Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

In wat costelicheit ende hoocheyt die Keyserlijcke Crooninghe begost was, ende met wat chieragie dat dye Paeus voren in die kercke ghinc.

NV behouwen wi te scriuene van die solemniteyt ende hooge triumphen der keyserlicker crooninghe, die welcke resteerde te doene des derden daechs naer der crooninghe van Lombaerdien, dwelc was den.xxiiij.sten dach van Februarius, eenen dach vol van alder salicheyt ende weerdich der benedictien der goeder fortunen. In welcken dach dye.K.M.gheboren was, in seer grooter voorspoede van ons allen, want hi here soude sijn van vele landen, inden welcken daghe naer vele victorien vp der fransoysen sijn oude vianden ten diueerschen tijden ghehadt, nv triumphatuer heeft geweest byder vanghinghe van huerlieder coninck,

[fol. li.v]

ende behaelde daer eene seer hooghe glorieuse victorie daer te voren niet ghehoort wesende, ende weerdich in eewegher memorien te houdene, byder welcker daer nae groot vrienschap ende alianchie seer salighe ons ghecommen es met desen fransoysen. In desen seluen daghe heeft oock die Keyserlijcke maiesteyt ontfanghen dat Dyadema ende croone des rijcx van Roomen, byden handen vanden Paeus, vpperste Prelaet vanden Religioene der Kerstenheyt, Clement den.vij.sten van dyer namen. Nv also gheringhe als desen gheluckighen dach aen ghecommen was, ende dat die donckerheyt des nachts ouer was, ende dat den hemel sijn morghenstont lucht begonste te gheuen, eer dat die sonne haer radyen begoste te openbaren, soe heeft hy in hem seluen gheschenen van sijnen eyghen licht. Ende doen soe quammer een groot ghetal van edele mannen die welcke quamen wt diueersche logijsten, ende triumphelick veruulden dye straten. Ende alle dinghen waren met so grooter ghenoechten toegemaect, ende soe triumphelic begost, dattet nyet om segghen en ware, iae dat meer es, die peerden bouen huere ghewoonten, ende die honden ende alle beesten den menschen dienende, schenen bi huere gesten ende manieren ghenoechlijcken te sijne. Dye cleyne voghelkens singhende, resonneerden meer ende bedreuen meerder vruecht van singhene dan si ghewone waren, den hemel die resonneerde die ghenouchelijcke voysen. Dye boomen gheroert vanden soeten winden van Zephirus, die gauen soete winden, dye boomgaerden ende pryeelen verchiert met alder ghenouchlicheyt, waren duer den ruecke van hueren schoonen bloemen ende knopen dye wt spruyteden groote vruecht ende ghenouchte tooghende, di welrieckende velden ende schoone beemden ende bosschen dye als doe begonsten te bloeyene ende te vergroenene schenen vruecht te betooghene, so dat si niet en betoochden inden winter te sijne, maer inden Linten. Alle creatueren schenen eere der Keyserlijcker maiesteyt te doene, als Gouuerneerder der werelt, ende Prinche van bouen ghesonden, Het soude hier te lanck vallen te vertellene, dye ontallijcke ende onsprekelijcke costelijcheyt der abijten ende cleederen, ende groote pompuesheyt der Spaengiaerden Italianen ende Bourgoengioenen. Ende dye duytschen dye pretendeerden om den anderen te bouen te gane in costelijcheyt ende groote triumphen te bedrijuene. Ende een yeghelijck naer sijnder mach ende rijckdom pretendeerde eenen anderen in cleederen ende pompuesheyt ende costelicheyt te bouen te gane, duer die groot affectie dye sy hadden om der Keyserlijcker maiesteyt eere ende reuerencie aen te doene ende oock te bewijsene. Dye sommege waren ghecleet al in sijnen lakene, dander in silueren lakene, dandere in seer costelijcke sijde, dandere in borduerwercken ende orpheueryen, dandere in Italiaenscher costelijcke weuinghe verchiert met costelijcke steenen ende peerlen. Ende hadden alle sulcke peerden als Virgilius bescrijft Turnus gehadt hebbene, ende sulcke als Homerus declareert gheleyt te wesen tot Menon te Troyen. Ende die solempniteyt was soe costelijck datter nyet aen en ghebrack, noch ten ware niet wel moghelijck die costelicker noch met meerder triumphen te doene dat si en was. Ende als nv die sonne begonste vp te gane ende dat den schoonen dach aenghecommen was, soe ghinghen alle dye groote Princhen ende grote heeren met noch veel andere edelinghen in den pallaeyse, in eene groote wijde sale, die welcke was in dye derde stagie vanden pallaeyse, om der keyserlicker maiesteyt te gheleydene. Ende als die helege vader die paeus verstont dat alle dinck bereet was, so ghinc hi verselscapt met veel Cardinalen ende Bisschoppen eerst inder kercken van sinte Petronye inder manieren ende ordonnancie als hier naer volcht.

¶ Inden eersten ghinghen twee en twee die Camerlinghen, die Huchiers, die Notarissen, daer nae twaelf oude doctuers in die rechten der vniuersiteyt van Boulongien, alle die welcke die keyserlijcke maiesteyt nv nyewelincx rudders ghemaeckt heeft ende Grauen Palatijns. Ende naer hem soe volchden noch in schoonder ordon-

[fol. lij.r]

nancie achte vanden princepaelsten poorters ende heeren vander voorseyder stadt van Boulongien, daer naer volchde dye Rectuer vander voorseyder vniuersiteyt, daer naer den Rechter vander stadt, dye men heet den Potestaet, ghecleet in sijnen gouden lakene, ende hem so volchden die seer eerweerdige Audituers vande Roe, met noch andere Iugen ende Officialen seere costelijcken ende rijckelijcken ghecleet. Hier naer soe quamender wel drye en vijftich Eertsbisschoppen ende Bisschoppen, alle met huere mijters vp het hooft, ende met huere Pontificaelsche habijten. Ende desen soe volchden dye seere eerweerdighe Cardinalen in oordene ghenaemt, als hier naer volcht. Te wetene.

¶ Den Cardinael de Medicis

Die Cardinael Doricis

Die Cardinael Grimaldus      ☩

Die Cardinael Gaddi

Die Cardinael Mantua

Die Cardinael de Pisa

Die Cardinael vanden heleghen cruyce

Die Cardinael Cornare

Die Cardinael Grimannus

Die Cardinael van Peruse

Die Cardinael van Rauenne

Die Cardinael Incheford      ☩

Die Cardinael Campegius

Die Cardinael Dauconne

Die Cardinael vanden vier heleghen

Die Cardinael van Sene

Die Cardinael van Farnese.

Elck met sijnder cappe ende Pontificaelsche mijtre, ende naer hem lieden so volchden die twee Captieynen vander heleger kercken, ghenaemt Confalomniers, te wetene die Graue Lodowijck Rangon, ende mijn heere Laureys Cibo, alle beyde ghewapent met allen sticken. Ende daer naer so volchden noch drye eerweerdighe Cardinalen. Te wetene.

Die Cardinael Ceferinus

Die Cardinael Cesis

Die Cardinael cibo, die welcke behulpich waren ende deden assistencie den heleghen vadere den Paeus, die welcke sijnde int midden van hem lieden, ende verchiert met sijne Paeusche ornamenten ende den mijtre metten drie croonen vp sijn hooft, sittende in eenen seer costelijcken stoel van goude onder eenen hemel van fijnen goude, was ghedraghen van acht Schiltknechten seer chierlijc ghecleet in sijnen sijden laken. Den welcken volchden ontallike vele Abten, Prothonotarisen, ende meer andere grote prelaten der helegher kercken, ende andere weerlijcke heeren ende groote meesters. Ende als onse heleghe vader dye Paeus ghecommen was inder voorseyder kercken voor den groten outaer, ende alle dye Cardinalen ende Bisschoppen sittende elc in hueren stoelen, begonsten elck te doene die ghewoone reuerencie den heleghen vader den Paeus, ende elck by ordonnancie deen nae den anderen, altoos den outsten voren cussende die hant vanden heleghen vader den Paeus. Daer naer alle dye Eertsbisschoppen ende Bisschoppen ghinghen oock by ordonnancie cussen deen nae den anderen des paeus voeten. Dit duerende so warender ghesonden twee vanden gheselschape der eerweerdiger Cardinalen Dyakenen, te wetene, dye Cardinael Saluiati, ende Cardinael Rudolfi, om die Keyserlijcke maiesteyt ter voorseyder kercken te brenghene, die welcke Keyserlijcke maiesteyt quam wt den pallaeyse verselschapt met onttallijcke veel princhen ende grote heeren, inder hoocheyt, chierlicheyt, ende inder seer groter triumphen als hier naer volcht.