Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

[¶ Hoe dye Coninc Phelips van Vranckerijcke]

¶ Hoe dye Coninc Phelips van Vranckerijcke, track met eene grote heyrcrachte naer Vlaendren, omme den Graue Lodewijc sijn volck helpen te bedwijnghen, ende omme die paysyuelicken te doen leuene.

[fol. liiij.v]

DIe coninck quam voor Cassele met sinen volcke, ende die van vlaendren quamen daer yegens. Daer was eenen groten wijch, ende buten maten seere gheuochten, ende die coninck hadde die victorie, ende daer bleuen bet dan.xi^m.vlaminghen doot inden wijch voor Cassele, ende Cassele was berooft ende verbarnt. Doe quamen die van Ipre ende die van Ghendt, ende van Brugge, ende vanden anderen steden, ende gauen hem ouere den coninck van Vranckerijcke, ende den graue Lodewijck. Desen wijch was vp sinte Berthelmeeus dach. Anno xiij^c.ende.xxviij. Die coninck van Vranckerijcke sach die goetwillicheyt van die van Brugghe, ende die van Ipre, ende vanden vryen hi vergaft hem lieden, dat sy yeghen den graue Lodewijc mesdaen hadden, ende hi nam se in ghenaden, maer hy wilde ghevanghen hebben die vpperste voortstelders vander meuterye. Daer waren ghecreghen Lamsin boonen capiteyn vanden vryen, Ian van dudzeele, die hem hiet ontfanghere vanden prinche, ende Goossin van houdeghem, die capiteyn ende Casteleyn was van Deynsen, ende noch veel andere, die welcke waren al leuende vp raden ghestelt, maer Segher Ians sone ontuloot in Zeelant. Maer ontrent lichtmisse daer naer so quam hi in Vlaenderen, wel met iij^c, stercke vrome ghesellen in oostende ende in breedene, ende dede dat volck sweeren met hem, ende die in hem niet consenteren en wilden, men slouchse doot. Ende hi quam daer naer Toudenburch. Dit verhorende die baliu van Brugge, hi quam te houdenburch, ende voor sinte Aernouts cloostre daer was hy gheuanghen, ende te Brugghe gheleet. Daer was zegher Ians sone met sinen sone, ende met.xx.van sine principaele medepleghers, met gloeyende ysers ghestreken, ende ghesleypt totter galghe, ende daer was elc van hem lieden dye aermen ende beenen ghebroken met wielen van waghenen, ende onthooft. Ende dye lichamen waren onder die ocxelen ghebonden, ende also aen die galghe ghehanghen, ende dye hoofden waren ghesteken vp hoghe schachten vp die galghe, maer Segher Ians sone, ende sijn sone waren ghestelt elc vp een radt. Ende hier mede cesseirde dye commocie ende beroerte vander meuterye vanden commune yeghens die heren, die welcke meuterye gheduert hadde wel.vi.iaren lanc.

¶ Item int iaer.xiij^c.ende xxix.ontrent sinte Bauens dach so quam

[fol. lv.r]

vrauwe Margriete van Vlaendren, graefnede van Artoys phelips die langhe sconincx van Vranckerijcke dochtere, ende Lodewijcx van Vlaendren, van Nyueers, ende van retheers wijf was. Doe quam sy eerst in Vlaendren, daer si met grooter eeren ende triumphe ontfanghen was vanden edelen, vander clergie, ende ooc vanden commune, ende bleef doe voort in vlaendren. Ende des iaers daer naer vp sinte kathelijnen dach. Anno.xiij^c.ende.xxx.so ghelach si van haren eersten sone, int casteel te Male bi Brugge, ende wort gheheeten Lodewijc, naer sinen vadere, ende also hietmene voort graue Lodewijc van Male, want hy daer gheboren was, ende was daer in tvoorseyde casteel kersten ghedaen met groter solempniteyt vanden bisscop van Doornicke, vp sinte Andries dach, in eene nieuwe vonte, die daer toe gheordonneirt was, in die presencie vanden bisscop van Atrecht, ende dye abten hier naer ghenoemt. Eerst mijn heere van sinte Bertins, mijnhere vanden dune, ende van sinte nyclaeus, van Veurne, ende ooc van vele edele princhen. Eerst die Hertoghe van Brabant, die graue van Bloys, ende mer Guy van Vlaendren, ende die graue van Loo, ende oock seer vele edele vrauwen. Eerst die graefnede van Loo, van Namen, van flynees, ende vele andere edele vrauwen.

¶ Item anno domini.xiij^c.ende.xxxi.soe was die paeus Nycolaus, die vijfste te Roome gheuanghen ende gheuoert te Auignon tot den paeus Ian, die.xxij. Ende hi was aldaer ghecondampneirt ten eeweghen kerckeren, omme sommege heresye, die hy vpstelde ende sustineren wilde.

¶ Item binnen desen seluen iare, so starf te Parijs Ian van Namen here vander sluys, ende seer corts daer naer so starf Robrecht van Vlaendren heere van Cassele, sgrauen Lodewijcx vaders broedere.

¶ Item int iaer.xiij^c.ende.xxxij.doe so worde Mechelen ghecocht yegens tcapittel van Luydeke, om.C^m.ende.lx^m.goudene royalen, van welcker somme dye graue van Ghelre hadde teen vierendeel, want teen vierendeel vander stadt van Mechelen behoorde sijne Ende midts dien dat tvoorseyde capittel van Luydeke ende die graue van Ghelre altijt waren in gheschille, ende en consten tsamen niet ouereen ghedraghen, hier bi, bi ghemeenen consente vanden capittele voorseyde, ende vanden graue van Ghelre, so vercochten si die voorseyde stadt van Mechelen mer Willem van Anxhoue die vpperste ende dye principaelste raetsheere vanden graue Lodewijck, die maectet annex den lande van Vlaendren, van doe voordt teeweghen daghen gheduerende.

¶ Item in tselue iaer so rees vp een grote orloghe tusschen den coninc Edewaert van Inghelant ende den coninc Phelips van Valoys van Vranckerijcke, want des conincx Edewaerts wijf was die houdtste sustere vanden drie broeders dye coninghen van Vranckerijcke waren, deene naer den anderen, ende si storuen alle drye sonder knapelic hoir te hebbene bi haerlieder wijfs die coninghinnen. Dit ouermerckende die van Vranckerijcke, coren Phelips van Valoys coninc van Vranckerijcke te sijne, want die goede Coninck sinte Lodewijck was sijn groothere. Ende die fransoysen merckende, al was die coninghinne van Inghelant commen vanden houtsten sone van sinte Lodewijc, ende Phelips van Valoys vanden ioncxsten sone van sinte Lodewijc. Die croone van Vranckerijcke en mochte niet commen noch versteruen vp eene vrauwe, hier omme soe rees sulcke een orloghe, dat vranckerijcke daer naer bi Edewaerde den prinche van valoys, des conincx Edewaerts houdtste sone in vele steden ende plaetsen ghescelgiert ende verbarnt was. Ende omme dat die Graue Lodewijck van Vlaendren hilt aen des conincx side van Vranckerijcke, daer omme en wilden die Inghelschen dye vlaminghen gheene wulle seynden noch vercoopen, by den welcken datter vele weuers ende vulders al verloren ghinghen, ende moesten gaen om haer broot. Ende die van Ghendt siende haer volck neeringloos, si coren eenen capiteyn Iacob van Eerdtuelde, die welcke makede alianchie met den Inghelschen. Ende aldus rees weder een orloghe vp in Vlaendren yegen den graue Lodewijck, der Vlaminghen natuerlijcke heere, ende den coninc van Vranckerijcke, die welcke orloghe gheduerde seere langhe, omme dat Iacob van Eertuelde, metsgaders dye drie steden Ghendt, Brugghe, ende Ypre waren Fauorabel den Inghelschen coninck, ende riepen in die ballinghen. Dit verne-

[fol. lv.v]

mende den Graue Lodewijc, nam met hem vrau Margriete sijn wijf, ende sinen sone Lodewijc, ende track te Parijs byden coninc van Vranckerijcke.

¶ Item die van Ghendt sloughen te Brugghe doot vele makelaers, int iaer.xiij^c.ende.xxxix.ende dat ghebuerde in die vlamincstrate byder buerse.

¶ Item anno domini.xiij^c.ende.xl.waren ghesendt twee cardenalen legaten, omme ten paeyse te sprekene tusschen die twee coninghen van Vranckerijcke ende van Inghelant, maer dye coninck van Inghelant die seyde, dat hi Vranckerijcke wilde hebben ende besitten, ende hi hadts een deel metten sweerde ghewonnen, ende also meende hijt al te winnene. Ende hi vercreech te sijnder hulpe den Keyser van Roome, met den duytschen heren, den Hertoghe van Brabant, van ghelre, ende van gheluke, van henegauwe, ende Iacob van eerdtuelde, metten drien principalen steden van Vlaendren, die welcke Coninc edewaert met sinen volcke hadde ghescelgiert al Artoys, Vermandoys, ende Pycaerdye, ende tlant van Guyse, Buenen, ende al den zeecant tot Normandyen toe. Dit ghedaen, so voer die coninc van Inghelandt te sinen lande waert, ende ooc vele vanden voornoemden princhen, omme dat de winter vp handen quam. Dit merckende die Coninck van Vranckerijcke, dat si vertrocken waren, quam des somers daer naer in Vlaenderen met een grote vlote van schepen huyt Normandyen, ende die Hertoghe Ian van Normandyen was den leedtsman van dien.