Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

(1531)–Anoniem Dits die excellente cronike van Vlaenderen– rechtenstatus

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

¶ Dit ghesciede binnen den iare van.lxxvij.

[Den.v.sten dach van April]

¶ Item dye van Ghendt vp den.v.sten dach van April beweichden mer ioncfrauwe voorseyde, tot Vrsele met seer schonen state, daer die van Brugge met schoonder menichte van volcke int harnasch yeghen quamen seere rijckelic, te wetene die schotters vanden cruysboghe, ende vanden hantboghe grote menichte te peerde, ende ooc vele te voet, al met nyeuwen swarten Iorneyen, duerhauwen ende duerhackelt, omme datmen tharnasch daer duer sien soude, ende met schonen saladen vp thooft, vele met stalen boghen, ander met schonen goedgen, ende die hantboghe schutters met schonen boghen, ende troffen alleens ghecleet als dandere. Ende ooc meer ander poorters, ende ionghers vander stede reden ooc heerlicken yegens mer Ioncfrauwe voorseyde, huer ontfangende ende gheleedende tot binnen harer stede, daer groote ghereescepe ende triumphe ghemaect was, als hier naer blijcken sal.

¶ Dits dordonnanchie van dat te Brugghe ghedaen was, mer Ioncfrauwe Maryerer blijder incomste.

ITem dye cruyspoorte was behanghen al met witten lakene besaeyt met vijncoorden, ende daer hinghen.ij.groote swarte pauaysen, elc met een gulden.M.met eenen schilt metter wapene van Bourgoengien, ende inden middel vander poorte tusschen die twee torren hinc een costelic tafereel.

¶ Item vander cruyspoorte totten houe, waren ghemaeckt aen beede sijden vander strate baelgien, daer die poorterye, ende alle die Ambochten lancx stonden met barnende toortsen, elck naer sijn vocatie.

¶ Item alle die huysen waren ooc behanghen met witte lakene, of met tapijtserye, ghespannen met vijncoorden, lozanche, ende rute wijs, elc om yenst. Ende elc Ambacht hadde een schoon maechdekin sitten in eenen troon, ghecleet met witten Ende in vele ghebuerschepen sghelijcx, dwelc seer schoone om sien was.

¶ Item die Ioncfrauwen vanden wijngaerde ghinghen met processien yeghens mer Ioncfrauwe van Bourgoengien, haer presenterende eenen seer schoonen costelicken hoet, ghemaect van roosen, in eenen platteel van fijn cristallijn, dye welcke platteel droughen drie schoone maechdekins, elck hebbende eenen schoonen roosen hoet vp thooft, ende vp den principalen stont ghemeackt dye gheheele wapene van Bourgoengien, welcken hoet ende platteel mer ioncfrauwe van Bourgoengien in grooten dancke nam.

¶ Item alle die collegien ende cloosters van brugghe ghingen alle in processien yegens haer.

¶ Item vp die spille vanden Iacoppijnen torre stont bouen een wiel, vul toortsen daer bouen al huyt barnende, twelck seer vreimt om sien was.

¶ Item aen dhoude muelenbrugge, daer stont een rijckelic parc met stommen figueren, hoe dat Moyses ionck sijnde, verlost was, ende daer stont ghescreuen. Tremit virgo de aquis moysem liberauit, ende daer stont noch ghescreuen. Dominus deus patrum vestrorum, deus abraham, deus ysaac, deus Iacob misit ad nos.

¶ Item voor blanckeberghe stont een ander rijckelic parc, hoe dye schoone maecht Axa die benedictie ontfinc van haren vadere ende daer stont ghescreuen. Axa virgo benedictionem suscepit, ende daer onder stont noch ghescreuen. Omnia opera eius in side: nec sidem suam vnquam mutauit ab eo.

¶ Item voor mijns heren hof stont een derde parc, seer rijckelic, hoe die coninghinne van panthasalia vanden coninc Pryaem van Troyen blijdelic ontfanghen was, ende daer stont ghescreuen. Panthasalia virgo in ciuitaten troyanam amicabiliter recepta fuit. Ende daer stont noch ghescreuen. Et factum est gaudium in illa ciuitate cum turba plurima.etc.

¶ Item es ooc te wetene dat die nacien vanden cooplieden diueersche huysen in die hoochstrate costelic behangen hadden, met gouden lakene, ende met andere tapijtserye, ende met andere lakenen swart, wit ende groen, ende root die huysen voren al bestelt met toortsen, ende elc toortse stont in eenen tinnen platteel, dwelc elc dede om tschoonst ende om rijckelicst.

¶ Item doosterlinghen hadden thuys van Iacob heldebolle, al behanghen met rooden lakene met schilderyen van skeysers wapene, ende metter wapen vanden.vij.cooruosters, also groot die schilden als een man lanc es, ende skeysers wapen metten tymmere eerlic van schilderyen, ende elcke toortse hadde eenen roosen hoet. Ende die toortsen waren in grooter menichte.

¶ Item onse gheduchte ioncfrauwe van Bourgoengien aensiende die groote triumphe ende eere die huer ghedaen was, si namt in groter dancbaerheyt. Ende es te wetene dat mer ioncfrauwe sadt in eenen osbare al vercleet met swarten fluweel, ende si was gheparreirt als rauwe draghende, aen hebbende eenen swarten rauwe mantele, ende was alsoo gheconuoyert met al haren state tot in des princhen hof, daer si blijdelic ontfaen was vander wet van Brugghe, die haer willecomden alst betaemde.

¶ Item corts daer naer het ghebuerde dat tcommuyn van Brugghe niet anders en wisten dan schoon wedere, ende niet en waenden bedroghen te wesene, hopende ende meenende dat die ghedeputeirde van Brugge vercreghen hadden van onser ghenadeghe vrauwe, dat die vanden Vryen gheen let en souden wesen, maer habitanten ende ondersaten van die van Brugghe. Twelcke vp desen tijt contrarie beuonden was, want die vanden Vryen Burchmeesters, schepenen ende den ontfangher die hadden overlanc besegheltheyt ghecreghen, bi schalcke listen, ende om een grote somme van penninghen, ende ooc belofte van wapeninghe, ten dienste van mer voorseyde ioncfrauwe, om te bewarene yegens die fransoysen tlant van Vlaendren. Ende ditte ter cleenicheyt vander stede van Brugghe, waer of dat eeneghe ghedeputeirde van Brugge groten ondanc behaelden, dat si dit niet ghetrauwelic te kenen gheheuen en hadden. Ende specialic stont in vreesen meester Ian coolbrant Pensionaris van Brugghe, die welcke altoos teghendt gheleghen hadde, ende alle dinc wel wist, want hi las voor die van Brugge, datter maer drie leden ghescreuen stonden. Ende die preuilegien wel ouersiende, daer stonden vier leden ghescreuen.

¶ Item als die vanden Vryen aldus huer nieuwe preuilegien aldus vercreghen hadden, so waren si seere verblijt, alst recht was, ende deden so vele aen dye edelen van mer ioncfrauwe voorseyde, dat si viere ghelijcke besegelde brieuen hadden, waer of dat si een behilden voor hem seluen, ende eenen lieten sy binnen der stede van Ghendt, ende die derde sonden si eeneghe van haren vrienden binnen der stede van Brugge, ende die vierde lettere sonden si binnen der stede van ypere, als quansuys te tooghene den anderen drie leden, dat si vulmaect vierde ledt waren. Ende dit onghesponnen gaerne te

Brugge huytcommende voor tcommuyn worden si ontsteken in groter gramschepen, ende wilden weten wie hem lieden dus mesleet hadde, ende begonsten te rochellene ende te murmureren onderlinghe, ende en wilden niet ghedooghen dat onse gheduchte ioncfrauwe die stede van Brugge besweeren soude, voor dat die.iiij.brieuen van dye vanden Vryen ghecasseirt ende te nieuten ghedaen souden sijn. Nyet yeghenstaende dat me ioncfrau tot.s.Donaes ghecommen was om die stede te besweerene, tot den welcken tvolc niet ghenegen en was. Aldus so vertrac si weder goedertierlic te haren houe. Ende dit was swoensdaechs in die paessche daghen.ix.in April. Anno.M.iiij^c.ende.lxxvij.

¶ Item vp desen seluen dach tsachternoens versaemden alle die ambochten van brugge, elc ledt onder tsijne, vanden welcken die.xvij.neeringhen versaemden ten Eechoute, ende oock andere leden met groter beroerte, so varre dat si binnen der seluer nacht een vergaderinge maecten binnen den cloostere vanden fremenueren. Ende sloten binnen der seluer nacht ter marct te treckene. Aldus soe sandt elck ambocht om sijn banniere, ende trocken tsanderdaechs ghewapender hant ter marct, dwelck was den.x.sten in April, ende stonden also in ordonnancien, elc onder sinen standaert of banniere.

¶ Item in dese beroerten worden gheuanghen dese naeruolgende personen, te weten meester Ian coolbrant, Iacob coolbrant, Ghelein van theimzebeke, Ian die vleeschauwer, Ian die hont de drapier, alle scepenen van Brugghe.

¶ Item was ooc gheuanghen Alaert goetghebuer, crichoudere vanden Vryen, ende noch ij.personen met hem diemen seyde nieuwe ghesworene Schepenen sijnde vanden vryen.

¶ Item doe ghinghen eeneghe seere beroert sijnde int huys van Ian van nyeuwenhoue dhoude, daer si pijcken huyt haelden, ende sloughen dye vleeschstanden vp, ende bedreuen daer grote ruythede die ongemaniert was.etc.

¶ Item mijn gheduchte ioncfrauwe van bourgoengien haer volc aldus ontstelt sijnde, so sandt si haer edele mannen ter marct, byden commune. Te weten mijn here van Rauestein mijn here vanden Gruythuyse, ende mijn here van Gasebeke, ende noch.ij.duytsche rudders, biddende van mer Ioncfrauwen weghe, dat si paysiuelic bi malcanderen blijuen wilden, men soude hem lieden warachtelic een nieuwe preuilegie gheuen, naer haers selfs begheerte in wat manieren dat sijse wilden begheeren of heesschen consten. Ende dit vertooch dede Ian van Dadyzele hooch Baliu van Ghendt daer mede dat tvolc eens deels te vreden was.

[Den.xi.sten dach van April]

¶ Item tvolc van Brugge noch seere ontstelt wesende vp mijnhere Daneel van moerkercke, si sonden eeneghe lieden huyt om hem te vanghene, wan hi wilde capiteyn sijn vanden westvrye, want hi hadde in vele prochien wapenschauwinge beghinnen beuelen te doen maer naer dat hi vernomen hadde dat Iacob van Halewijn baliu van Brugge huyt was om hem te vanghen, hi ontuloot sijn tweester te peerde van Ghistele naer thorout, ende van thorout naer thielt, ende van daer naer poucken, ende trac also naer Ghendt. Ende die van Brugghe brochten gheuanghen den baliu van Oudenburch mijn heere Felix van Ghistele vp den.xi.sten dach van April nae paesschen.

¶ Item doe wasser vp die marct een parc ghemaect om scepenen hoofmannen, ende dekenen daer binnen ongedroomt te sijn, ende bancken omme vp te sitten, om dagelicx tsamen te spreken, raet ende aduijs met malcanderen te nemene.

¶ Item Ian breydel die stedehouder vanden capiteyn was, hem was als doe verboden dat hi niet met also vele vreimde knapen achter stede gaen en soude.

¶ Item vp den.xiij.dach van April quamen dye vanden vryen, hem lieden presenterende ter goeder obediencie van die van Brugge. Ende ghinghen ooc ghewapent staen van aen sinte Christoffels kercke tot voor die nyeuwe halle, als goede habitanten ende ondersaten van Brugghe.

¶ Item vp den seluen dach was Ian van boonhen te brugge gheuangen. Ende vp den.xiiij.dach van April waren alle die hooftmannen ende dekenen vergadert in tvoorseyde parc, daer meester Ian coolbrant hem quam excuseren van allen saken, daer hoofmannen, ende Dekens bleuen totten auende Ende meester Ian coolbrant was weder gheleet vp den steen gheuangen. Ende dit quam al toe by lueghenen want men seyde hem tonrechte aen dat hi vanden preuilegien wiste, ende ooc al dandere, of daer of ghelt ghenomen soude hebben, datter inne verclaert stont dat si een let blijuen souden, ende en gaf dit nyet te kennene, maer het was al lueghen beuonden

[Den.xv.sten dach in april]

¶ Item doe was ghesloten byden.ix.leden van Brugghe, datmen te Ghendt trecken soude, omme aldaer te ghecrijghene haren brief, daer viere leden in ghescreuen stonden, ende was also ghedaen. maer die goede lieden van Ghendt en wilden vanden brieue niet scheeden, ten ware datmen hem lieden eenen nyeuwen brief brochte besegelt, daer maer drie leden in staen en souden, twelcke ooc al so ghedaen was. Want dye ghedeputeirde van Brugghe vertrocken den.xv.sten dach in april naer noene, te clocke.ij.metten seluen brieue te Ghendt waert, daer si onder weghe ghemoetten den hooch Baliu van Ghendt, die dye voorseyde ghedeputeirde dede weder omme keeren, want hi brochte met hem den seluen brief, daer omme dat si trocken.

¶ Item vp den seluen dach was groote beroerte te brugge, want men dede hooftmannen ende Dekenen vergaderen int parc, hebbende bi hem lieden van elcken sestendeele twee mannen, sonder meer, daer si scerpelic malcanderen ondersochten, ende elc swoer vp sijn deel hemelrijcx, dat sijer gheen van al niet of en wisten, presenterende lijf ende goet te pande te stellene. Ende waert ooc datment metter waerheyt vp hem lieden nyet prouuen en conste, datmen dan die crijschers ende aensegghers corrigeren soude so dat behoort, in sulcker manieren, dats hem elc andere wachten soude van ghelijcken.

¶ Item hooftmannen ende Dekenen hier mede aldus besich sittende, so quammer eenen wonderlicken roup aen tvoorseyde parc, van iij.of van.iiij.persoonen, die welcke riepen Hier sijn Dekenen die hondert croonen ontfanghen hebben, slaet doot, slaet doot, dies hooftmannen ende Dekenen hertelick versaecht waren, als recht was, maer den heleghen geest sandt grote gracie inden Deken vanden goutsmeden, als dat hi luyde riep. Alle man onder sijnen standaert. Ende terstont vertrac elc onder sijn banniere, ende so deden hooftmannen ende Dekenen ooc, ende men ruymde terstont dye cramen van huerlieder logijsten, ende al die bancken aen deen sijde. Ende elc stelde hem vp zijn verweeren, also hi leuen ende steruen wilde, haerlieder huuen ende saladen ghispende, ende hem int harnasch vougende, ende daer was menege caleuuer gheuult met drie of vier looden om malcanderen te dooden. Ende was vp eenen dysendach, maer god sandt sijn gracie dat welverghinc

¶ Item terstont mijn here vanden Gruythuyse capiteyn van Brugge metsgaders den Burchmeesters van Brugge, trocken bi hooftmannen ende dekenen, vragende of si eenege beroerte onderlinghe hadden yeghens malcanderen. Maer si seyden alle te samen neen sy of god wille. Daer tvolck seere in verblijdet was, ende riepen alle te samen eendrachticheyt. Dies was gheordonneirt dat Dekens ende hooftmannen weder int parc versamen souden, omme te vernemene wie si waren dye dyen quaden roup vanden dootslane huyt ghegheuen hadden. Ende daer was een gheuanghen ende bouen gheleet. Ende dyt ouer een draghen gheduerde tot den.viij.hueren inden auent. maer het ghelucte dat binnen desen tijden Ian van Daedzeele hooch Baliu van Ghendt haestelic quam bi hooftmannen ende Dekenen, ende hy brochte die brieuen met hem, seggende dat een notabele ambassade van Ghendt te Brugge waert quam, ende met dier blijder mare cesseirde die beroerte, dye als doe onder tvolc te Brugghe was.

¶ Item het es waer datter goede mannen binnen den seluen auende quamen van Ghendt, alsoot gheseyt was, ende men reeter yeghens met barnende toortsen.

¶Item vp den.xvi] sten dach van April, quam te Brugghe een rijckelic ambassaet van skeysers weghe, omme te sprekene met onse Princersse, ende met haren edelen Rade. Ende waren seere eerlic in ghehaelt vanden edelen vanden houe, van mijn here van Rauesteyn, mijn here vanden Gruythuyse, ende mijn here van gazebeke. Ende vp die marct commende, so stont dat volc ghebattaelgiert in schoonder ordonnancie, elc onder sijn banniere, ende men schoot menich engien huyt ghenouchten. Ende dese ambassaduers waren dese naeruolgende personen, te wetene

Die bisschop van Trieren.

Die bisschop van Mets

Die hertoghe Lodewijc van Beyeren

Meester Georgius Cancelier van Rome

¶ Ende dese quamen om vasticheyt te makene tusschen Maximiliaen des Keysers sone,

ende onse gheduchte princersse, omme te commene tot eenen wettelicken huwelicke.

[Den.xvij.sten dach van April]

¶ Item vp den.xvij.sten dach van April, so quam me ioncfrauwe van Bourgoengien in dye cleene catte vp die marct, daer si tvolc inde wapen sach staen, ende si bleef snoens daer etende. Dies waren daer voor dye poorterye ende voor die Dekenen ghelesen vele profijtelicke pointen, die me ioncfrau beloofde te beseghelene. Ende die voorseyde van beede dye bancken van ghendt, met meer notable, die quamen die van Brugghe visenteren, belouende in broederlicke minne die van Brugge bi te stane met lijue ende met goede, also datter so varre in gelaboreirt was, dat die van brugghe vertrocken vander marct ende huyter wapene, so deden ooc die vanden ambochten vanden Vryen met groter blijscap. Ende men speilde bouen vp die halle metter speillieden van groter blijscap. Dit was vp eenen donderdach, ende hadden doe.viij.dagen vp die marct ghestaen, vanden welcken men god dancken mochte datter gheen bloetsturtinge en ghesciede

Marie noch weese te brugge eedt dede

Achtiene april twelc gods beleet dede

¶ Item vp den.xviij.dach van April naer paesschen. Anno.lxxvij.vp eenen vrydach voor dye noene, doe quam me ioncfrau vp tscepen huys van Brugghe, ende beswoer die stede van Brugge, ende tlant van vlaendren met sinen toe behoorten. Ende daer was een swart fluweelen laken ter veynsteren huyt ghehangen, besteken met vijncoorden ende met rooden roosen Ende beneden stont een parc gemaect daer Dekenen ende hoofmannen in stonden, die daer mer ioncfrau voorseyde swoeren goede ende ghetrauwe subgijten te sijne, ende al tvolc ghemeenlic Ende meester Anthonis de louf Pensionaris van brugge die staefde me vrauwe haren eedt, ende den volcke beneden van ghelijcken.

Virgo maria bis nona iurat aprilis

Cesar pro nato tunc hancposcit bene grato

[Den.xix.sten dach van April]

¶ Vp den.xix.sten dach van April voor dye noen, so vermaecten die temmerlieden, die maetsenaers, ende dye wijnscrooders haerlieder eeden, ende die oude Dekens deden die nieuwe haren eedt doen, ende hare vijnders van ghelijcken, sonder dye te vertooghene der wet van Brugge. Ende es te wetene dat mer ioncfrauwe voorseyde dese.iij.ambochten haerlieder preuilegie ende beseghelthede van dyen vernyeut ende gheconfirmeirt heift om teeweghen daghen te gheduerende sonder faelgieren.

¶ Item vp den seluen dach so vermaecte men die wette Brugge, ende was gheordonneirt dat men huyt den.ix.leden.xiij.Scepenen kiesen soude, te weten.v.huyter poorterye, ende dander.viij.huyten.viij.leden. Ende dese. xiij.schepenen souden eenen burchmeestere kiesen, ende insghelijcx soudemen.xiij.raden kiesen.ende die souden ooc eenen burchmeester vanden courpse kiesen.twelc also ghedaen was. Ende was thoude recht vander stede van brugge, geordonnerit biden vi.g.van vlaendren, boudin metten schonen baerde, vader van Boudin van Rijssele.

¶ Burchmeesters van Brugghe.

Ian de keyt

Ian bosschaert

¶ Schepenen

Marck vanden velde
Rijckquaert macharis
Willem houtmarck	poorters.
Colaert lauwereins
Colaert de labye
Zegher van rooden	huyten.iiij.neeringhen
Ian hauwe	huyten vleeschambocht
Ian michiels	huyten.xvij.neeringhen
Gregorius heyns	huyten hamere
Pieter bultijnc	huyten ledere
Ian marant	huyter naelde.
Clays van hanneman	huyten backers
Burchmeestere	huyten makelaers

¶ Raden.

Cornelis van doorne
Willem van gheldre
Boudin petijt	poorters
Steuin vander gheinste
Burchmeester voren
Iacob van score	huyten.iiij.neeringhen
Lieuin van assenede	huten vleeschauwers
Ian dhamere	huyten.xvij.neeringen
Hubrecht de iagher	huyten hamere
Ian crabbe	huyten ledere
Alaert de lade sous	huyter naelde
Ian van meunicreede	huyten backers
Lyoen spijnghele	huyten makelaers

[Den.xxi.sten dach van April]

¶ Item vp desen seluen tijt dese edele Ambassaden voornomt, die deden so vele bi openbare besegelde brieuen voortijts ghemaect tusschen den keyser ouer deen sijde, ende den hertoghe Kaerle ouer dander sijde saleger

ghedachten, hoe dat ghecommunikiert ghesloten ende gheseghelt was voor dye stede van Nuchen, hertelick by hem beeden, als dat Maximilianus des keysers sone grauwen ende hebben soude in huwelicke Marie dye eeneghe dochtere vanden hertoghe kaerle die welcke brieuen ende besegelthede ende ghelooue ghegeuen was, ouermits vele meer circumstantien daer toe dienende, also varre streckende dat dit huwelic by mer ioncfrau voorseyde ende haren edelen raet gheconsenteirt, gheaccordeirt, ende vulmaectelic ghesloten was. Ende dyt was vp den.xxi.sten dach van April ten.xi.hueren vander nacht, ghedaen int hof te Brugge. Ende aenghesien dat dese saken haestelic begheerden ghedaen te sijne, so was mer ioncfrauwe voorseyde naer dye maniere vander edelheyt als doe beslapen van den Hertoghe van Beyeren, huyter name vanden edelen Maximiliaen. Ende sijn rechter been was ghewapent, bewijsende dat die voorseyde Maximiliaen sijnder bruyt vechtender hant helpen ende beschermen soude yeghens'al haer vianden. Ende dit aldus ghedaen sijnde, die voorseyde Ambassaduers vertrocken blijdelic huyt Brugghe, ende men beschanc hemlieden met wijne, tregie, ende wasse eerlicken, elc naer sijnder weerdicheyt

[Den.xxiij.sten dach in April]

¶ Item vp den.xxiij.sten dach in April. Anno lxxvij.welc was sint Ioris dach, so waren te Brugge openbaerlic ghelesen in diueersche plecken die nieuwe preuilegien des lants van Vlaendren. Ende ooc bouen dien al dat die van Brugge begheert hadden aen mer ioncfrau van Bourgoengien, dwelcke si al ghewillichlic gheconsenteirt ende besegelt hadde

[En.xxv.sten dach van April]

¶ Item dit aldus ghedaen sijnde, ende eerlic te vreden ghestelt, so vertrack die voorseyde princersse huyt brugghe den.xxv.sten dach van April, ende was sinte marcus'dach voor die noene, ende was weder van die van Brugghe met machte van volcke, als met de poorterye ende die scotters, ende meer andere gheconuoyeert tot Vrsele toe, daerse die van Ghendt met schoonen state van volcke weder verwachteden, ende huer daer ontfinghen, reysende met haer weder binnen der stede van Ghendt.

¶ Item in dese selue maent quam dye coninc van Vranckerijcke met groter macht van volcke in tlant van Aertoys, ende ooc ten nyeuwen dijcke, ende dede groote ouerdaet int voorseyde lant, daer mijn here vander soeterstede ende mijn here van peenen metten Casselaers, ende andere vlaminghen hem vromelic weerden yeghens die fransoysen, maer haerlieder macht was te cleene dat si den.co.niet bestrijden en mochten. Ende die.co.destrueirde al dat lancx der Riuiere was, ende hi verbrande tcasteel van montorie, ende meer andere sloten. In welcke wapeninge hi altoos met hem voerde als gheuanghen man Anthonis dye bastaert van Bourgoengien, dye dit met drouuen ooghen wel aensien mochte, alst wel recht was.

¶ Item die van Hesdijn gauen hem vppe, ende tcasteel inden handen vanden.co.van Vranckerijcke, ende daer naer ghecreech hy die stede van Buenen, ende Theerenburch was hem ooc in handen ghegheuen, so dat hi gheweldich here wart ouer al tlandt van Aertoys, sonder Atrecht, sinte Omaers, ende die van Aryen die hilden hem vromelicke.

¶ Item mijn ioncfrauwe van Bourgoengien aldus weder te ghendt sijnde, so begheerde die hertoghe Ian van Cleuen datmen den hertoge van Gheldre weder leggen soude in echt van vangenesse, ghelijc hy voortijts gheweist hadde, het welcke also ghedaen was.maer hy ghecreech alsulcke vrienden dat hi poorter van ghendt worde, ende vry ambochtsman in tambocht vanden goutsmeden, byden welcken die poorterye ende tambocht voorseyde quamen bi mer gheduchte vrauwe, ende begheerden haren poortere naer tinhouden van hueren preuilegien, ende het ghebuerde also, ondancx den ghenen die hem leet hadden in dien tijden.

¶ Item die Hertoge van Cleuen dien wast seer leet dat thuwelic voortganc hadde tusschen skeysers sone ende mer ioncfrauwe, want hy hadde lieuer ghesien dat sijns selfs sone brudegomme van haer gheweist hadde, maer als voorseyde es, daer was te vele of ouerleden, dies trac dye hertoghe van Cleuen met eenen grammen moede te Cleuen waert.

¶ Item in desen seluen tijt resen in alle steden die ghemeenten yeghens die heren, ende leydense in echten van vanghenessen, beclagende van swaren ouerlaste, dat si ghedoocht hadden, het welcke bleec aen die vander sluys ende aen die van Ardenburch, die hem alle beclaghende waren in dien tijden.

¶ Item thgemeente van Ypre ghinc in die wapene met bannieren ter marct, ende stonden daer vele daghen, ende vinghen vele van haren regierders ende heren, ende haeldense huyt andere steden daer sy gheulucht waren. Ende insghelijcx die van Bruessele daden ooc iusticie ouer eeneghe van haren heren met groter beroerte.

¶ Item shertoghenbossche ende Tantwerpen was ooc tvolck al in roere ,tghemeene yeghens die heren, roupende wrake van harer schade ende mesleedinghe.

¶ Item Dambassaden vanden keyser bleuen bi mer ioncfrauwe voorseyde, verwachtende die comste van skeysers sone den brudegomme die welcke nederwaerts quam nae Vlaendren.

¶ Item het es waer hoe dat me vrauwe van Bourgoengien, corts naer dat Hertoghe kaerle doot was, als een drouue wedewe die sandt aen haren broedere den coninck Edewaert van Inghelant, haer claghelicke gheuaernesse met seer lamentelicke brieuen. Ende die selue brieuen ghehoort sijnde in dye presencie vanden edelen van Inghelant so sprac die hertoghe van Clarenche totten Coninck Edewaert sinen broedere. Seggende here van dese deerlicker doot sidy cause ende culpabele, waer bi dat die coninc bescaemt ende gram wort. Ende vraechde by wat redenen men hem sulcke saken te laste leyde. Die Hertoghe van Clarence seyde, omme dat ghi met groten volcke ouer ghetrocken waert, om den.Co.van Vranckerijcke te beuechtene, ende Normandyen te conquesteirene, daer hu selue die hertoghe Kaerle quam visenteren in onse stede van Calis. Ende hi consenteirde hu te treckene, duer sijn landt van Artoys, als een ghetrauwe edel prinche, ende beddeghenoot van onser lieuer suster, maer ghi hebt contrarie ghedaen, want ghy hebt om ghelts wille paeys ghemaect metten.co.van Vranckerijcke, ende onsen lieuen broeder buyten ghesloten, ende sonder tweten van hem weder ghekeert in Inghelant. Ende hadt ghi dit niet ghedaen, die hertoghe kaerle en ware vp die Zwitsen niet ghetrocken. Bi den welcken ic wel segghen mach dat ghi cause sijt dat die edel hertoghe Kaerle verraden es, ende dat onse sustere een drouue bedruckte wedewe es. Ende dese selue woorden ghetuychden mede me Loerd Descales, ende meer andere edele mannen. Ende daer was een grote beroerte. Nyet te min die.co.beet sijnen breydel, ende meende hem noch te wrekene alst tijt ware, alsoo hy corts daer naer dede. Want hi dede vergaderen sijn coninclijk parlement, ende heeft ghedaen bannen huyter croone van Inghelant de hertoghe van Clarence, ende me Loerd descales, ende meer edele heren van haren medeplegers, terstont Inghelant te ruymene. By den welcken sie versaemt hebben ontrent xiiij.duysent mannen. Ende trocken ouere te Normandyen waert.

¶ Item in desen tijt was een Rudder huyt Inghelant, die voortijts vander bende van Werwijc gheweist hadde, ende was ghebannen huyter croone van Inghelant, byden welcken dat dese voorseyde Ruddere hem betrac in Vranckerijcke, omme hem te beschuddene. Ende hi daer sijnde, drouch hem so wijsselicke onder die Fransche heren dat hi ten eynde gheroupen wort totten rade vanden.co.van Vranckerijcke. Also dat dese selue rudder Inghelsman sijnde, verhoorde aen eenen ruddere van den houe, als dat die.co.van Vranckerijcke vreese hadde, dat hem die Coninc Edewaert van Inghelant contrarie worden mochte, ter cause van Margriete sijnder sustere, die wedewe vanden Hertoghe Kaerle van Bourgoengien. Dies ordonneirde die coninc Lodewijc van vranckerijcke datmen een notabele Ambassade seynden soude in Inghelant, ende daer vrienden ghecrijghen die den.co.edewaert vergheuen souden. Ende dat vp den.xvi.dach van Meye, daer of dat die principale verrader wesen soude die vpperste camerlinck van mijn Loerd de clarence. Ende desen Inghelschen Ruddere trac also heymelic huyt vranckerijcke als hy mochte, ende quam te Calis, ende trac also voorts ouere in Inghelant, niet ontsiende die doot noch dat hy ghebannen was, maer hy trac byden.coninc.van Inghelant, ende gaf hem dit voorstel te kennene, om twelcke hem dye co.tlijf gaf. Ende hi dede vanghen den camerlinc van me Loerd van Clarence, die hem ter stont beschuldich kende. Ende hy wrouchde noch.iij.andere, die alle onthooft waren ende ghequaertiert. Ende die.co.edewaert ghinc grote ghereeschepe maken van wapeninge omme te commene vp den.co.van Vranckerijcke,

ende die wedewe sijnder suster in staden te stane, want si hadde een ambassade ghesonden aen haren broedere den coninc. Te wetene den Abt van sinte Pieters te Ghendt, ende meer andere edele mannen huyt Vlaendren grotelick sijnen bystant begheerende.

¶ Item in tselue iaer in die maent van meye, so was een ghetrauwelic bestant gesloten tusschen den oosterlinghen ende den hollanders drie iaer lanck gheduerende. Dye welcke ghelijc souden die zee helpen bewaren yegens die fransoysen.

[Den vierden dach van Meye]

¶ Item vp den vierden dach van Meye, so dede die.co.van Vranckerijcke so vele dat haer die stede van Atrecht vp gaf, behouden lijf ende goet, het welcke die.co.nyet consenteren en wilde, ten ware datmen hem gaue vierwaruen twintich mannen, sijnen wille mede te doene, het welcke die van Atrecht consenteirden. Ende dat gheschiet sijnde, so quamen die fransoysen in Atrecht, ten daghe voorseyde ten iiij.hueren naer der noene, ende was vp eenen sondach. Ende dye Fransoysen aldus sijnde binnen Atrecht, so dede die.co.die.lxxx.persoonen den hals of hauwen, het welcke waren vleeschauwers, hudeuetters, ende lijneweuers, ende dat omme dat si altoos bewaerden dat die stede inden handen vanden fransoysen nyet commen en mochte, maer wilden goet ende ghetrauwe blijuen mer Ioncfrauwe van Bourgoengien. Ende aldus sijnse voor haer stede deerlick ghemartelizeirt, ende die stede was ghewonnen sonder stoot of slach.

[Den.vi.sten dach van meye]

¶ Item in tselue Iaer vp den.vi.sten dach van meye, so was die wet vanden Vryen ghemaect binnen Brugge, ende die schepenen waren nieuwe ghecoren huyt den Vryen, te wetene Oost noort ende west, drie iaer lanc gheduerende. Ende die costume van schepenen te blijuene haer leuen lanc was doe al of gheleyt ende te nieuten ghedaen.

[Den.viij.sten dach van Meye]

¶ Vp den.viij.sten dach van Meye quam me ioncfrau Marie van Denremonde weder te ghendt, ende en hadde niet voorder geweist om seker causen. Ende alle die serganten van Ghendt stonden lancx der straten tot den walle toe, int harnasch, twelc schone om sien was.

[Den.ix.sten dach van Meye]

¶ Item vp den.ix.sten dach van Meye, ende was vrydach doe sloughen die van ghendt huyte met haren casselryen, ende trocken yegens hare vianden, ende die Hertoghe van Gheldre was haerlieder capiteyn. Ende ontrent den seluen tijt so trac me ioncfrau van Bourgoengien te Brabant waert, om tlant te besweerene, ende die ghescillen te paeyserene ende te middelene.

[Den.xiiij.sten dach van Meye]

¶ Vp den.xiiij.sten dach van Meye, welc was Assencioens dach, so was een processie generale ghedreghen sinte cruys buyten, metten.iij.fierters, te wetene sinte Donaes.s.Bonefacius, ende.s.Loy, om onsen here te bidden dat alle dingen salichlic vergaen mochten.i477

 
M erckelic es nv int lant van Vlaendren
 
C ommende moeyte ende grote onlede
 
C oninc lodewijc wil ons slaen in spaendren
 
C racht doende sijnder nichte ende mette mede
 
C onfuselic vernielende casteel en stede
 
L anghende naer der vlaminghen bloet
 
V oorwaer het es een simpel sede
 
V p een weese te strijdene, en maget soet
 
V erghetende tbestant ende belofte goet
 
V anden welcken wi processie draghen
 
V eerthiene in meye met fierters behoet
 
I n.s.cruys kercke, noot doet ons claghen
 
I hesus behoede vlaendre van plaghen

[Den.xv.sten dach van Meye en den.xxv.sten dach van Meye]

¶ Vp den.xv.sten dach van Meye, so trocken die roode capproenen van Brugge ten randen waert onder hueren capiteyn om den wech voren te bereedene, ende waren.C.ende.L. mannen tsamen, vp den.xxv.sten dach van Meye, ende was Assencioens dach, doe waren dye bannieren ter hallen huytghesteken also elck sien mochte.

¶ Item vp dyen seluen dach so wasser een rij man ouergheleet ende ghepijnt ter begheerte vanden commune. Ende binnen der seluer nacht was hi gheexamineirt vp eenen pijnbanc in die nieuwe camer, in die presencie van schepenen, hooftmannen, ende dekenen, daer hem een horrible point aen gheseyt was te sijnder groter confusie, ende inden middel vander maerct was een schauot ghemaect, int aensien van alle den volcke van Brugge, die alle ghewapent stonden, elc onder sijn banniere, maer si en wilden ter oorloghe waert niet trecken, ten ware dat het houekin ghewyet ware. Ende tvolck bleef vp dien dach ende des nachts ter marckt. Ende tvolc aldus ter marct staende, waren verwondert, waer omme die schepenen gheene expedicie van desen en deden.

[Den.xvij.sten dach van Meye]

¶ Item so ghebuerdet vp den.xvij.sten dach

van Meye dat die suffragaen vanden Fremenueren, meester Eustaes doctuer ende Iacoppijn, ende mijn here vanden Gruythuyse, ende huyt elcker nacie eerbaer cooplieden, quamen ootmoedelic bidden om gracie, te wetene datmen sijn goet aen tasten soude, ende niet sijn lijf, ende quamen ooc mede.ij.soete maechdekins, dye beede des voorseyde mesdadeghen dochters waren, knielende ende biddende voor haren lieuen vadere, segghende. Laet hem te lijue al en behouden wi niet een mijte, wi sijnder wel mede te vreden, om welcke bede ende compasselicke woorden vanden cooplieden ende vanden voornomde doctueren was menegen traen ghelaten, maer tcommuyn van Brugge en was met gheenen woorden te payene, maer hiesschen recht ende iusticie. Aldus bleuen si eenpaerlic ter marct staende, ende men deder gheene ghereetschepe, soe varre dat naer die noene een man seyde. Willen wi alle eendrachtelic bi een bliuen ende wel varen so volcht mi. Dander seyden iawy. Doe soe nam die persoon sijn pijngioen in die hant, ende hy ghinc ten Schepen huyse waert, ende alle dandere vochten hem ooc met huerlieder pijngioenen, met so groter druyst dat si in dye breydel strate ouer malcander vielen, ende brochten mede colueueren, alle gheuult om schieten, ende omme haer onrecht te wrekene. Ende commende voor die schepen camere, sie en vondender nyement inne. Dies worden sy ontsteken met gramschepen, ende ghinghen in alle cloostere soucken, om dye Schepenen te vindene die si net en begheerden te mesdoene, maer baden vriendelicken om argher te belettene, dat si iusticie vorderen wilden. Ende Schepenen ter vierschare commende naer tbeleeden van iusticien, so was hi verwesen ter doot, ende hi was tsnauents ontrent die clocke seuen onthooft vp tschauot vp die marct, in die presencie van alden volcke, ende was vp eenen saterdach. Ende die cellebroerkins dye namen den dooden lichame, ende leydene in een kiste, ende hy was ghedreghen met vele barnende toortsen ten graue, ende was begrauen in sint Iacobs kercke.

[Den.xviij.sten dach van Meye]

¶ Item tsondaechs daer naer, twelck was den.xviij.sten dach van Meye, noch en was tcommuyn van Brugghe niet weltevreden, si wilden datmer noch andere expedieren soude. Dies deden si noch eenen anderen halen vp die halle voor alle die hooftmannen ende Dekenen, daer een pijnbanck ghestelt was, om te doene lijden sijne messusen, diemen hem aenseyde, die welcke groot waren.

¶ Item binnen den seluen auende waren der noch twee oock ter hallen ghehaelt, waer of deen was here van Cortwijc in Scotlant. Ende waren lange ende spade inden nacht gheexamineirt, also lange dat dese drye personen ghenade baden met weenenden ooghen, ende met bitteren tranen, ende presenteirden al te buten te gane al dat si in die weerelt hadden, vp dat si haer lijf behouden mochten, ende datmense wilde stellen in eeneghe cloosteren, om schamelick haren nootdruft te hebbene, ende anders niet, omme twelcke hooftmannen ende Deekenen so grote compassie hadden, dat si hoepten ende meenden aen die gracie gods dat men die wreede ambochtslieden vermurwen soude, ende ter compassie bringhen. Aldus so waren sie weder gheleet in behoudender hant

[Den xix.sten dach in Meye]

¶ Item vp den.xix.dach van Meye, vp eenen maendach om gracie aen onsen here te verweruene, soe was in elcke prochye kercke ghesonghen eene schone messe vanden heleghen gheest, also solempnelic met orghelen, ende met beyaerden, alsment vp den Sincxen doen soude moghen. Ende es te bemoedene dat alsulcke deuote wercken gode bequame waren, want vp den voorseyde.xix.sten dach in Meye yeghen den auent, waren ghebrocht in vierscharen voor Burchmeesters ende Schepenen dese voorghenoemde persoonen. Ende hem lieden was daer vertoocht haer lieder grote messusen, ende dat in diueersche grote sticken, also dat hem drien ghewesen was in corten woorden. Dat si al haer eruemueble ende onmueble te buyten gaen souden, ende gheen excusacie soucken, noch gheen ander wettelichede verbeyden en souden. Dwelc si gheerne consenteirden om haerlieder lijf te behoudene. Ende doe was den eenen gheconsenteirt, ende ooc beuolen te kiesene van.ij.cloosteren teene. Te wetene ten Eechoute often carmers, ende dander moeste kiesen ten Iacoppijnen, of ten Freren, ende nemmermeer daer huyte te gane, vp die verbuerte van haer lieder lijf. Ende bouen dien moesten si gaen in haren lijnen cleederen, bloots hoofts,

ende baeruoets ter marct voor elcke banniere, ende elcken Dekene vergheuenesse bidden, van tghene dies si mesdaen hadden.

¶ Item dese heren waren vanden baliu ende schouteeten gheleet rontsomme die marct, voor elcke banniere, alsoot voorseyde es, in hare lijnen cleederen, blootshoofts.etc. Dwelcke een grote sware penitencie voor hemlieden was, die so hooghe ende machtege heren waren. Ende al dus ronts omme die marct geweist hebbende, gheleet vanden Baliu ende vanden Schouteeten, waren weder in die vanghenesse gheleet totter tijt dat sy seker borghe ghestelt souden hebben, van deser sentencie te vulcommene, maer een van hemlieden die en was sot grotelic nyet belast. Daer omme was hem gheordonneirt nemmermeer in wetten meer te sijne, ende waer in datmen hem beuinden conste dat hi der stede goet enichsins tonrecht theanueirt hadde, dat hy daer voeren gheuen soude voor elcken penninc viere, naer rechten ende preuilegien vander stede van Brugghe, ende daer voren sekere ende borghe te stellen. Ende dit aldus ghedaen sijnde, so baden die Baliu, ende den Schouteeten, Burchmeesters ende schepenen, ende die Dekenen alle den commune, dat sy hem voughen wilden om huyt te treckene yegens die fransoysen onse vianden. Dies beloefden die heren, als vanden anderen gheuanghenen scerpelic te ondersouckene, ende elcken te corrigierene naer sijne mesdaet. Ende dit altijt in yeghenwoordicheyt van hooftmannen, ende Dekenen.

[En.xx.sten dach van Meye]

¶ VP welcke belofte ende antwoorde die van Brugge te velde slougen, vp den.xx.sten dach van Meye. Anno.lxxvij.ende ghinghen huyter stede in groten ghetale, rijckelic ghewapent elc in tsijne met tenten ende met pauwelioenen ende met carijnen. Ende alle die smalle steden onder Brugghe staende, die volchden alle met hueren standaerden ende bannieren. Ende die vander sluys brochten.xxij.frissche serganten met een banniere ende met eenen rijckelicken carijne, ende so deden alle ander smalle steden van ghelijcken. Ende mijn here van Dudzeele was capiteyn vander stede van Brugghe, ende hi voerde den standaert van mer Ioncfrau Marie huyt Brugghe. Ende mer Pieter metten eye here van Marcke die voerde tpijngoen van Brugge, ende trocken aldus tot achter die machdaleene, daer si verwachten dien nacht met haren tenten ende pauwelioenen tot des anderen daechs daer naer.

¶ Den.xx.sten dach in meye gheleghen

Liep tbrussche volc den fransoysen ieghen

[Den.xxij.sten dach in Meye]

¶ Item met sandt hem lieden terstont achter vele schone artijlgerye van serpentijnen, ende ander engienen. Dies vertrocken si van daer den.xxij.sten dach in Meye, ende haesten hem om te commen bi die van Ghendt, die welcke waren neder ghesleghen met schonen gheselscepe, ontrent Meenen, daer si bespiet hadden een schoon plaetse ende een ghenouchlic velt, twelck si al besteken hadden met groenen meyen, daer si dye van Brugge met groter ghenouchte ende vrientscap blijdelicken ontfinghen, het welcke tusschen die.ij.voorseyde steden een broederlicke minne maeckte, wel voughende.

¶ Item in desen tijt waren ooc eenege vanden gheuanghene heren te Brugge ontslegen ende ghetauxeirt vp grote somme van penninghen. Daer inne dat si hem obligierden ende verbonden, aenghesien dat si tlijf ontdraghen mochten. Ende bouen dien stelden si grote sekere ende borghen. waert by dyen datmense yewers inne achterhalen conste, het ware in teuijle of in cryeme, dat si altoos ghereet stonden ter correctie, ende nemmermeer in wetten te commene, ende elck soude weder keeren voor eenen penninck.iiij.waer of deen heltscheede hebben soude mer ioncfrauwe van Bourgoengien tharen profijte. Ende dander helt die stede van Brugge. Ende dit was ghedaen byder wet, hoofmannen, ende Dekenen, ende die.vi.ghecommitteirde die doe tregement hadden vander stede goedinghen, waren hier inne wel te vreden. Ende waren dese.

Eerst Ian de plaet	Willem moreel
Casin pyerins	Donaes de moor
Pieter van muelenbeke	JIan die blasere

[Den.xxiiij.sten dach van Meye]

¶ Item vp den.xxiiij.sten dach van Meye. anno lxxvij.so warender.ij.te Brugge gherecht metten sweerde vp een schauot, voor dye halle. Deerste om dieswille dat hi een fransijn makere doot stac verradelic, vp den goeden vrydach, ende was gheuanghen metten faeyte.

¶ Item die tweeste was een backere, wonende byder olybrugghe, die welcke nam een ionck meyskin, sijn kijnt sijnde, huyt

den bedde daert lach en sliep ende tkindekin wart ontwaken, seggende. Vaerkin waer wildy mi draghen. Die voorseyde backere seyde, sus kindekin sus. Ende hi tkint nemende droucht vp eenen gotier of watersteen, ende stac tkint die kele of yeghen alle vaderlicke natuere. Ende dat ghedaen sijnde, die voorseyde quam met den bebloeden messe inden burch, ter vanghenesse van Brugghe, ende hi ghinc sijns dancx gheuanghen openbaerlic belijdende wat hi ghedaen hadde, om die welcke onnatuerlicke mesdaet dye voorseyde onthooft was, maer hem was sijn kerchof ghegheuen. Ende deerste was buyten der stede vp een radt ghestelt, ende dyt ghebuerde vp den Sinxen auent.M.CCCC.ende.lxxvij.

[Den.xxv.sten dach van Meye]

¶ Item vp den.xxv.sten dach van Meye, welc was Sincxen dach, so was smorgens ten.viij.hueren een ghebodt ghedaen metter clocke ter hallen huyt, dat alle die Tantwerpen ghetrocken waren ter maerct dat si weder keeren moesten binnen den derden daghe, vp die verbuerte van vi^c. pont pareseyde. Ende dat nyement gheorloft en ware wijf of man huyter stede van Brugghe te trecken hi en moeste binnen den auende weder keeren, vp ghelijcke boete.

¶ Item maer omme tprofijt ende gherief van den cooplieden, so was wedere gheconsenteirt huyt elcken huyse een hooft te moghen treckene Tantwerpen, te wetene, twijf of den man, omme aldaer betalinghe te moghen doene, ende oock betalinghe te moghen ontfanghene, want men hadde claerlic vernomen dat die van Doornicke in ghelaten hadden.viij^c.mannen, met.ij^c.glauyen huyt Vranckerijcke, daer tvolc seere in ghestoort was Ende omme dies wille was tauwet tot allen poorten verdict ende versterckt. Ende dit hadde ghedaen die prouoost van Doornicke, sonder tweten vanden ghemeenen volcke, huyten welcken rees een groote turbacie, ende gheschil binnen Doornicke. Ende tvolc liep al in die wapene, ende wilden den prouoost doot slaen, maer sy lietent goedelicke lijden, ende swoeren te samen goet conincx te wesen, als onghetrauwe ende meyneedeghe lieden, want si hadden belofte ghedaen den goeden lieden van Ghendt ter contrarie, om welcke onghetrauwicheyt die van Ghendt ende die van Brugghe, trocken ligghen ontrent Doornicke, om hem lieden schade ende hinder te doene.

¶ Item in desen tijt was grote rommelinghe in allen landen, want die van Hutrecht ne wilden niet ghedooghen dat meester Simoen vander sluys medecijn wijlen was vanden hertoghe.K.langer domproost blijuen soude.

¶ Item vp dese seluen tijt, dye zeelanders ghinghen te Amstelredam, ende bedoruen al dat mijn heere vanden Gruythuyse toe behoorde, ende en wilden niet ghedooghen dat hi daer meer regement hebben soude. Ende die dit dede, dat was een sone van Amstelredam, dus nam hi thuys aen van naerheden, ende besattet met volcke van wapenen yeghens elcken diets hem aentrecken wilde, maer daer naer dede hijere weder sijn hant of, ende mijn here vanden Gruythuyse bleef sijn eerlichede besittende.

¶ Vp desen seluen tijt was grote beroerte binnen der stede van Lueuene, die heren ghinghen ter marct yeghens tcommuyn met haren schotters. Ende tcommuyn quam cloeckelic met groter druyst yeghens die heren, so dat si die heren sloughen vander marct, midts der hulpe vanden clercken van Lueuene, die den commuyne by stonden.

[Den.xxix.sten dach van Meye]

¶ Item me ioncfrauwe van Bourgoengien als doe te Lueuen sijnde, was hier inne beladen, ende dede al haer beste omme alle die gheschillen te middelene ende te paeyserene, so varre dat si hueren eedt dede te Lueuen, als vanden lande van Brabant, sdonderdaechs naer Sinxen, twelc was den.xxix.sten dach van Meye. Anno.M.CCCC.ende.lxxvij.

[Den derden dach van Wedemaent]

¶ Item vp den derden dach van Wedemaent so was beuolen den Leenhouders ende officieren van Brugghe bi letteren van mandementen, hem lieden vp te stellene binnen den vierden daghe, vp die verbuerte van haren leenen, ende bouen dien gherekent te sijne teeweghen daghen vianden slandts, of men soude andere mannen in haerlieder stede stellen, tharen coste Ende die mannen wederkeerende vander orloghe, die souden ghebruycken teeweghen daghen alsulcke verbuerde leenen, om twelcke hem alle die Leenhouders neerstelic vp saten, omme haerlieder leenen ende eerlicheden te beurydene.

¶ Item te Brugghe in sinte Katelijne strate

byden bogaerde woonde als doe een tempelier die goet fransoys was, ende die screef den coninc van Vranckerijcke al ouere wat men hier bedreef. Ende men worts gheware, ende hi was handen ende voeten ghebonden, ende gheleyt vp eenen waghene, ende was gheuoert te Rijssele int casteel.

¶ Item vp desen seluen tijt quamen die fransoysen voor sinte Omaers, ontrent met.xl.peerden, ende vertoochden hem tot aen die barriere vander stede. Ende dyt was vp eenen morghen stont, ontrent den.viij.hueren.

¶ Item van sint Omaers trocken huyte om dat volc te schoffierene. Ende die fransoysen dat siende, sy deysden achterwaert, altoos tot daer si eene ambuche gheleyt hadden in eene valleye van lieden van wapenen daer die van sint omaers nyet of en wisten, maer volchdense, so dat si omrinct wierden Daer was seere gheuochten, maer die van sint Omaers bleuender al meest, ende waren wel.C.ende.lxxx.mannen, daer niet een of en ontghinc. Maer men seyde datter wel.xl.waren gheuanghen, ende te rentsoene ghestelt

[Den.v.sten dach in Wedemaent]

¶ Vp den.v.sten dach in Wedemaent, soe wasser te Ghendt eenen man onthooft, die metten hertoge Kaerle voor Nanchy gheleghen hadde, maer hi trac ouere aen dander sijde, byden coninck van Vranckerijcke. Ende hi drouch loose bootschepen van sconincx weghe. Ende hi quam in Vlaendren ontrent Peteghem, ghecleet als een obseruant, omme te bet sijne verraderye te voorderene, maer hy wort bekent ende gheuanghen, ende meer ander met hem, ende hy wordt te Ghendt gheuoert, ende voor sgrauen steen onthooft, ende daer naer ghequarteleirt, ende die sticken buyter poorten ghehanghen.

¶ Item naer dien dat onse gheduchte vrauwe te Lueuene haren eedt ghedaen hadde, vertrac si naer Bruessele. Ende daer blijdelic ontfanghen sijnde, ende alle dinghen in goede passe stellende, vertrac si voort te Antwerpen, daer si in quam by auende. Ende waren meestendeel voor alle huysen ghehanghen lanteernen te harer incomste.

¶ Item vp den seluen tijt was te Brugghe gheordonneirt om den groten onuoorsienegen cost, die die stede van Brugge daghelicx aen quam, datmen die rijcke poorters van Brugge bidden soude, dat si wat leeninghe souden willen doen, elc naer sijn vermueghen, te wetene.L.pont.xl.pont.xxx.of.xx.xij.of.x.vi.of.iij.som meer som min. Ende dye selue die dit leenden was seker ghedaen van betaelt te sijne in toecommende tijden. Die welcke leeninghe bedrouch een groote somme van penninghen.

[Den xiiij.sten dach van Wedemaent en den xvi.sten dach van Wedemaent. Anno.i477]

¶ Item was noch gheordonneirt te Brugghe huyt te seyndene te peerde.L.mannen van wapenen, elck man met drie peerden, gheheeten vichtich glauyen, ende dat al vp der stede cost van Brugghe, waer of dat elcke glauye hadde.xxv.libra groten, bedraghende in tgheheele.xiij^c.libra groten, welcke somme al gheuonden was in dese voorseyde leeninghe. Ende omme dat die voorseyde somme byden voorseyde poorters gheleent in die hant was, so was gheconsenteirt datmen al tvolck van Brugghe, dat in Saudyen lach, inden dienst van onser gheduchte Princersse, betalinghe doen soude vande tweester maent, daer si inne ghetorden waren. Ende dat was ghedaen vp den xiiij.sten dach van Wedemaent, so was tvoorseyde ghelt ghesonden in theyr te Spyere. Ende daer was elcken betalinghe ghedaen. Ende dese.L.glauien van Brugge trocken ten heyre waert, wel ghewapent ende voorsien, vp den xvi.sten dach van Wedemaent. Anno.i477.

Vorige Volgende