Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

¶ Van Ian van Dygioen die.xxviij.graue van Vlaendren, die welcke in Vranckerijcke iammerlijck vermoort wardt van des Dolphijns volcke.

¶ Dat.xxxiiij.capittel.

IAn van Dygioen oudtste sone van Phelips le hardy, die welcke was sone van Ian des Conincx van Vranckerijcke ioncxste sone, ende sone van vrau Margriete sgrauen Lodewijcx van Male dochtere, die welcke was die.xxviij.G.van Vlaendren, hi quam in alle die heerlicheden van sijnder moedere, ende hi quam naer paesschen in alle die steden van Vlaendren, daer hi seer eerlicken ontfanghen was. Ende hy swoer in allen steden die rechten, vryheden, ende preuilegien te onderhoudene naer costumen vanden lande, ende hi nam te wijue hertoge Aelbrechts dochtere in beyeren, verbeydere van henegauwe, van hollant ende zeelant, ende van Vrieslant. Ende hy hadde bi sinen wijue die hertoge phelips van borgoengien, ende.v.dochteren. Doudtste dochtere hadde te manne den Dolpijn van vyane, des.coninc.K.sone van Vranckerijcke. Daer naer hadde si te manne den graue Artur van Richemont des hertogen broeder van Bretaengien, ende si starf sonder hoyr. Dandere hadde te manne den hertoghe Adolf van Cleue. Die derde hadde te manne den.G.van penitencen. Die.iiij.hadde te manne Ian den hertoge van Betuoort, sconincx sone van Inghelandt, ende sy storuen

[fol. lxxviij.v]

beyde sonder hoyr. Die vijfste hadde te manne den hertoge Kaerle van Borbon.

[Vp den.xxij.dach in Meye]

¶ Item int iaer.xiiij^c.ende vijue, vp den.xxij.dach in Meye, so quam voor die Sluys met eene groote vlote van schepen vul Inghelschen, die hertoghe Thomaes van Clarensen tsconincx Heyndricx sone van Inghelandt, dye graue van pennebrouc, ende si quamen in carsant ende sint Annen ter Mude, daer si roofden ende verbranden vele huysen ontrent der Sluys, ende deden daer vele schaden. Ende sint Annen ter Mude beroofden si die kercke, ende namen mede die tafele van sint Annen outaer. Ende si stormden vp dye stede vander Sluys, maer dye vander Sluys schoten doot haerlieder principalen capiteyn, twelc was die graue van Pennebrouc. Die hertoghe Ian van Borgoengien met dye van Ghendt, ende met meer andere vlaminghen trac naer der Sluys, omme die Inghelschen te beuechtene. maer die Inghelschen vloden, ende trocken met haren rooue te Ingelant waert. Ende eer si gheleden der Nyeupoort, worden hem lieden.ij.schepen ghenomen, waer inne dat was die tafele van sint Annen ter Mude, ende meer andere yuweelen die si meenden in Inghelant te voerene.

[Vp den derden dach in Nouembre]

¶ Item vp den derden dach in Nouembre. Int iaer.xiiij^c.ende.vij.doe quam die hertoghe Ian in sint Omaers met eenen grote heyrcrachte van baenraetsen, rudders, ende vele edele mannen, huyt diueerschen landen, als Borgoengien, Berry, Langhedoc, Auerne, Borbon, Bar, lorayne, Sauoyen, Champaengien, Normandyen, Pycardyen, Henegauwe, ende Vlaendren. Alle dese voornoemde waren bereet omme te treckene voor Calis, ende dat te winnene. Vp den vi.dach in Nouembre wort van desen monstere ghedaen vanden lieden van wapenen, buyten sint Omaers, te Colijns muelene Ende binnen der stede van sint Omaers waren vele groter engienen, als blyen, bombaerden, ende cortauwen, ende groote prouanche van vitaelgien, om te voeren int voorseyde belech. Binnen deser tijt so quamen brieuen aen den hertoghe Ian van Borgoengien van des conincx van Vranckerijcke weghe, die welcke brieuen waren gheordonneirt byden Hertoghe van Berry, ende Lodewijck van Orlyens. Dat nyement en soude varen te Calis noch int lant van Guyse, vp die peyne vander galghe, ende oock mede al sijn goet gheconfisquiert te sijne, ter tafele vanden Coninck van Vranckerijcke. Ach wat rauwen ende spijt haddens die edele, die van varren ghecommen waren, ende grote moeyenessen ghedaen hadden te vergheifs, ende huere heerlicheden ende goedinghen daer omme belast, ende al om niet. Vp sinte Maertins auent snuchtens, elc vertrac huyter stede van sinte Omaers te sinen lande waert. Ende Sinte Maertins daghe des nachts quamen die.vi.capiteynen van Calis met menichte van Inghelschen, tot voor sint Omaers aen die stede, ende roofden die Bosselaer strate, ende vinghen al die rijcste lieden die in dye voorseyde strate woonden. ende si quamen int conuent vanden predicaren, ende meenden dat ooc gherooft te hebbene, maer die broeders gauen hem lieden te drinckene vanden besten wijne, die hem lieden ghegheuen hadde die Hertoge Ian, ende si daden hem lieden goede chiere, so dat sy bi dien tconuent lieten onghetrauelgiert, maer sonden daer naer noch selue den conuente aelmoesene, ende alle die strate lieten sy ter cause van dien ongherooft, dye si van te voren in wille waren te roouene ende te verbrandene. Des anderen daechs smorgens trocken si tijlicken wech met haren rooue ende met haren gheuanghenen te Calis, te Hoye ende te Marcke.

[Binnen der seluer maent vp sinte Clements auent]

¶ Binnen der seluer maent vp sinte Clements auent, was die Hertoghe van Orlyens Lodewijck te Parijs doot ghesleghen van Raulijn doctonijle,, dye welcke hertoghe was des Conincx Kaerle van Vranckerijcke broedere. Dat incarnation van dien achteruolcht in dese naeruolghende woorden, nemende die ghetal letteren. Contere brachium peccatoris

[Vp sinte Barbelen dach in Decembre]

¶ Item vp sinte Barbelen dach in Decembre was binnen Brugghe, so groot watere wel.xi.daghen lanc gheduerende, so dat dye lieden som moesten met groten leersen achter straten gaen ten freminueren, ten wijngaerde, sinte Claren, het scheen al oft een zee gheweest hadde, ende in vele plaetsen binnen der stede moesten die lieden haerlieder spijse reeden vp solders.

[Int iaer xiiij^c.ende.viij en vp den.xxiij.dach in April]

¶ Item int iaer

[fol. lxxix.r]

xiiij^c.ende.viij.so waren sommeghe poorters in Brugghe dye douerhant ende dominancie sochten te hebbene binnen Brugghe, ende dese waren Ian byese, Claeys dye soutre, Ian bortoen, ende Lieuin Sceutelare, sy beloefden den Hertoghe Ian van Borgoengien den.vij.penninc van al den incommen den goedinghen vander stede van Brugghe. Ende vp den.xxiij.dach in April daden bannen ten beelfroot huyte.vi.vanden eerlicsten poorters die doe te Brugghe waren, ende al dat regement in Brugghe hadden ghehadt binnen des Hertoghen phelips tijden. Ende dese waren Ian camfijn, Ian hoonin, Claeys barbazaen, Zegher vanden walle, ende noch twee andere. Ende si waren ghebannen in die presentie vanden Hertoghe Ian, als contrarie den prinche ende den lande van Vlaendren sijnde, ende al haerlieder goet was gheconfisquiert ende gheleyt tot princhens tafele. Dander twee die hier voren niet ghenoemt en sijn, waren Gheeraert van sint Omaers, ende Victor van Lisseweghe. Dit ghebuerde vp sint Ioris dacht.

¶ Int selue iaer was Ian van Beyeren die ghecoren bisschop van Luydeke

veriaecht huyt Luydeke, ende corts daer naer so waren oock sommeghe poorters huyt gheiaecht vanden commuyne, ende die van Luydeke maeckten des heeren van Parewijs sone bisschop van Luydeke. Daer omme so badt Ian van Beyeren sijnen neue den Hertoghe van Borgoengien dat hi wilde met lieden van wapenen by hem commen te Maestricht, want Maestricht hilt hem met Ian van Beyeren yeghen den heere van Parewijs, ende yeghen die van Luydeke. Dye hertoghe Ian van Borgoengien in Septembre vp sinte Teclas dach, quam by Luydeke met.vi^m.mannen, ende dye van Luydeke quamen yegens hem wel met.xxx.duysent vromer mannen. Daer was eenen groten wijch gheuochten. Ende in dyen wijch waren versleghen die heere van Parewijs ende die bisschop sijnen sone, ende al sine macht, met die edele van Ardanen. Ende daer bleuen daer toe versleghen wel.xx.duysent Luyckenaers. Ende die hertoghe Ian van Borgoengien behielt dat velt met victorien, ende die van Luydeke brochten den hertoghe Ian die slotelen van harer stede. Dat incarnacioen is in dit veers. Tecla bonos cernit felt legio quam leo sternic.

[Int iaer.xiiij^c.ende.xi]

¶ Item int iaer.xiiij^c.ende.xi.Ian Hertoge van Borgoengien ende graue van Vlaendren vergaderde een groot heyrcracht van Vlaminghen, ende gaf den ambochten van Brugghe weder hare bannieren, die welcke die hertoge phelips hemlieden ghenomen hadde, omme dat die ambochten niet rijsen en souden, deen ambocht yeghen tandere, ghelijck dat die weuers vochten yegen dye vleeschauwers. Ende daer omme deelde die Hertoge Phelips die stede van Brugghe in ses sestendeelen. Die hertoge Ian leedde al theyr van Vlaendren in Vermandoys te Mondydier ende te haen, omme te beuechtene den hertoge van Orliens die in Haen was. Ende als die hertoghe van Orliens sach dye macht vanden hertoge Ian van Borgoengien, hi vloot huyt Haen met sinen edelen, ende die vlamingen wonnen Haen, ende beroofdent, ende staken tvier daer inne, ende keerden weder naer Vlaendren. Ende dye van Brugge bleuen voor brugge liggende, totter tijt dat dye caliote inden Braemberch staende ghebroken was ende te nyeuten ghedaen, want men moeste gheuen van elcken hoede corens.ij.groten. Desen vondt hadden gheuonden Ian biese ende Claeys die soutre.

¶ Item dat scalcke calfs vel bi foortsen gesegelt van alle den Dekens vanden ambochten in brugghe, ende si en wisten niet wat inden chaerter gheschreuen stont. Desen brief begheerden sy ghecasseirt te hebben, eer si in brugge quamen, ende lagen buyten te sinte Baefs, wel.xiiij.daghen met tenten ende pauwelioenen. Ende eer si in die stede quamen, si vercreghen haer.iij.begeerten. Deerste was die keliote, die wilden si of hebben vanden coorne, ende te nyeuten ghedaen. Ende dat calfs vel was gheschuert, maer den conter brief bleef te Rijssele. Ten derden so hadden die ambochten haerlieder maentghelt, ende doe velden si tenten ende paulioenen. Dit was ontrent sinte Denijs dach, ende quamen met paeyse binnen Brugge. En ontrent den Auent daer naer waren Ian biese ende sine medeghesellen dye den schalcken vont vonden vander caliote ende vanden calfs uelle te Brugge ghebannen.

[Int iaer xiiij^c.ende.xi]

¶ Item int iaer xiiij^c.ende.xi.die coninc Heyndric van Inghe-

[fol. lxxix.v]

lant bereedde een grote vlote van schepen met volcke van oerloghen, ende ariueirden in Normandyen, ende wonnen dye stede van Eerfluer int eynde van Ougstmaent. Ende daer naer quam hi te monstruellier, te diepen, te camp, te abbeuijle, in Pontieu. Ende in octobre den.xxv.dach was die coninc Heyndric te Blangy, ende alle die principaelste heeren ende edele van Vranckerijcke quamen te Blangy om den coninc Heyndric te beuechtene, ende huyter croone van Vranckerijcke te verdrijuene. Daer wort eenen groten wijch gheuochten, maer die coninc Heyndrick van Inghelant behilt die victorie, daer waren grote menichte van fransoysen versleghen, ende ooc vele edele princhen ende heeren, als Anthonis hertoge van Lottrijcke, van Brabant ende van Lymburch, ende phelips sijn broeder.G.van Nyueers ende van Retheers, die hertoge van Bar, die Hertoghe van Alenchon ende van Persen, Lodewijc die here van Ghistele, ende vele ander heren ende edele van Normandyen, van Artoys, van Henegauwe van Brabant, ende van Vlaendren, ende daer waren oock vele edele gheuanghen ende in Inghelandt gheuoert, als die hertoghe van Orliens, ende die graue Angoulesme sijn broedere, die graue van Vendomme, die hertoge van Borbon, ende vele andere heren ende edele mannen. Den dach ende date van dien wijghe staet Tincarnacioen in dit veers. Francos crispini mactat rex anglie blangy.