Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

[Item vp den.xxv.sten dach van Meye doe vertrac die hertoghe Maximiliaen huyt Brugghe des achternoens]

Item vp den.xxv.sten dach van Meye doe vertrac die hertoghe Maximiliaen huyt Brugghe des achternoens, ende hi reedt naer Dixmude, ende die princersse volchde hem des anderdaechs, ende toufden wat binnen der stede van Ipre daer hy ende sijn gheselnede weerdelick ontfanghen waren, want die princersse en hadde voor die tijt noeyt Typre gheweist. Ende daer omme so brochte si als doe die ballinghen binnen Ipre, die doe met haer gracie ghecreghen.

¶ Item van daer trac die prince naer Rijssele, ende hi meende te trecken tsint Omaers. Ende doe gheuiel daer een verraderye van een bastaert van vranckerijcke, die altoos in thuys van Bourgoengien vpgeuoet was, die welcke bastaert altoos ouer gheschreuen hadde, alsoo men seyde al tsecreit dat int hof gheschiet was of ghesloten, so varre datter quamen wel drie hondert glauyen mannen van wapenen huyt Vranckerijcke, ende trocken so heymelic ligghen buyten Rijssele achter sinte Kathelijnen kercke, meenende alsoo den prinche te schendene, ende te ghecrijghene in haerlieder ghewelt. Maer dit quam huyte by eenen priestere dye een bespyere was, ende hy quam in thof te Rijssele. Ende men vraechde hem van wanen dat hi quame. Hi seyde huyt Vranckerijcke, ende dat hem die bastaert van Vranckerijcke daer ontboden hadde. Ende men dede den bastaert voor hem commen, dye welcke seyde dat hy den priestere niet en kende. Doen waren sy beede gheuanghen, ende gheleyt in tcasteel, waer of dat die voorseyde bastaert sijne excusacie so eerlick dede dat hi weder ontsleghen was.

¶ Item dit vernam een Ruddere van Rijssele, mijn heere van Gruwiers, dye welcke men ooc vanghen dede, al vanden seluen sticke. Maer hi seyde laet mi gaen ongheleedt sonder schoffierichede, ick sal alleene int casteel gaen, so varre datmen hem ghelooue gaf. Ende als hy int Tcasteel quam, so stelde hi sijnen eenen voet ouer die zille, ende hi seyde totten saudeniers. Hu si kenlick dat ick hier gheweist hebbe, draghes orconde, als quansuys sijne belofte quij so tende, ende hi ghinc daermen die peerden watert, ende track eenen knecht vanden peerde, ende nam dat peert, ende reeter mede naer Atrecht.

¶ Item in desen seluen tijt was dye stede van Dolen in Bourgoengien beleyt vanden fransoysen, die bisschop van Doornicke die was binnen Dolen, ende hi sach dat sijt qualick langhe houden mochten, want hem lieden gheen ontsedt en quam. Doe ghinck die bisschop ende vertelde alle sijne goedijnghen gheestelic ende weerlic, ende maecte also een grote somme van penninghen, ende hi ontboot vele Zwitsen, die met groter menichte quamen, ende sloughen die fransoysen huyt den velde, ende deden daer inne eene grote mortorye, also dat die stede van Dolen, ende al tlandt van Bourgoengien wort ghesuuert vanden fransoysen.

Seuen in Iunij sach ick processie draghen
Ten eechout voor dorloge god moet behagen

[fol. CC.xiiij.v]

¶ Item in desen tijt was een Canonick te Doornicke die den coninck van Vranckerijcke altijt plach ouer te scrijuene al tsecreit dat in Vlaendren gheschiede, ende in thuys van Bourgoengien, alsoo varre als hijt vernemen conste. Also dat drie ghesellen van auentueren van Doornicke die rijcke gheworden waren metter orloghen yegens die vlaminghen, ende dese quamen te Rijssele, daer si ooc verselden aen twee ghesellen van auentueren, ende begheerden te coopene.iij.peerden van voordeele, ende leyden den Rijsselaers voor oghen, dat si den coninc dienste commen wilden segghende, dat si daer mede ghelt ende goet vercouuereren mochten, so varre dat dese Rijsselaers met gheueynsder herten dit beloofden te doene, stellende malcanderen eenen sekeren dach ende huere. Ende dye plaetse was gheleyt buyten Valenchiene aen een bosschelkin vp een schoon velt, daer si vergaderen souden. Ende dese twee Rijsselaers en betrauden die.iij.tornysienen niet, maer si versaemden.viij.mannen te peerde ende leyden heymelic also een abuche, so varre dat die tornisienen haren dach hilden, ende sy quamen haer vijfstere.iiij.te peerde, ende een te voet. Doen seyden die Rijsselaers, nv sien wi wel dat ghi gheen warachteghe mannen en sijt, want ghi comt v vijfstere, ende en soudt maer v derder commen, so varre dat den eenen Rijsselare sijn glauye in leyde, ende reedt den eenen tornisien vanden peerde, ende den anderen Rijsselare quetste een vanden anderen fransoysen, also dat dander twee fransoysen ende die man te voet begonsten te vlyene. Maer doe rees die abuche vp vanden anderen.vi.mannen, ende si vinghense alle vijue, daer si groot rentsoen of ghecreghen, maer dye man te voet die was ghewroucht van sijns selfs volcke, also datmen die lappen van sijnen schoen of sneet, ende daer vantmen inne eenen valschen brief van verraderye, die dye voorseyde Canonic meende te seyndene aen den coninc van Vranckerijcke, ende daer stonden inne.viij.artijkelen. Ende onder andere artijkelen, so stonter een Artijkel, ende was aldus Weit heere, dat die heere die ghi wel weit en heift sijne belofte niet moghen vuldoen, want men heifter gheen Toysoen ghehouden. In welcke woorden groote murmurracie was binnen den huyse van Bourgoengien, byden welcken hem die prinche als doe wel te wachtene hadde in dien tijden.

[Den.x.sten dach van Wedemaent]

¶ Vp den.x.sten dach van Wedemaent wast Sacraments dach, ende die bisscop van Doornicke was doe te Brugghe, ende hi dede als doe die hoochmesse tonser vrauwen, ende hi drouch selue theleghe Sacrament in dye processye van onser vrauwe, met grooter chierlicheyt.

¶ Item in desen somere wast soe grote pestelencie in Inghelant, dat die coninc Edewaert nyement en liet tot hem commen, bouen vier persoonen.

¶ Item binnen desen tijt vertrack die Prinche naer sint Omaers met vele edele mannen, daer hi eerlick ontfanghen was. Ende die fransoysen dit vernemende, si leyden diueersche laghen met groter menichte van volcke ontrent sint Omaers, ende si sonden huyte ontrent.xi.glauyen die hem vertoochden voor die stede, sonder meer. Maer die prinche en wilde niet ghedooghen datter yement yegens huyttrac om te scermutsene, segghende was die coninc een schalc hi en wilde gheen schalc wesen, maer wilde onderhouden het bestant alsoot ghesloten ende beseghelt was, ten daghe soe hier voren ghescreuen es den termijn vanden voorseyde bestande gheduerende. Ende dese.xi.glauyen die sonden eenen paedgie spelende met sijnder glauye tot voor dye poorte, ende hy riep luyde. Viue le Roy. Men schoot naer hem vijf of.vi.serpentijnen, ende si vertrocken alle van daer.

[Den.xv.sten dach van Wedemaent.Anno.lxxix]

¶ Item vp den.xv.sten dach van Wedemaent.Anno.lxxix.Doe quamen wel.iij.duysent fransoysen voor Duway, ende spreeden hem in abuchten, maer si sonden.xij.mannen, ghewapent onder hare cleederen, maer bouen ghecleet als aerme vrauwen, dye welcke met hare peerden brochten buetere, ende caes, ende grote bondelen van garse, in welc gars haer lieder sweerden staken, schijnende also of si vitaelgie ter stede waert ghebrocht hadden. Ende hadden sie also binnen der poorte connen gheraken, sy souden tawet doot ghesleghen hebben ende die Fransoysen in ghelaten, ende meenden alsoo wel die stede van Duway inghenomen te hebben, maer byder gracien

[fol. CC.xv.r]

gods men wordes gheware, ende men ghinc naer hem lieden schieten, ende also daden sy een verloren reyse, ende sy vloden alle Tatrecht waert met groter menichte.