Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

Hoe dye Hertoghe Maximiliaen met grooter macht, track voor dye stede van Condeyt, ende ghincse seer vreeselicke bestormen, so dat die fransoysen huyter stede vloden metten goede.

[fol. CC.v.v]

[Den derden dach van Wedemaent]

VP den derden dach van Wedemaent doe trac hertoge Maximiliaen met groter macht voor Condeyt, ende ghinc vreeselicke vp die stede stormen, omme twelcke die fransoysen die in dye stede van Condeyt waren seer veruaert waren, ende pacten ende sacten al dat sy mochten, ende staken tvier in Condeyt te vier of vijf plaetsen, ende si trocken metten rooue teender ander sijden huyter stede. Ende die edele Prinche Maximiliaen dat ghewaer wordende, wan terstont dye stede, ende dede den brandt blusschen. Ende die Prinche sandt twee hondert glauyen inden steert vanden fransoysen, dye huyter stede gheuloden waren, daer sy grote moort inne daden.

¶ Ende vp den seluen tijt was dye stede van Mortaengien weder ghewonnen, van Petijt salasaert, ende monseur Iaques galyot. Ende daer waren oock eenen grooten hoop fransoysen versleghen. Ende dye Prinche trac voor Kennoot, omme dat weder te verconquesteirene, also hy ooc dede. Ontrent desen seluen tijt, doen was Wouter van Hoye noch Baliu van sinte Winnocxberghe, ende hi hadde gheordonneirt in een dorp onder sijn Baliuage gheleghen, dat dat selue dorp gheuen soude.xxviij.mannen in sprinchens dienst, twelcke si willichlick consenteirden. Maer doe ghinc die voorseyde Woutere sijn propoost veranderen, ende seyde dat si moesten huyt stellen.x.mannen te peerde, wel ghewapent, noch waren si content. Ende si sonden terstont viere frissche mannen van wapenen, wel voorsien, ende seyden dat sijer noch.vi.seynden souden wel ghewapent ende voor sien. Maer Wouter seyde dat hi tghelt daer voren hebben wilde, ende niet het volc, maer hi wilde Inghelschen nemen of andere lieden dye hem metter wapene behelpen consten. Doen seyden dye viere mannen huyter name van haerlieder prochye dat si gheen ghelt gheuen en wilden, maer selue eerlicke metten lijue dienen, om twelcke si alle viere gheuanghen waren. Ende Wouter voorseyde dede bi auende in die halle een schauot maken, ende hi dede den hangheman van sint Omaers halen, ende dye viere goede mannen pijnen ende haer biechte spreken. Ende hi verghifte die colueueniers van Brugghe dat si die houcken ende tgat vander halle te Berghen besluyten souden datter gheen volck van wapenen ter marct commen en soude.

¶ Item sauents te clocke neghene doen quam tauwet van Brugghe, omme dye marct te wakene naer costume, maer te wat houcke dat si quamen vander marct, die colueueniers waren yeghen, segghende si moesten Wouter van Hoye dienen. Dandere van Brugghe seyden si en hadden Wouter van Hoye niet te dienen, maer der stede van Brugge, also dat byden gheruchte die goede lieden die ontrent der marct woonden, schouen hare veinsteren open. Doen saghen si een schauot, ende den hangheman daer bi, ende een vierpanne barnende, dies ghinghen sy in dye wapene, ende quamen ter stont ter marckt, ende alle tvolck worde in roere. Ende si riepen slaet Wouter van Hoye doot. Ende Wouter dat horende, hy vloot duer dwater vander stede. Ende die voorseyde vier goede mannen die waren verlost, ende elck thuys laten gaen daer hy behoorde, welcke grotelick bedancten den lieden van Brugghe, ende die hangheman dye liep ooc sijnder vaerde.

¶ Item het es waer dat die lieden vander stede van Brugghe aldus te Berghen ligghende, hadden by hem lieden mijns heeren sone Ian vanden Nyeuwenhoue.f.Claeys, maer si en warer te besten niet in te vreden, sy wilden mijn heere vanden Gruythuyse selue in persoone hebben, al so hem lieden belooft was.

[Den.vi.sten dach en den.vi.sten dach en den.viij.sten dach van Wedemaent]

¶ Item me vrauwe Marie van Bourgoengien van als dye waerheyt verstaen hebbende, si badt den Graue van Rommont dat hy Capiteyne sijn wilde van dye van Brugghe, ende schanck hem drie seer schone peerden, ende soe dede si oock mijn heere van Rauesteyn van ghelijcken. Aldus dede hi sijnen eedt als Capiteyn vander stede van Brugghe. Ende hy track te Berghen waert vp den.vi.sten dach van Wedemaent omme tvolc vander stede van Brugghe ende die Westerlinghen als Capiteyn te bestierene.

[fol. CC.vi.r]

¶ Vp den.vij.sten dach van Wedemaent was te Brugghe in sint Saluators kercke ghedreghen eene processye generale om God te danckene vander victorie, die ons Prinche ghehadt hadde int vercrijghen van der stede voorseyde, ende om onsen here te biddene, dat onse princersse een blijde moeder mochte worden.

¶ Item vp den.viij.sten dach van Wedemaent was dye stede van Kennoyt ouer ghegheuen inden handen van onsen prinche, ende ooc die stede van Bouchein, ende sprinchens volck tracker inne tot haerder gheliefde.

[Den.x.sten dach van Wedemaent. Anno.lxxviij]

¶ Item die Legaet die de pardoenen te Brugghe ghebrocht hadde, metsgaders mijn here van Symay, si dede so vele aenden Coninck van Vranckerijcke, dat hy beual alle die gaernisoenen van Doornicke, van Theerenburch, ende van Bethune, ende van Camerijcke, ende meer ander, dat si die steden rumen souden. Ende daer was ghesloten een bestant van.viij.daghen, twelc bestant in ghinck den.x.sten dach van Wedemaent. Anno.lxxviij.waer in dat ghesloten was, datmen die van Doornicke niet vitaelgieren en soude, vp dye boete van een groote somme van ghelde. Ende wie dye contrarie dade, datmen die vitaelgie nemen mochte, ende die lieden dootslaen, sonder tbestant bi dien te brekene. Om welcke gracie men drouch vp sinte Baselis dach een processie generale, ende tbestant wort noch vijf daghen verlanct.

¶ Item in tvoorseyde iaer.M.iiij^c.ende.lxxviij. ontrent half Wedemaent. Die coninc van Vranckerijcke ordonneirde datmen die stede van Camerijcke weder stellen soude in huere vryhede ende preuilegien. Ende hadde dies groten druck, also hi seyde dat hy dye stede so langhe voor hem ghehouden hadde. Ende by dien so dede hi voor hem commen die Gouuernuers vander stede, ende seyde hem lieden in deser manieren. Ghy goede lieden huwe Raue, dat es die Arent die in dye Keyserlicke wapene staet, ende es waer een iaer lanc hebbicse gherooft ende of ghedaen doen van sijnen neste, maer nv wil ic at die selue Raue sy weder ghestelt in sijnen staet. Ende daer omme doet of dye wapene vanden coninc, ende stelter wedere dye wapene vanden Keyser, alsoo sy ghecostumeirt es te stane. Voort soe seyde die coninck vp die marct vander stede van Camerijcke, voor alle dye poorters. ghy poorters ende inwonende vander stede van Camerijcke, want ghi langhe tijt ende vele verlast hebt gheweist van mijnen volcke van wapenen, so eest dat ic nv mijn heyr cracht leeden sal huyter stede, ende huyt alle huwe cleyne steden hier ontrent gheleghen, ghelijck Kennoyt ende Boskin. Ende ick stelle hu lieden in paeyse, ende gheue hu lieden hu eerste vryhede die ghi gheploghen sijt te hebbene. Ende ic en wil nyet dat huwe stede meer sy onder eeneghe seruitude of in bedwanghe van yemende. Ende oock seyde die coninck datmen tcasteel van Celles soude laten der stede van Camerijcke, sonder daer inne te laten commene eenich volck van wapenen. Ende binnen der tijt dat die coninck aldus sprac yeghens tvolc ende eer hi vulsproken hadde, so reedt alle tvolck van wapenen huyter stede, soe dat die stede al gheruymt was vanden volcke van wapenen, maer die Capiteyn vanden casteele, ghenaemt maraphijn, die en hilt van sconincx ghebodt nyet, ende en wilde niet ruymen tcasteel metten anderen volcke van wapenen.

¶ Item men moet weten dat te dyen tijden so was die mare in Camerijcke van die grote macht die hebben soude Maximiliaen, twelck waer was. Ende vp eenen dach so quamen dye Bourgoengioenen binnen der stede van Camerijcke. Ende Marafijn metten Fransoysen was ghebleuen in tcasteel. Ende om vele inconuenienten ende cleenicheden die dye Fransoysen daghelicx deden, dye stede van Camerijcke ende dye serganten vander stede stelden hem yegens dye Fransoysen vanden casteele, ende bedwonghen die Fransoysen te loopene ten Casteele waert. Ende in dit loopen waren der vele ghequetst, ende sommeghe storuen vander quetsuere. Ende als die fransoysen in tcasteel commen waren, si trocken dye brugghe vp ende besloten hem seluen int Casteel, ende si hadden veil corens ende meil vander stede ghenomen. Dit ghedaen sijnde,

[fol. CC.vi.v]

die poorters vander stede ghinghen belegghen tcasteel, ende meenden die Fransoysen te nyeuten te doene, maer si en consten omme dat tcasteel te vroom ende vele te sterc was. Ende daer omme hilden si groote wake, omme dat die fransoysen huyten Casteel niet en souden connen ghecommen, maer si en constens soe nyet beletten, hoe dat sijt wachten. Ende Maraphijn met twee ghesellen quam by secrete manieren huyten Casteele, ende track te Pyrone, ende Tatrecht. Ende daer sijnde, hi sprack metten Capiteynen van Vranckerijcke, hem lieden biddende dat si weder wilden commen te Camerijcke, ende dat si die stede van Camerijcke souden te nyeuten doen, ende verlossen sijn ghesellen huyten casteele. Die van Camerijcke dyt vernemende, sonden boden huyte, ende gauen dit te kennene den Capiteyn van Valenchiene, ende baden hem datmen hem lieden soude willen seynden hulpe ende sercours, omme te wederstane die macht vanden Fransoysen die in tcasteel waren. Die van Valenchiene dyt verstaen hebbende, sy sonden der stede van Camerijcke.ij^c.colueueniers. Ende corts daer naer so volchden twee Capiteynen, te wetene mijn here van Houbordijn ende mijn here van Fyenes, ende oock mijn heere van Bossuut, maer omme dat bestant was so en dorsten die Bourgoengioenen nyet vechten yegens dye Fransoysen. Ende daer omme soe was gheordonneirt byden Capiteynen van beeden sijden datmen tgheschil ter neder legghen soude. Ende om hier toe te commene, mijn here Iacob van Lutcenburch, ende andere edele personen huyt Vranckerijcke spraken te gadere eendrachtelic, ende met goeden accoorde droughen ouer een, als dat tvolck van wapenen van Maraphijn soude trecken huyten casteele vry sonder quets van haren lichame, of verlies van haerlieder wapene, ende dat sy souden trecken te Vranckerijcke waert, alsoo si oock deden. Twelck was in theynde van Wedemaent. Anno domini.M.CCCC.ende.lxxviij. Ende dit ghedaen sijnde, die vander stede van Camerijcke liepen in tcasteel omme te siene die plecke. Daer vonden si veil corens ende meils, ende dattet wel voorsien was omme te sustineirene die orloghe. Ende by dien die Capiteynen van beeden sijden sloten ende ordonneirden datmen tvoorseyde casteel nyet ydel en soude laten staen, maer dat omme die eere van beeden sijden, so soudemen in tvoorseyde Casteel altoos laten ligghen vichtich Bourgoengioenen ende vichtich Fransoysen dye tcasteel bewaren souden. Ende dye Capiteyn vanden Bourgoengioenen was ghenaemt heere Iacob van Franquesto, ende die Capiteyn vanden fransoysen hiet heer Ian dholle. Dese Capiteynen ghinghen beede ghelijc int casteel, ende si deelden ghelijc die torren ende die cameren vanden casteele dye si bewoonden, ende si deden die wake in tcasteel by ghebuerte ende si hadden die slotelen vanden casteele ghelijck. Ende ter huere datmen eten soude, elck ghinck eten met sijnen Capiteyn, ende buyten der huere van etene si conuerseirden te gadere seer minlick ende ghesellick. Ende dyt was aldus gheordonneirt byden Capiteynen van beeden sijden, als voorseyt es in Hoymaent. Int iaer ons heren alsmen screef.M.CCCC.ende.lxxviij.ende gheduerde tot den eynde vanden April Int iaer ons heren.M.CCCC.ende.lxxix daer naer. Aldus binnen neghen maenden was dit accoort ghebroken. Maer die stede van Camerijcke voorseyde die bleef in paeyse, ende behilt al haer oude rechten ende preuilegien, die huer van ouden tijden gheottroyeert ende ghegheuen waren bi diueersche heeren ende princhen, waer van tghemeen volck vander seluer stede seer blijde was.