Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

¶ Hier naer volcht tbeghinsel vanden Toysoene, ghehouden tsinte Saluators in Brugghe, byden hertoghe Maximiliaen. Anno.lxxviij.

ITem in dit selue Iaer, sdaechs voor Meyauent, doe was dye voorkercke van Sinte Saluators, al behanghen metten Tapijten vanden Prinche. Te wetene die edel hystorie van Gedeon. Ende aen bede den sijden wast ghebaelget ende toegheloken, met barderen ouerdect, hanghende met swarten laken vanden thorre tot der Choor duere toe. Ende voor den docsael was ghemaeckt eene viercante staedgie, al ront omme beloken, ende bouen waren siedgen ghemaeckt omme die heeren vp te sittene, aen beeden sijden. Voort vp thende ten choore waert, daer stonden twee costelicke setelen, deene hoogher dan dander. Te weten die sijde Noortwaert was die hoochste setele, ende dese staedgie ende setelen voorseyde waren becleet met nyeuwen swarten lakene, also wel onder die voeten als ontrent die setelen, ende den choor vander seluer kercke was seere chierlic behanghen met costelicke tapijtserye. Ende die hemelinghen ende voyen vanden ghestoelte dye waren of ghedaen, ende daer was bouen gheleyt een nyeuwe lijste, lancx duere aen beeden sijden, ende lenen ghemaect daermen dye tabernaculen vanden Toysoene bouen stelde, om aen te hechtene. Ende den hoghen outaer was rijckelicken verchiert, want daer vp stonden die.xij.Apostelen, die welcke waren van fijnen goude, die den Prinche toebehoorden, ende groot schat weerdich waren. Ende dit aldus ghedaen sijnde, so ghebuerdet dat die prinche Maximiliaen dye oordene vanden gulden vliese aen nemen wilde, ende oock Ruddere ghesleghen worden. Aldus dan vp den heleghen Assencioens dach, ende was Meyauent doe begonste men weerdelicke die hoocheyt vanden edelen Toysoene, ende dat in deser manieren. Eerst so quamen die Heraulten alle men nyeuwen wapenrocken, twee en twee te samen. Daer naer dye Herault vanden Toysoene, ende neffens hem was gheleet een

[fol. CC.ij.r]

schoon ghesadelt peert, al vercleet met swarten lakene totter eerden toe, ende inden sadele lach een gulden cussen, ende daer vp eene nyeuwe swarte huycke, daer dye guldene oorden vp lach, twelck was deerlick om sien, want het beteekende dat die hertoghe kaerle daer vp gheseten soude hebben. Daer naer quam die Tresorier vanden Toysoene meester Ian de gros, daer naer quam die Greffier vanden Toysoene, daer naer die bisschop van Doornicke ende dye president. Daer naer quamen van Nassauwen, mijn heere vanden Gruythuyse, mijn here van Lannoy, mijn here van Rauesteyn. Ende dese hadden alle nyeuwe swarte huycken aen, ende daer vp die oordene vanden Toysoene Ende dese ghinghen in rijckelicke ordonnanchie, ende quamen vp die staedgie voorseyde, daer twee schoone steeghers ghemaect waren, deene om vp te commene, ende dandere om ten Choore waert neder te gaene, welcke steeghers ooc al vercleet waren met swarte lakene. Ende dese voorseyde heeren vanden Toysoene aldus bouen sittende, so was vp den hoochsten stoel weerdelic gheleyt een nyeuwe swarte huycke, ende daer vp dye oordene vanden gulden Vlyese, dye welcke brochte eerlic voor sijne borst dye Herault vanden Toysoene, ghedaen sijnde van den peerde voorseyde. Ende dat neder gheleyt hebbende, hi knielder weerdelic voren, ende bleeffer duergaens neffens staende, maer die voorseyde heren vander oordene ghinghen weder of, ende si haelden den Prinche ter kercken waert, dye welcke quam met schoonen state metten Bisschop van Mets, ende met eenen Legaet, in die presentie van vele gheestelicke prelaten, als den Abt vanden Eechoute, den Abt vanden Dunen, den Abt vander Doest, van sint Andries, ende meer andere. Ende die prinche hadde aen eenen selueren keerle, ende hi ghinck bouen sitten in den nedersten stoel, daer een swart gulden cussen in lach, ende sijn sweert dragher stont inden middele met eenen costelicken sweerde metter scheede, altoos metten blooten hoofde. Ende doe ghinghen die heren vanden Toysoene weder sitten aen beeden sijden, elck in sijn plaetse. Ende daer dede die Bisschop van Doornicke een Sermoen, wel een huere lanc gheduerende. Ende daer naer mijn here die President dede ooc een lanc relaes dat schone was. Ende al dit gheeyndt sijnde, so spraken die heeren vanden Toysoene te samen, ende daer in dyen raet stonden si alle metten blooten hoofde voor tcruyce. Ende die Prinche trac tsweert huyter scheede, ende hi gaft mijn heere van Rauesteyn in die hant, ende hi knielde nedere ende mijn heere van Rauesteyn gaf hem den Rudderslach. Ende dat ghedaen sijnde, die Bisschop van Doornicke dede hem daer den eersten eedt doen, aengaende den Rudderschepe. Ende doe ghinghen mijn heere van Rauesteyn ende mijn here van Lannoy inden Choor, ende si haelden den bouck metter Euangelien, ende dat heleghe cruyce, ende gauent den Prinche te cussene, ende doe ghinghen die heeren vanden Toysoene alleen inden choor, hare swarten huycken of doende, ende die prinche ghinc mede, ende sy quamen weder bouen, alle ghelijc met peersche fluweelen heucken, costelick gheboort van goude, ende ghinghen weder sitten elck in sijn plaetse, ende die prinche was doe ghestelt inde vppersten setele, oock ghecleet met een peersche fluweelen heucke, ende si hadden capproenen van ghelijcken vp hare schouderen. Doen brochte die Bisschop van Doornicke den eedt vanden Toysoene in ghescrifte, ende hy leyde den bouc metter Euangelien ende tcruyce in Sprinchen schoot. Daer naer quamen dye heren vander oordene knyelen voor den prinche. Eerst mijn here van Lannoy, ende swoer den prinche goet ende ghetrauwe te wesene. Waer of mijn here van Doornicke elcken sijnen eedt staefde, met eender stole aen, ende hy custe den Prinche aen sijn kake. Daer naer soe quam mijn heere van Rauesteyn, dye selue belofte doende, ende cussende, alsoot voorseyde es. Daer naer quam mijn heere vanden Gruythuyse, ende dede van ghelijcken. Daer naer mijn heere van Symay, ende mijn here van Nassauwen dede ooc also. Doe leyde die Prinche sijn hant vp thelich cruyce, ende mijn here van Doornicke die staefde hem sijnen eedt van ghelijcken, ende hi swoer den voorseyde heren goet

[fol. CC.ij.v]

ende ghetrauwe te sijne. Ende doe quamen mijn heere van Doornicke, mijn heere dye Tresorier vanden Toysoene, ende mijn here dye Greffier vanden Toysoene, ende dye Herault vanden Toysoene, dye welcke al vanden seluen fluweele hadden costelicke abijten aen. Ende sy leyden al haer handen vp die heleghe Euangelie, ende swoeren alle goet ende ghetrauwe mannen te blijuene. Ende dit ghedaen sijnde, doe quam mijn here van Lannoy, als die outste heere vanden Toysoene van dye daer waren, ende hinc den Prinche die edel oordene aen sijnen hals Doe speilden die trompetten seer blijdelic ende dye heren ghinghen ten choore waert, omme den dienst te hoorne, ende die Prinche insghelijcx. Ende elck heere ghinck staen inden choor onder sijne wapene. Te wetene dat hertoghe Karels wapene hinck al der vpperst bouen den tafereelen vanden Hertoghe Maximiliaen. Ende daer stonden also veele barnende keersen alser heeren waren inden Toysoen behorende, ende elck metter wapene van eenen heere. Ende die Herault vanden Toysene die riepse alle te commene ter offerande, of haer stedehouders te seyndene. Ende alst tijt was ter offerande te gane, doen quam die Herault vanden Toysoene, ende hi knielde voor hertoghe karels tafereel, ende hy namt weerdelicke in sijn handen ende droucht ten outare met eender barnender keerse, ende daer offerte hi het voorseyde tafereel. Ende dat ghedaen sijnde, hy blies dye keerse huyte, in teekene dat dye hertoghe Kaerle ouerleden was, daer alle die heeren omme worden traenooghende. Doe ghinc die voorseyde Herault vanden Toysoene, ende drouch den hertoghe Maximiliaen een keerse al barnende, daer mede dat hi offeren ghinc, ende doe die andere heeren alle van ghelijcken ghinghen offeren als voren. Ooc waren die siedgen vanden vier Coninghen die die oorden hadden, te wetene dye coninck van Inghelant, van Castijlgien, van Aragoen, ende van Napels, alsoo costelicken bereet, als of si daer selue in persoone gheweist hadden. Ende viere heren vanden houe offerden huyter name vanden voorseyde vier coninghen. Maer Phelippe pothere van Crieuekuer, ende meer ander heren, midts dat si daer niet en waren, en waren daer niet gheroupen, noch en hadden daer ooc gheene keersen. Ende als die messe ghedaen was reden si weder met schonen state in goeder ordonnancie ten houe waert. Ende die prinche reet seer rijckelic met eenen gouden laken keerle, metter oordene aen vanden Toysoene. Ende dit ghebuerde al vp den Assencioensdach, ende was Meyauent.Anno.lxxviij. Ende sachternoens quamen si weder ter kercken waert, waer of hier volcht Tincarnacioen.

Het ionck vanden haren
Tsijnen twijntich iaren
Woude tstoysoens pleghen
Meyauent te Brugghe
Tsint saluators vlugghe
Was rudder ghesleghen.

¶ Item mer vrauwe van Bourgoengien was in een faelgie simpelick ghecleet, met hueren ionckfrauwen vp den docsael tsinte Saluators, ende saghen alle dit schone misterie twelck seere deuoot was om sien, ende groot bediet in heift, ende es ghesproten huyt groter edelhede.