Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

¶ Hier naer volcht hoe die Coninck van Vranckerijcke ghecreech die stede van Camerijcke, ende ooc tcasteel, met groter behendichede.

ITem in die maent van Wedemaent.Anno.lxxvij.die coninc Lodewijc van Vranckerijcke, dye xi.van dier name, was huyte om die stede van Camerijcke te roouene ende te priueren van hueren priuilegien ende vryheden, ende dit te imployerene te sijnder eerlichede ende dominancie, om also te bet te doen hebben sijn volc van wapenen duerlijt ende passaegie, ende omme dat die stede van Camerijcke, soude moghen worden een plecke daer sijn volc van wapenen in soude moghen rusten, ende ligghen in sterckte ende in bewaernesse, sonder te crijghene eenich grief van haren vyande-

[fol. C.lxxxvij.v]

den daer ontrent gheleghen.

¶ Item als dit vernamen die Gouuernuers vander voorseyde stede van Camerijcke, also wel die kerckelicke persoonen als die leeke, dat huerlieder stede in dangiere was van vele quaets ende griefs te ghecrijghene byden coninck, sy sonden aen den coninc een seer rijckelic Ambassade, biddende ootmoedelicke dat hem ghelieuen wilde die preuilegien ende vrydommen vander stede ende vander kercke te bewarene ende te beschermene, ende toochden vele diueersche brieuen van Keysers ende van Coninghen ghegheuen. Byden welcken bleec dat alle die coninghen ende princhen dye voor hem gheregneirt hadden, meer altoos gheneghen waren om die stede ende kercke van Camerijcke te dotheren ende te verchierene, met preuilegien ende vryheden dan anders, so dat si niet en wilden dat dye voorseyde stede soude sijn in bedwanc van eeneghe weerlicke heeren, maer alleene onder den Keyserlicken staet, also si oeyt gheweist hadde.

¶ Item die coninc dit horende, begheerde vanden poorters vander stede, gheleent te hebbene.xl.duysent gouden croonen, ter hulpe van sijnder wapeninghe. Ende waert dat si dat daden, so beloefde hi dat hi der stede nemmermeer ander last doen en soude, ende dat hy dye somme vanden.xl.duysent croonen noch naermaels wel betalen soude. Dye welcke somme en worde doe niet gheleent So dreechde die coninc die stede van Camerijcke dat hi daer sijn volc van wapenen soude logieren, ende hy soude die poorters stellen in groter seruitute ende aermoede.

¶ Item tvolc vander stede dit horende, waren veruaert, ende si consenteerden die leeninghe te doene. Ende daer was ghemaect een pointinge ende settinghe vp die poorters ende tghemeente vander stede. Ende eeneghe die niet machtich en waren ghelt te gheuen, die gauen selueren croesen ende selueren ryemen, ende andere yuweelen, so dat die voorseyde somme gheuonden was, ende ghegheuen den commissaresen daer toe ghestelt, omme die tontfanghene van sconincx weghe. Aldus moesten die prouoosten vander stede, ende andere den coninc obegieren. Ende die vryheyt vander stede wort verandert in seruitute vp dyen tijt.

¶ Item men moet weten die persoonen die die stede van Camerijcke hadden in gouuernemente van sconincx weghe, omme te bewarene naer sijnder begheerte, ende dat si hem vraechden in wat manieren dat si die stede regieren souden. Te wetene of die stede neutrael blijuen soude, also si hier voormaels gheweist hadde. Ende of si in die stede souden moghen laten commen die Bourgoengioenen of en souden: Ende dye coninc antwoorde dat si die Bourgoengioenen wel souden moghen laten commen in die stede om eten ende om drincken.

¶ Item die poorters vander stede dit verstaende, waren seere verblijt, ende sonden een Ambassade aen mer Ioncfrau Marye van Bourgoengien, graefnede van Vlaendren. Die welcke Ambassade wart gheuanghen van dye van Valenchiene, ende arresteirdense binnender stede voorseyde. Aldus soe was beledt huerlieder last, mer vrauwe te kennen te gheuene.

¶ Item in desen seluen tijt, so quamen.viij.Bourgoengioenen huyter stede van duway in die stede van Camerijcke, ende naer tpreuilegie vander neutraliteyt, si trocken in dye stede hem lieden vermeyende, ende maecten goede chiere, ende also ghedaen hebbende, si vertrocken van daer. Ende die fransoysen dit horende ende vernemende dat die bourgoengioenen gheweist hadden binnen der stede van camerijcke, si gauent den coninc terstont te kennene.

¶ Item die coninc dit horende, hi sandt terstont binnen Camerijcke eenen capiteyn, ghenaemt Maraphijn, ende sijn kersten name was Lodewijc de la cirite. Dese voorseyde capiteyn in die stede commen sijnde, beual den prouoost van Camerijcke, dat si voor hem sien souden, dat si niet en ghecreghen die indignacie van den coninck. Ende die voorseyde Maraphijn in die stede commende trac terstont in tcasteel te Celles, dwelcke es dye vanghenesse vanden Bisschop van Camerijcke. Dwelcke Casteel hy bereede ter wapeninghe, ende al die muelnen die nam hi in sijn beuanc, ende beslootse binnen bedwanck vanden casteele. Ende dit ghedaen sijnde, die voorseyde Maraphijn die luuschede int casteel, ghelijc een leeu in een speloncke, ende hy dede meneghe grote vreese den poorters ende inwonende vander stede van Camerijcke aen.

[fol. C.lxxxviij.r]

¶ In tselue iaer ontrent half Hoymaent, als die Coninc commen was van Atrecht, ende gheweist hebbende in faeyte van wapenen te velde als voorseyde es. Eeneghe by hem hebbende, die welcke benijden den paeys ende vryhede vander stede van Camerijcke. Si seyden den coninc dat hi in nemen soude dye stede van Camerijcke, ende dat hy sijn volck daer in soude seynden omme te logierene, om dat die Bourgoengioenen gheenen wech en souden hebben te Vranckerijcke waert. Ende aldus so sandt die coninc te Camerijcke waert mijn heere de Lude, dwelck was een man van huytnemende grooter wreetheyt met.iiij.duysent mannen te peerde, of daer ontrent. Ende hi dede een ghebot doen, beuelende sijn lieden van wapenen, dat waert bi al dyen dat si saghen eeneghe poorters van Camerijcke eeneghe wedersporicheyt oft rebellicheyt bedrijuen, dat sijs sonder ontfaermichede souden terstont dootslaen, so datter nyement vanden volcke vander stede alsoo vele als eenen stock in sijn hant dorste draghen, binnen dier tijt.

[Den dach van sint Iacob en sinte Christoffels]

¶ Item het volc van wapenen in Camerijcke commen sijnde te peerde, si stonden ter marct wel twee hueren eer dat elck wiste sijn logijts. Ende binnen deser tijt dye heere van Lude versochte seer aen den capiteyn Marafijn, die welcke lange daer geweist hadde int casteel te Celles, ende veil wiste van den regemente vander stede, of daer yement ware die contrarie ware of dade van des conincx gheboden. Ende dese Maraphijn wrouchder drie. Eenen meester Gillis nettelec, die welcke Deken was van onser vrauwen kercke in Camerijcke. Ende dese voorseyde meester Gillis vreesende van mesualle, hy veranderde sijn habijt, ende trac secretelick huyter stede byder partye van Bourgoengien, ende also worde hi ghesauueirt. Voort worder noch ghewroucht een grootmachtich poorter, ghenaemt Aernout pijngaert, ende noch een Ambochtsman, die welcke hadden woorden ghesproken, daer omme dat sy beede onthooft waren, ende was vp den dach van sint Iacob en sinte Christoffels.

¶ Item dit aensiende dye poorters vander stede van Camerijcke, si worden vreesende dese voorseyde wreethede. Ende tes waer dat huyter stede waren ghecoren.xij.personen, ende waren ghesonden in ostaegien in Vranckerijcke. Te wetene.v.monicken, ende vij.poorters, die welcke gheuanghen bleuen tot den iare.lxxviij. Ende corts daer naer des conincx sin veranderde in soeticheden.

¶ Item dye coninc van Vranckerijcke met machte sijnde in dye stede van Camerijcke. In dit selue iaer, dede dye wapenen vanden Keysere die voor die poorten vander stede langhe iaren ghestaen hadden ofdoen, ende dedere stellen die wapene vanden Coninc van Vranckerijcke voorseyde.

¶ Item vp desen tijt hadden die van Lueuene hare Meyere eerlic huyt ghesonden, ende last ghegheuen dat hi niet weder keeren en soude voor hi des Keysers sone gesien ende ghesproken hadde, twelcke hy vulquam, alsoot hem belast was, want hi reet wel.C.mijlen bouen cuelene, daer hy den Keyser ende sijnen sone vandt, daer hi eerlick ende blijdelick ontfanghen was. Ende naer veel spraken die si tsamen hadden, soe beloefde skeysers sone met groter meueghentheyt binnen corten daghen te sijne te Cuelen, ende sijnder weerder bruyt ontsedt te doene, ende oock al haer landen, met sulcken heyrcrachte, dats haer vianden verdrieten soude. Ende ten licteekene dat hi dat vulcommen soude, soe schanck tvoorseyden Keysers sone den Meyere van Lueuene eenen schoonen gulden cop, ende daer inne duysent honghersche guldenen, elcken gulden weert sijnde v.schellingen groten Vlaemscher munte. Ende hier mede orlof nemende, ende met meer ghelaste saken, so quam dye voorseyde Meyere weder binnen der stede van Lueuene, ende hi toochde den gulden cop, ende die duysent ducaten den heeren van Lueuene, ende die drye staten van Brabandt, ende dye drie staten van Vlaendren, ende alle die edele vanden vier landen, die landen die te Lueuene als doe versaemt waren, om nyeumare te horene, ende warachticheyt hier of te wetene. Ende alle dinghen ghehoort hebbende, droughen ouer een dye vier landen, ende dye drie staten van Vlaendren, dat si trecken souden yeghens den edelen bruydegomme te Cuelene, of binnen der stede van Maestricht.

[fol. C.lxxxviij.v]

¶ Item die graue van Wijncestre heere vanden Gruythuyse die quam int vlaemsche heyr int vulle harnasch, den vlamingen te baten, rijdende van tente te tente, elcken moet gheuende.

¶ Item in desen seluen tijt wonnen die fransoysen die stede van Amyens, maer het was bi verraderye, want die heer van Perrewijs was capiteyn binnen Auennes, ende hy vacht vromelick yeghen die fransoysen vp teen eynde, maer dander capiteyn ende verraders van binnen, lieten die Fransoysen van achter inne. Ende also wort dye stede ghewonnen, ende die edel here van Perrewijs waende eerlic ontcommen, ende hy vanden muer springende, brac sijn been, ende hi wort gheuangen. Ende die co.deit al ten sweerde doen al dat in Auennes was geestelic, weerlic, man, wijf, ende kinderen