wedere ende seer gheurosen.

[Item mijn heere van Nassauwen dit vernemende]

Item in den seluen tijt so quamen dye vanden Damme voor dezelpoorte, daer si eenen wakere doot sloughen.

[Item vp den.ix.sten dach van Sporcle]

[Item vp den.xiiij.sten] dach van Sporcle, so trocken die van ghendt voor Tcasteel van Honsdom met grooter macht van volcke,

[Item vp den seluen tijt so quam ter Sluys int swijn met schonen state me vrauwe van Rauesteyn]

Item vp den seluen tijt verbarnden die van Ghendt tclooster vanden Satreusinnen]

[Item den.vi.sten in Maerte vp den vastenauent dach]

[Item den.xxviij.sten dach in Maerte]

Item inde selue maent so verbarnden die vander Sluys die stede van Ardenburch.

Hoe die van Gendt met machte huyt toghen, ende wonnen die stede van Gheertsberghe.

Item den.xiiij.sten in April voor paesschen soe trocken die van Ghendt huyte wel met.v.of.vi.duysent mannen ter Sluys om vitaelgie.

[Ende vp den seluen tijt so was te Ghendt collacie ghehouden]

[Item vp den.vi.sten dach van Meye so was den grooten Raet van Brugghe versaemt]

[Item vp den.viij.sten dach van Meye Anno.xcij.]

[Item vp den.xxviij.sten dach van Meye was den groten Raet van Brugge weder vergadert]

[Item vp den eersten dach van Wedemaent. Anno.xcij.]

[Item vp den.xvi.sten dach van Wedemaent so was grote rommelinghe binnen der stede van Ghendt]

[Item vp den seluen dach so quam die hertoghe van Zassen wel met hondert schepen oft meer ter sluys int swijn]

[¶ Item in dye selue maent so vielen ontrent Cortrijcke wonderlicke grote haghelsteenen]

[Vp dyen seluen tijt so waren ghesonden sekere ghedeputeirde oude notabele mannen in Casant byden hertoghe van Zassen]

¶opye vanden paeyse

[Voort dit ghedaen sijnde dye coninclike maiesteyt ende mijn gheduchte heere sijnen sone den hertoghe Phelips]

[Item vp den seluen tijt so quammer een vroom capiteyn vanden hertoghe van Zassen met sijnen volcke ligghen ontrent Lapschuere]

[Item den.xxviij.sten in Septembre so trocken mijn heere van Nassauwen ende mijn heere van Symay ter Sluys by mijn heere van Rauesteyn]

[Item den.xij.sten in Octobre. Anno.xcij.]

¶opye vanden paeyse, vander stede vander Sluys int corte.

[Item den.xiij.sten dach in Octobre.Anno.xcij.]

[Item vp sinte Lucas dach den.xvi.sten in Octobre]

[Item vp den.xx.sten in Octobre so quam mijn heere van Rauesteyn binnen der stede van Brugghe]

[Item vp den derden dach van Nouembre so was tgaernisoen vertrocken huyten Damme]

[Item.xiiij.in Nouembre so quam mijn heere vanden Gruythuyse al sieck binnen der stede van Brugghe]

[Item den.xxix.sten in Decembre. Anno.xcij.]

[Item vp den.ij.sten dach van Lauwe]

[Item in desen seluen tijt so ghebuerdet datmen ghemiste diueersche cooplieden te Antwerpen]

[Item vp den.xxv.sten dach in Lauwe vp Sinte Pauwels dach],

Item in dye maent van Maerte so quamen diueersche gedeputeirde van sommeghe nacien.

[Item.xxij.in Meye so was den paeys ghesloten tusschen den coninck van Vranckerijcke ende den Roomschen coninc]

[Item vp den.xxx.sten dach in Meye was te Brugghe den paeys ter hallen huytgheroupen]

[¶ Item in die selue maent soe quam Margriete, suster vanden hertoghe Phelips van Vranckerijcke]

Hoe ioncfrau Margriete ghebrocht wart van die Duwagiereghe met schoonen state in Brabant

[Item den.viij.sten dach in April naer paesschen Anno.xciiij.]

[In dye maent van Hoymaent quam die Coninghinne van den Coninck Maximiliaen te Mechelen]

[Hoe die Roomsche Coninck ende sijne Coninghinne]

Hier begint die Coronijcke vanden edelen Prinche Hertoghe Phelips, sone van den Roomschen coninc Maximiliaen, ende die.xxxiij.ste Erfachtich Graue van Vlaendren, geboren te Brugghe.

[Item.xxix.in meye Anno.xcv.]

Hoe een Ambassaet quam wt Spaengien, aen den hertoge phelips, om te hebben teenen wijue Margriete sijn suster voor des conincx sone van Spaengien.

Hoe hertoghe Phelips vertrac huyt Henegauwe, naer duytschlant, tot sinen vader den Roomschen coninck.

[Item vp den.xxx.sten] dach van April. Anno.xcvi.]

[Item vp desen seluen tijt so warer vele lieden van wapenen]

¶ Hoe den Lantprijs Tantwerpen ghehouden was, van Rethoroijcken.

Item vp Sinte Baselis dach quamen die scotters vanden ouden boghe van eenen schietspele dat gheweest hadde te Denremonde

[¶ Item corts daerna so vertrack die voorseyde bruyt huyt Zeelant te Antwerpen]

[Item me Ioncfrau Margriete hertoge Phelips sustere]

Hoe die edele Prinche Hertoghe Phelips trauwede binnen der stede van Liere in Brabant, sijne weerdeghe bruyt Iohanna des Conincx dochter van Spaengien.

[Item die Hertoge Phelips een lettel tijts in Zeelandt gheweest hebbende]

[Item in desen seluen tijt waren gheordonneirt vander stede weghe dye welcke in alle sermoenen omme gaen souden voor die aerme huysweecken]

Item vp den Nyeuauent.Anno.xcvi.]

[Hoe dye edele Hertoghe Phelips, met sijnder coninghinne quam binnen der stede van Ghendt]

[Item vp den.xviij.sten dach in Maerte. Anno.xcvi.]

Hoe die edele Prinche Hertoghe Phelips, erfachtich Graue van Vlaendren, beswoer dye stede van Brugghe.

Hoe die Hertoghe van Sauoyen, een Ambassade seynde aen den hertoge Phelips, om te hebbende die voorseyde weduwe vrau Margriete te huwelicke.

[Dit es dat grote ende seer wtnemende costelicke Schietspel vanden edelen Cruysboghe der ouder gulden]

[Ende es onse meyninghe ende oock ons lieder ordonnancie dat elck gheselschap maer een Battement en sal ghehouden sijn van spelene]

Die schoone incomste der Schutteryen te Ghendt gheschiet Int iaer duysent vier hondert ende.xcvij.den twintichsten ende eenen twintichsten van Meye, by diueersche steden, so ghi hier nae hooren sult, ghestelt in properder rethorijcke

[Item tes te wetene dat in dit voorseyde schietspel hadden den vpper prijs van schoonts incommen]

[Item int iaer.xvc.ende een so begonste die prinche hertoghe Phelips ende dye Princersse]

[Hoe die alder doorluchtichtse Prinche ende Vorst Phelippus, die Eertshertoghe van Oostenrijc, inden iare xvc.ende een, een accoort ende paeys gemaect heeft met Lodewijc Coninc van Vranckerijcke]

[Naer dien die voorseyde Eertshertoghe ende sijn edele Princersse voorseyde]

[Reysende van Orleans, so sijn die Eertshertoge ende Eertshertoghinne ghecommen te Bloys]

Item in desen tijden so es die Eertshertoghinne gheleghen van eenen ionghen sone, ende es ghenaemt gheweest

[Ontrent desen tijde heeft Philibeert hertoghe van Sauoyen getrout vrauwe Margriete des Eertshertoochs suster]

[Hoe dye Eertshertoghe Phelips van Oostenrijck orlof ghenomen heeft aen den coninc van Spaengien]

[Item commende weder totten Eertshertoghe es te wetene]

[Item daer naer es die voorseyde Eertshertoghe van Lyons ghereyst naer Sauoyen]

[Item naer sekeren tijt dat dye Eertshertoghe in Sauoye gheleghen hadde]

Item inden iare.xvc.ende.iij.so es die Eertshertoghe wten duytschen lande ghecommen nea sijnen landen]

[Hoe die Eertshertoghe] van Oostenrijcke Phelips, Hertoghe van Bourgoengien, van Brabant etc.]

[Hoe die Eertshertoghe Phelips warachteghe tijginghe ontfinc]

¶orts na desen Coronemente, ende dat die voorseyde Eertshertoghe voortane den tijtel ghedraghen heeft van conincschape.

Item als dye voorseyde steden van Ghelrelandt ghecommen waren in handen vander Coninclijcker maiesteyt van Castilien etc.

Item ontrent desen tijden ghelach dye Coninghinne in Brabant van haer vijfste kint, ende es ghenaemt gheweest Maria. [Item in desen seluen tijde]

[Hoe ende in wat manieren] die Coninc van Castilien etc. Ende vrauwe Iohanne Coninghinne, met grooter triumphe ghereyst sijn naer Spaengien ouer zee]

[Item den tijt dat die voorseyde coninck Phelips in Inghelant was]

[Nae dat die coninc Phelips ende die coninghinne Iohanna, sijn ghearriueert in Spaengien]

[Item ontrent desen tijde heeft Karel van Egmont hem rebel ghemaect in absencie vanden voorseyden princhen yeghens die Brabanders]

Hoe die edel coninc Phelips, aflijuich geworden es in Spaengien, in die stadt van Bourges, van eender heeter cortsen, den.xxv.sten dach van September.xvc.vi.god hebbe die siele Amen.

[Hoe die fransoysen metten Gheldersche weder na Brabant ghecommen sijn]

[Item int Iaer.xvc.ende achte heeftmen strenghelic ghenouchten int land van Ghelre]

[Hoe dye Coninc van Inghelant met alle sijn edelen ende vrome capiteynen, ende met veel schepen vol volcx ende artellerien ouer zee ghecommen es na Vlaendren]

[Item inden seluen tijde es die coninc van Schotlant in subsidie vanden Fransoysen]

[Item corts daer na so es tgheheel heyr vanden Keyser ende den coninc van Inghelant ghetrocken voor dye stadt van Doornicke]

¶ Een incident aengaende dye detractien vanden Princhen en Vorsten.

[Item inden seluen tijden soe sijn dye Zwitsen ghetoghen in Bourgoengien voor Dyion]

[Naer dat die voorseyde stadt van Doornicke haer ouer ghegheuen hadde in handen des Keysers]

[Item corts naer desen midts dat den winder aenquam]

[Item inden seluen iare es thuwelick ghemaect tusschen Lodewijck Coninck van Hongarien]

[Corts nae desen es die voorseyde vrauwe Marie van Inghelant met grooten personagien ende edelen wt Inghelant ghebracht in Vranckerijcke]

[Item niet seer langhe daer nae es die voorseyde coninc Loys cranck gheworden]

¶ Vanden alder victorieusten, ende onuerwinlijcsten Prinche Karolus, Keyser van Roomen, Coninck van Spaengien, ende van beyde die Cecilien, van Aragon, van Nauarre, van Napels. Hertoghe van Brabant, gheboren Graue van Vlaendren, Ende van sommeghe gesten, by sijnen tijden gheschiet, die seer wonderlijc sijn om hooren, ende oock ghenoechlijck om lesen. Vanden alder victoriueste Keyser Karolus van Roomen, coninc van Spaengien.

Van wonder dat in] die lucht ghesien wert, ende van eenen groten slach bi Mylanen, tusschen den Coninck van Vranckerijcke ende die Zwitsers.

Van die triumphelijcke feeste vanden gulden Vliese oft Toyson dor, hoe dat dat ghehouden werdt te Bruessel, met groten state ende waerdicheyt, na die oude ghewoonten.

Hoe dye gheestelijcheyt gheschat wert.

Van coninc karels eerste reyse ouer Zee in Spaengien.

Hoe die edel prince Karel ghecroont wert, in die stadt van Valedoly, met grooter triumphen.

Vanden rijckelicken steecspele, gheschiet naer dat croonemente van Coninck Karel, daer die voorseyde Coninck Karel den vppersten prijs ghewan, nae inhout der chaerten vanden steecspele.

Hoe dye knechten gheheeten den swarten hoop, gheslaghen ende van een verstroyt waren, om dat sy den huysluyden ouerlastich waren, int stichte van Vtrecht bi Deuenter.

Hoe dat dye Edele Keyser Maximiliaen, afliuich werde.

Hoe coninck kaerle Keyser ghecoren werdt, ende hoe hi huyt Spaengien ouer quam, ende van sijn Cronement tot Aken.

Van dat belegghe van Rodes, ende hoe dye Turcsche Keyser raet hielt met sijnen heren, om dye stadt te becrachtighen.

¶ Die antwoorde des grootmeesters van Rodes totten Turck.

Van des Conincx van Vranckrijcke oorloghen op dese landen, Ende vanden belegghen voor Masieris.

Van des Keysers tweeste reyse in Spaengien, Ende hoe die Boeren in duytschlandt verslaghen ende verstroyt werden.

Van den Coninck Dennemercke, ende van sijnder Coninghinne Ysabele, hoe si tsamen tschepe ghinghen.

Van dye oorloghe tusschen den Keyser, ende Coninc van Enghelandt, ende den Coninc van Vranckerijcke.

Van dye oorloghe tusschen Ghelderlandt, Vrieslandt, ende Hollandt.

Hoe vrou Margareta Raedt hielt Tantwerpen met haren ghemeynen Landen, als Hollant, Zeelant Brabant.etc. Ende hoe si.iijc.duysent gulden begheerde, om daer met den Hertoghe van Gheldre te wederstane.

Vanden Hertoghe van Gheldre, ende van die stadt van Zwolle.

[Den seere wonderlijcken Strijt ghebuert]

[INt iaer ons Heeren.M.CCCCC.ende xxiiij.in septembre]

¶ Vander valuacie vanden ghelde.

[Int iaer.xvc.xxvi.int beghintsel vanden iare]

Hoe Ferdinandus Eertshertoghe van Oostenrijck tot coninc van Bemen ghecoren wart.

Hoe die tyrannissche raserye der Turcken int Conincrijck van Vngaren, int voorleden ses en twintichste Iaer ghehandelt, ende veel onschuldichs christelicx bloets ghestort heeft.

[Als dan dye alder christelijcste coninck van Vngaren die saken verstont]

Hoe dat inden slach toeghegaen es, daer die Christelijcke Coninck van Vngaren voor allen Christelijcken natien, sijn ontschuldich ionghe bloet so Rudderlick ghestort, ende sijn leuen gheeynt heeft etc.

Die coninclike doorluchticheyt van Bemen, Eertshertoghe Ferdinandus etc. Ende sijnder Coninghinne crooninghe, ghelijck gheschiet es tot Praga. Anno.xxvij.

Naer dat sermoon es dat officie der missen begonst vanden Bisschop van Olmunts met Cantorie, Orghelen, Susamien, sincken ende trompetten vpt costelicste.

Van die crooninghe van Fernandus in Vngheren, ende eerst sijn incomste in dye stadt Stoelwittenburch. Int iaer.M.vc.den lesten dach Octobris.

Van die stadt van Roomen, hoe die ghewonnen was van des Keysers volcke, ende hoe mijn here van Bourbon int beloopen doot gheschoten was.

¶ Vanden Tractate des Conincx van Vranckerijcke, ende der Keyserlijcker maiesteyt.

¶ Verraderye van Doornicke.

¶ Pestilencie ende orloghe in Italien.

¶ Hier beghint dye gheschiedenisse vanden iare.xvc.ende.xxvij.

[Vanden huwelick der Keyserlijcker maiesteyt int corte]

[Hoe ende in was manieren die Keyserlijcke maiesteyt ontseyt was van twee Coninghen]

Die keyserlicke maiesteyt antwoorde den voorschreuen Guienna, Heraut vanden Coninck van Vranckerijcke, die woorden hier nae volghende.

Aengaende vanden Paeus, so en heeft noeyt met mijnen wille gheweest, ende dat es sonder mijn weten ende consente ghedaen.

Die Heraut vanden Coninc van Inghelant.

Die antwoorde der Keyserijcker maiesteyt.

¶ Van die orloghe vp Vranckerijck ende Inghelant.

[Vpten.ix.sten dach van Maerte]

[Hoe dye Hertoghe van Gheldre quam binnen der stede van Wtrecht]

[So vergaderden vp een tijt die knechten bi een met sommege burgheren]

[Int iaer van xvc.ende xxviij.maeckten die Gheldersche een vergaderinghe tot Romunde]

Hoe des Bisschops van Wtrecht volck die stadt van Wtrecht in nam, met consente van sommeghe burghers binnen der stede.

[Int iaer van.xxvij. was een cort bestant ghemaect tusschen den Fransoysen, ende dese nederlanden]

[Int iaer van.xxix.in Iunio]

¶opye van meester Ian baptista Gruenwaelt, van dye ouercomste des Keyserlijcke maiesteyts huyt Spaengien in Italien. Int iaer.xvc.xxix.

[Vanden paeyse ghetracteer te Camerijck]

Die Copye vanden paeys, ghepubliceert byden voorseyde Deken.

Van een seer vreemde siecte die noeyt ghesien en was gheheeten die sweetende sieckte.

¶ Van die gheschiedenisse vanden Iare van.xvc.ende.xxx.

[Hoe triumphelijck ende met hoe groten staet, die Keyser Karolus te Boulongien binnen quam.

Hoe de alder machtichste ghecoren Keyser Kaerle, Coninck van Lombaerdyen ghecroont was.

Hier naer volcht datter ghedaen was sdaechs naer der crooninghe, vander croonen van Lombaerdien.

In wat costelicheit ende hoocheyt die Keyserlijcke Crooninghe begost was, ende met wat chieragie dat dye Paeus voren in die kercke ghinc.

In wat ordonnancie men ghinck vanden Pallaeyse totter kercken van Sinte Peeternelle, daer dye Keyserlijcke maiesteyt, met seer groter solempniteyt ende eerweerdicheyt ghecroont was, vanden heleghen vader den Paeus metter Keyserlijcker croonen.

By welcke ceremonie die Keyserlijcke Crooninghe voleynt wart.

[Hier naer volghen die dinghen ende triumphen die waren vp die marckt]

¶ In wat maniere dat dye processye ghedaen was, naer der crooninghe.

Van die wederkeeringe der Keyserlijcker maiesteyt ten pallaeyse, ende van die grote costelicheyt dier gheschiede des auonts in die maeltijt.

[Ontrent augustus traude Franciscus dye edel Coninck van Vranckerijcke Helenoram des keysers sustere]

Vander hoger vloet

[Vp sinte Andries dach so starf vrau Margriete te Mechelen daer alle die landen drouuich om waren]

Die coninghe van Ferdinandus, hoe hy Roomsch Coninck ghecroont was.

¶ Van onsen doorluchteghen Keyser Karolo, een corte recapitulacie.

HIer beghint dye Tafele vander edelder Coronijcken van Vlaendren.

Dyt es die Tafele der edelder Coronijcken, vanden alder machtichsten Keyser Karolus den.v.sten van dier namen, houdende.xv.Capittelen in huer seluen.