Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

Hoe dye knechten gheheeten den swarten hoop, gheslaghen ende van een verstroyt waren, om dat sy den huysluyden ouerlastich waren, int stichte van Vtrecht bi Deuenter.

[fol. vi.v]

NV sal ic weder keeren tot der materien van onsen landen, ende swijgen een wijl tijts van die voorseyde landen.

¶ Int Iaer ons heeren.M.v^c.ende.xviij.in April, so wasser een groote menichte ende vergaderinghe van knechten dye den swarten hoop hiet, dye huyt Vrieslant commen waren, die nyet veel duechden en deden, maer waer si quamen deden si groten last den landt volc ende ouerdaet, ende teyreden die boeken al huyt ende meer dan si ghecrijghen conden. So en hadden si gheenen dienst ende si laghen langhe int oppersticht ontrent Deuenter Daer naer quamen si int lant van Ghelder op auonture of si te wercke hadden ghecreghen, maer neen si. Maer die here van Ghelder dedese vertrecken huyt sijnen lande, ende hi dedese gheleyden voorby der stadt van Nyeumeghen, ende quamen so int lant ende in die Camere van Cleue, daer si wel.x.oft.xij.daghen bleuen ligghen, doende den armen lantlieden grote schade, ende aten al vp dat die lantlieden hadden ende ghecrijghen conden. Dit vernemende die hertoge van Cleue, screef brieuen aen den hertoge van Ghelder, ende dede hem vraghen oft hi die knechten in sijn lant ghesonden hadde oft dat hijse in sijnen name onderhielt. Daer vp die hertoge van Ghelder wederom screef hem excuserende, dat hi hem der knechten niet aen en track, ende dat dye hertoge van Cleue metten knechten dade dat hi wilde ende conde. Ende die knechten bleuen daer vast liggende, nyemant ontsiende, hem verlatende vp haer eyghen cracht screuen schimpelijcken aen den hertoge van Cleue, aen den hertoghe van Gulijck, aen den bisschop van Colen dat si wel souden koken, si souden met hem lieden commen eten. Maer die hertoghe van Gulick was ooc in die weere ende hi gheboot sijn volc ende sijn leenlieden ende sijn ander ondersaten, dat si alle ghereet souden sijn om hem te volghen, als van noode waer vp sijn vianden. Ende die hertoghe vergaderde eenen groten hoop volc te peerde ende te voete, ende die bisschop van Colen quam hem te hulpe ooc met.viij^c.peerden. Ende die selue hertoghe screef ooc aen den graue van Nassouwen, dye hem ooc te hulpe quam met.viij^c.peerden alsoo men seyde, so datter wel vergadert waren ontrent.iij.M.peerden, ende veel duysenden te voete. Dit vernemende die knechten datter so grooten hoop volcx vp die beenen was om met hem lieden te slane, so en waren die captieynen metten knechten niet wel te vreden, sorgende voor al dat rosvolc, want die knechten hadden gheen volck te peerde, so en

[fol. vij.r]

wisten si ghenen beteren raet dan sy sochten ootmoet aen den Graue van Nassou, ende spraken met hem biddende om gracie, dat si door dlandt mochten passeren, sy souden al huer were bussen ende boghen ende ende ander stocken af legghen, ende gaen bloot wten lande. Dit wert vanden heren den knechten gheconsenteert vp die voorsproken voorwaerden, maer god die here versach dat anders, want si en waren niet vergadert om eenich goet oft duecht te doen want daer waren vergadert meer dan.xviij.^c knechten, dye wtghelesen bloeme van al den knechten, ende sy meenden so metten hoop door te comen, ende voren wt waren.iiij.knechten ghegaen, die hem sloeghen met.v.oft.vi.boeren, om dat die boeren wilden hebben der knechten stocken. Dit siende die reysigeren vanden graue van Nassou, ende die Henewieren ende walen staken haer peerden met sporen, ende sloeghen inden hoop die nae quam. Dit siende dat ghemeen volc, ende die boeren die seer begheerlijk waren om die knechten te slane, ende die boeren hadden ooc veel half slanghen ende veltgheschuts, daer si vreesselijck mede onder dye knechten schoten, ende sloeghen so totten in, ende si schoffierden haren hoop, so dat si versloeghen vanden knechten omtrent.xij^c. Ende als dit den hoop vernam die noch inden legher was wert seer veruaert, ende si namen die vluchte, ende elck sach om een goet wech comen. Ende alsomen seyde, so hadden dit die walen ghedaen, eer datter dat ander rosvolc af wiste Ende aldus wert desen swarten hoof vanden knechten verscheyden ende verstroyt van malcanderen daer wi allen god wel afdancken mogen, want si en deden duecht noch profijt tot gheenen plecken daer si quamen. Ende corts daer nae werden der knechten veel gheiusticieert ende ghehangen, bisonder diemen conde ghecrijghen vanden ghenen die tot Asperen hadden helpen volbrenghen die grote moort, want sonder twijfel dat onnosel bloet roept wraeck vander aerden tot inden hemel, ouer die moordenaers ende dootslaghers.

¶ Item want heer Frederijc van Baden bisschop van Vtrecht sieck ende cranck was ende sijnder leden onmachtig, so dat hy sijn landt niet en conde regieren noch sijn ondersaten van den vianden beschermen, so wert hi beraden sijn bisdom te resignieren. So wert inden raet van onsen prince ghesloten, ende ooc int hof van Roomen om peys ende vrede te onderhouden, dat heer Phelips bastaert van bourgoengien, ende ammyrael vander zee Bisschop soude sijn also dat gheschiede, want in iaer ons heren.M.CCCC.xvi.so quam hi binnen Vtrecht met groten staet, daer hi eerlijcken ontfanghen wert vanden gheesteliken ende weerlijcken state, ende wert daer bisschop ghemaect, ende hi wert seer lieftallich onder sijn volc, want hi dat landt in goeden vrede hielt.

¶ Item in dit selue Iaer ons heeren.M.CCCCC.ende xviij.so wert ghemaect een concordie peys ende eendrachtich goet vast verbont, tusschen desen landen van Brabant, Vlaendren, etc. Ende tusschen desen landen van Brabant, Vlaendren. etc. Ende tusschen den bisschop van Ludick, ende heer Robrecht sinen broeder, waer af dat volc aen beyde syden seer verblijt was.

¶ Item int selue iaer voorseyde, so waren Tantwerpen gecomen, twee Galeyen met haer comanscappen.den.xxiij.dach in Iunio, ende noch wel met.xxx.meerschepen, die welck grote coopmanschap brochten.

¶ Item in dit selue iaer in die maent van September, so starf die capiteyn vanden galeyen ende wert begrauen Tantwerpen ten predicaren, met groter solempniteyt.

¶ In die maent van October daer nae, so ghebuerdet datter buyten Antwerpen in een dorp ghenaemt Dueren, saten drie gebroeders en droncken, ende creghen ten laetsten grote woorden, so dat si den weert ouer doot sloeghen, ende die prochiaen comende, om den ghequetsten weert te biechtene, dreychden den prochiaen seggende, comdy hier binnen wy legghen v daer by. Int eynde dese drie ghebroeders wierden geuanghen, ende Tantwerpen gebracht, ende daer verwesen. Die oudtste broeder wiert gherecht, ende dander daer naer. Doen die derde quam, so wasser een bruyt dye hem begheerde te trauwen, waer duer dat sulc een gherucht onder tvolc quam so dat si riepen totten buele, eest dat ghy hem recht, wi slaen v doot. Daer waren schutters int harnasch van elcker gulden, want die scoutheeten vreese voor eenen vploop, dit die schouteeten siende, seyde totten voorseyde schutters. Ic beuele v dat ghi desen man wel bewaert. Ende also brochten hem die schutters van den ouden boghe vp haer nyeu huys vp die

[fol. vij.v]

merct, ende wilden hem quijt laten, ende die heren wilden hem weder nemen, doen antwoorden die schutters, wi en zijn gheen vleesch vercoopers so datter een remoer onder tghemeynte quam, ten laetsten werter ghesloten dat hem beyden die burchmeesters halen soude, ende niemantanders si en wilden hem niet leueren, ende dit ghebuerde iiij.oft.v.daghen.mer daer na so wart hi bi nachte gheleyt inden eyckhof ende daer gherecht, ende bi nachte wter stadt gheuoert, ende vp een radt bi sijn broeders gheset.