Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

¶ Hoe die heere Anthonis bastaert, die tijdinghe ontfanghen hadde, vander doot vanden Hertoghe Kaerle.

Ende hoe mer Ioncvrauwe Marie, met allen die heeren ende vrauwen, iammerlicke beclaechden tverlies van haren lieuen vadere, salegher ghedachten.

¶ Dat.lxv.Capittel.

Mijn here Anthonis die bastaert die tijdinghe ontfaen hebbende vander doot vanden Hertoghe, salegher ghedachten, was seere bedruct, ende Marie sijn eeneghe dochtere van ghelijcken, ende alle dye vrauwen ende ioncfrauwen vanden houe waren in grote drucke, ende alle dye landen van sulck een vroom prinche, want ontsienlicker niet vele ghesien en was.

¶ Item die coninck van Vranckerijcke ooc die tijdinghe hebbende dat hertoge Kaerle doot was, hy brac terstont tbestant van ix.iaren dat tusschen den Hertoghe Kaerle ende hem ghemaect was, ende begonste terstont ghereeschepe van orloghen te maken, ende vele quaets te doene in sprinchen landen.etc.

¶ Voort soe was vele beroerten in allen plecken. Ende specialicken was seere bedruct me vrauwe van Bourgoengien, sijne gheselnede. Ende binnen der stede van Ghendt waren ontboden mijn here van Rauesteyn, ende meer andere edele, omme aduijs te nemene, hoe datmen die landen soude moghen regieren.

¶ Item soe was gheordineirt dat die vier landen te samen beloofden ende beseghelden mer Ioncfrauwe Marie van Bour-

[fol. C.lxxviij.r]

goengien goet ende ghetrauwe te wesene. Ende dit sijn die vier landen, te wetene Vlaendren met datter aen cleift, ende met sijnen toebehoorten, te wetene tlant van Namen, ende van Artoys. Brabant met sijnen toebehoorten, te wetene Lottrijcke, Lymborch, ende tgraefscip des helichs rijcx. Hollant met sijnen toebehoorten, te wetene Zeelant, Hoorne, Heyncuse, ende Westurieslant Henegauwe met Pycaerdyen, ende tlandt van Bollonoys, vanden welcken mer voorseyde Ionckfrauwe van Bourgoengien den voorseyde landen groten danc seyde.

¶ Item corts daer naer so was die Hertoghe van Ghelre ontsleghen huyter vanghenesse van Cortrijcke, ende hi was seer vrolick ende blijde binnen der stede van Ghendt.

¶ Item inden seluen tijt was die Suffragaen van Ludicke, die gheuanghen hadde gheweist drie iaer in Ghelderlandt, byden toe doene van mijn here van Himbercourt, ooc verlost ende ontslegen, ende weder ghestelt in sinen staet.

¶ Item tcommuyn van Ghendt certeyn verstaende dat hertoghe Kaerle doot was, ende aensiende tquaet regement dat si langhe hadden moeten lijden van haren regierders, so trocken si elc bysonder in die wapene, te wetene elc ambocht vp sijn huys, hem lieden daer secretelick houdende, vanden welcken me vrauwe ende mer ioncfrauwe van Bourgoengien seer beladen waren, ende deden besoucken weghen van paeyse, ende van slandts vrientschepe, maer tcommuyn van Ghendt en wilde huyter wapene nyet scheeden, ten ware datmen hem lieden liete ghebruycken hare rechten ende preuilegien, alsoot hem lieden beloeft was inden paeys van Doornicke, dies was te Ghendt vp den.xxviij.dach van Lauwe die kaliote of gheroupen, dye welcke gheduert hadde sichtent den Iare liij.tot int iaer.M.iiij^c.ende.lxxvi. Ende baden mer ioncfrauwe ootmoedelicke dat si als graefnede van Vlaendren hem lieden dat beseghelen wilde, het welcke me ioncfrauwe hem lieden vriendelic consenteirde, maervolgende in ghescriften, aldus inhoudende

MArie byder gracien gods Hertoghinne van Bourgoengien, doen te wetene dat wi ontfaen hebben dootmoedege supplicacie ende versouc, ons wel gheminden Schepenen van beede den bancken van Ghendt, ende dye.ij.Dekenen vander voorseyde stede, also wel voor hem lieden, als ouer ende inden name vanden goeden lieden, poorters, ende inwonende van onser voorseyde stede begrepen in sekere pointen ende articulen daer of tinhouden van dyen hier naer verclaerst staet.

¶ Item die Schepenen vanden tween bancken ende die.ij.Dekenen vander voornoemde stede van Ghendt, hebben last te biddene mer gheduchter ioncfrauwe in alder ootmoedicheyt, dat haer ghelieue in die stede van den eersten articulen vander preuileidgie, dat hoe bi huerer gracie, onlancx gheaccordeirt heift dese huer stede van Ghendt te stellene in sulcker vryheden, rechten ende preuilegien, husaedgien ende costumen, ende in sulcke ghebruycsamichede van dien, dat die voorseyde stede was ten tijden, dat wijlen van salegher memorien die hertoghe Phelips haer groot here regierde, ende sijn lant ontfinc, ende alsoo die poorters ende inwonende van die stede van Ghendt daer of ghebruyct hebben, tot int iaer.M.iiij^c.ende.L.achteruolgende den paeys van Doornicke, ende also hi te sijnen ontfanghen eedt dede. Ende in deser manieren ghelieue haer den eedt te doene. Ende voort in die presencie of by wesene van die van Ghendt te nyeuten te doene alle die verbanden ende obligacien die sichtent den seluen tijt ghedaen ende ghemaect hebben gheweist, ten laste vander stede, vanden poorters, ende inwonende van diere.

¶ Eerst dat die vanden ambachten moghen van nuv voort aen kiesen hueren Deken nae der ouder costume, sonder die selue Dekens te presenteirene die vander wet vander voorseyde stede

[Den vierden dach van Sporcle]

¶ Item insghelijcx dat die vander weuerye sullen ooc haren Deken kiesen nae oude costumen, also si ghewone sijn van doene, eenen discreten man daer toe dienende. Ootmoedelic versouckende byden voorseyde Schepenen, Dekenen, ende goede lieden van Ghendt hem lieden te willen verleenen, consenteiren, ende willecueren dese voornoemde pointen ende articulen. Ende dye doen incorporeiren in tvoorseyde preuilegie hem lieden als nuv bi ons ghegheuen, in die stede vanden eersten ende vanden tweesten articulen, daer in verclaerst, ende also si hier bouen aen ons

[fol. C.lxxviij.v]

versocht hebben, ende hem lieden te deelene hier vp onse gracien. Waer omme wi aengesien die voorseyde saken, ende gheconsenteirt bi ons die voorseyde pointen ende articulen, sonderlinge ghemerckt dye gode minne ende ionste die dye voorseyde goede lieden van ghendt ons van langhen tijden ghetoocht ende bewesen hebben. Ende omme ander redenen int lange verclaerst, in tvoorseyde preuilegie hebben gheconsenteirt, gheaccordeirt ende ghewillecuert, consenteren accorderen, ende willecueren, voor ons ende onse hoyrs, ende naercommers, grauen ende graefneden van Vlaendren den seluen goeden, poorters, ende inwonende van Ghendt, dese voorseyde pointen ende articulen hier bouen ghescreuen ende verclaerst, omme vanden inhoudene van dien, bi onse voorseyde stede te huseirene ende te ghebruyckene eewelic ende tallen daghen paeysiuelicke te vulcommene, sonder belet of deficulteyt ter contrarie. Belouende dit als princersse te onderhoudene, also varre alst in ons es, ende te doen expedierene, inder vormen bouen gheseyt, onder onsen seghele in groenen wasse, ende met sijden coorden also gheringhe als onsen seghele ware ghemaect ende ghegraueirt, sonder eenich sins te doene of te latene doene ter contrarie, in oorcontschepe van welcken saken hebben wy dese yeghenwoordege letteren gheteekent met onser hant. Ende omme meerder approbacie onse harde lieue ende seere gheminde neue, mijn here van Rauesteyn heift dit oock gheteekent met sijnder hant tonsen versoucke, ende ghedaen seghelen met sijnen seghele hier aen ghehanghen. Ende dit was ghedaen den vierden dach van Sporcle.Anno.M.CCCC.ende.lxxvi.

[Den.x.sten dach van Sporcle]

¶ Item in tselue iaer den.x.sten dach van Sporcle, so trac me ioncfrauwe van Bourgoengien te Zwijngaerde waert omme die rechten ende preuilegien te onderhoudene. Ende specialic was dye cause vanden ballinghen, die welcke waren wel seuen hondert vp dien tijt, ende si en mochten als doe aen haer nyet verweruen haerlieder incommen met haer maer si vercreghen huer inlant, duer vreese van beroerte binnen.ij.daghen daer naer, ende hadden gracie.

¶ Item me ioncfrauwe track naer Zwijnaerde, als voorseyde es, met.v.vergulden waghene, die alle ouerdect waren met swarten lakene, ende ooc die peerden totten voeten, ende die wagenaers alle in swarte abijten. Ende inden eersten waghene sadt me ioncfrauwe voorseyde. Ende die wedewe van haren vader sadt neffens haer te harer rechter hant, dies men mer ioncfrauwe grote eere sprac. Ende met haer reden te peerde.

Eerst die bisschop van Ludicke

Mijn heere van Rauesteyn.

Phelippe monseur

Mijn heere van Bryane

Die graue van Romont, ende vele andere edele heeren.

¶ Ende dye van Ghendt hadden huyt ghemaect.ij^c. artchiers al met swarte iorneyen, hebbende boghen ende trossen, ende schoon saladen vp thooft seer rijckelic. Ende bouen dien so waren ghecoren huyten ambochten van Ghendt totten ghetale van.iiij^c.mannen die alle mede ghinghen in tvulle harnasch, omme mer ioncfrauwe voorseyde te bewarene. Ende te Zwijnaerde was een gulden laken ghesleghen bouen haren hoofde, daer si sadt naer costume.

[Den.xvi.sten dach van Sporcle]

¶ Item tsanderdaechs den.xvi.sten dach van Sporcle quam si weder binnen Ghendt met hueren state, ende track also te sinte Pieters, daer si messe hoorde, ende beswoer daer dye heleghe kercke naer costume. Ende van daer trac mer ioncfrau Marie in.s.Ians kercke voor den docsael, daer si tlant van Vlaendren beswoer, achteruolgende die preuilegien, ende naer thuytwijsen vanden paeyse van Doornicke, inder seluer manieren dat hertoge phelips haer groothere besweerende was. Ende beloefde alle verbanden ende obligacien te nieuten te doene, ende daer was den clocstrinc neder ghelaten,waer aen hinghen.iij.roosenhoeden, in teeken vanden maechdelicken state, ende si trac met hueren maechdelicken handen den reep, ende dede die clocke vp slaen.v.slaghen, ende tvolck tviel vp sijn knyen, ende dancten gode. Ende van daer trac si ten toochhuyse, daer ontallic volc was Ende daer was een Aduocaet van ghendt die huer hueren eedt staefde, in deser manieren.