Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

[Dit es tachste toysoen]

¶ Dit es tachste toysoen, ghehouden inden Haghe, in Hollant ende dit waren die heeren die daer die oorden hilden met grooter weerdicheyt. Anno.M.CCCC.ende.lxxvi.Ende eerst.

Alfonce coninc van Aragon ende van Cecilien

Kaerle hertoghe van Orlyens

Hughe de lannoy here van Santes

Anthonis van croy graue van Persen

Pieter van Betfremont here van Caruy

Ian van croy heere van Toures

Anthonis van meluyn here van Antoengen.

Ian van Vergy heere van Fyenes

Boudin van noyre heere du casteul

Andries heere van Humerees

Sanche du cardon graue van Aeraengen

Ian van nuefcasteel heer van Montaghu.

Guyliebert de lannoy heere van wijckeuael.

Lodewijck hertoghe van Alenchon

Hughe de lannoy here van molenbays

Iacob de crichy heere van Renaples

Symoen de la layn heere van houte

Thybault here van Neufcasteel

Ian bastaert van simpol here van haubordin

Fransoys van borssele here van Oosteruant

Reynault van breeroode heere van Vyanen

Heyndric van borsele heere vander Vere

Ian heere van Auchy

Ian heere van Cleuen, graue van Maerle

Ian heere van Lannoy

¶ Item corts hier naer, so worde die here van Breane, broeder vanden voorseyde graue van Maerle ontfanghen als here van Ghistele, ende vander toolne van Brugghe, ende daer of nam possessie een Rudder, broeder sijnde van mer vrauwe van Bryane.

¶ Item in desen tijt wasmen altijt besich omme tontfanghen tghelt vander amortisacie, als hier voren verhaelt es Ende van desen waren principale voortstelders meester Anthonis aenroen, proost van.s.Donaes in Brugge, als ouer Vlaendren. Ende in Hollant warent meester Ian de leeu, ende Ian van boschuysen die groten twist maecten onder den geestelicken lieden

[In dit selue iaer van.lxxvi.]

¶ Item in dit selue iaer van.lxxvi.so was vp den auent van sint Ians gheboorte te Bruesel een grote beroerte onder tgemeente ende commuyn yegens die heren, maer mijn here van rauesteyn die steldet al te paeyse vp dien tijt

[Vp den laetsten dach van wedemaent]

¶ Item vp den laetsten dach van wedemaent.Anno.lxxvi.dwelcke was eenen sondach, doe was broeder Gillis die baerdemakere doctuer in Theologien van Parijs, ende broeder vanden conuente vanden fremenueren in Brugge bisscop ghewijt in tselue clooster, ten bywesene van drien anderen bisschoppen Te wetene den bisscop van Ambordan huyt scotlant, ende die suffragaen van cherenburch die den dienst ende die cheremonien dede, ende die suffragaen van Camerijcke, twelc deuoot om sien was. Ende hi wort gheheeten bisscop van Sareyten, ende suffragaen van Doornicke.

[fol. C.lxxvi.v]

[Vp den.xxvij.sten dach van Hoymaent]

¶ Int selue iaer vp den.xxvij.sten dach van Hoymaent so waren buyten Brugge bi sinte Michiels onthooft een vader, ende sijn sone als straetroouers, die welcke vele lieden of ghestelt hadden ter langher haghe. Ende die executie dede Ian van Dadyzeele stedehoudere vanden Souuerein van Vlaendren.

¶ Item vp den seluen tijt wasmen seere lastich den gheestelicken staet, altijt om tghelt vander amortisacie. Ende Hertoghe kaerle hadde altijt strijt yeghen dye Zwitsen, maer hi bleef altijt meer tonder dan te bouen

[Den.v.sten dach Lauwe]

¶ [Hier naer volcht] den derden strijt vanden hertoghe kaerle yeghen die Zwitsen,¶ [Hier naer volcht] den derden strijt vanden hertoghe kaerle yeghen die Zwitsen,

waer of datmen secht dat die moghende Prinche, naer huytwijsen vanden Coronijcken (niet ter preindicie van hem gheseyt, noch ter cleenicheyt vanden lande) bleuen soude sijn, welcken strijt gheschiede vp den Derthien auent, den.v.sten dach Lauwe voor Nanchy.Anno.M.iiij^c.ende.lxxvi.

ALs dye Hertoghe Kaerle van Borgoengien aldus ghescheeden was, als voorseyde es, soe vergaderde hy weder groote menichte van volcke, ende hi quam weder met groter moghenthede int lant van Loreynen voor die stede van Nanchy, die hi tanderen tijden ghewonnen hadde, ende schoot hem lieden poorte ende mueren of, maer si hilden hem vromelic, nochtans hadde si hem wel willen vp gheuen, behouden lijf ende goet, maer die Hertoghe kaerle die wildese hebben te sijnen wille Ende tvolc van Nanchy aensiende sijne moghentheyt, bleuen ghedoochsaem in haren lijdene. Oock mede hadden si binnen harer stede een groot deel van Lombaerden, fransoysen, ende duytschen.

¶ Item Hertoghe Kaerle lach aldus meneghe weke voor dye stede van Nanchy in groter coude, ende ghebreck van vitaelgie, ende andere diueersche nootdruften, want men tot hem nyet wel gheraken en conste, lettel naerder dan te Lutcenburch, ende dat deden die boeren vanden lande ende andere moordenaers, die laghen in bosschen ende in haghen

¶ Item die voorseyde Hertoghe screef om volck van wapenen edele ende andere, dies waren hem ghesonden een deel pijckeniers huyt vlaen

[fol. C.lxxvij.r]

dren, maer si en consten byden prinche niet gheraken vanden vianden. Ooc mede was hem ghesonden een grote somme van pennighen maer dat ghelt en mocht niet voorder gheraken dat te Lutcenburch.

¶ Item die hertoghe Kaerle aldus liggende al den couden wintere voor die stede van Nanchy, nauwelic hebbende.vi.duysent personen van wapenen, so ghebuerdet dat hem ontrac een Lombaert, een graue van kakebache met alle sijn Lombaerden, het welcke was een vroom capiteyn, ende hi sloot selue die passaedge, met twee waghenen daer ons volck sercours huyt commen mochte.

[Vp den.v.sten dach van Lauwe]

¶ Item dit siende monseur Iaques galyoot ooc een Lombaert gaft den prinche te kennene, ende riet hem te vertreckene, ghemerct dat hi secretelic brieuen ontfanghen hadde, dat die Zwitsen vp hem commen souden wel met xvi.of.xviij^m.duysent mannen, ende dat si te cranck waren die Zwitsen te beuechtene maer die prinche namt inomweerdicheden Segghende die veruaert es die vertrecke Item het gheuiel vp den.v.sten dachvan Lauwe, sondach wesende, ende ooc derthien auent, so quamen die Zwitsen met groter moghenthede, ontrent den.x.hueren voor der noene vp den hertoghe Kaerle, daer bitterlicken seer ghesleghen was. Daer sachmen den hertoghe Kaerle als een briesschende leeu rijden in die menichte vanden Zwitsen smijtende ende hauwende, sonder ontsienesse. Ende het gheuiel dat die Zwitsen die victorie hadden, ende ons volc iammerlic vermoort, ende vele verdroncken in die riuiere. Ende es wel te bemoedene dat die hertoghe Kaerle daer in dien strijt bleef, ende menich edel man, want si en spaerden nyement Ende eeneghe vloden duer dwatere ouer dye riuiere, auentuerende haerlieder lijf, maer vele van dien verdroncken. Ende die Conte van Cacabache die vinc alle die vluchtege dye hi ghecrijghen conste, ende steldese te rensoene. Ende dese fellen bloedeghen strijt gheuiel vp den.v.sten dach van Lauwe voor die stede van Nanchy. Int iaer.M.CCCC ende.lxxvi.vp den Derthien auent, god ghedincke alle sielen Amen.