Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

¶ Hoe die Hertoghe Phelips vergaderde een grote vlote van schepen ter Sluys met vele volcx van wapenen, omme te varene in Hollant.

ITem in die maent van Septembre hier te voren die Hertoghe Phelips vergaderde eene grote vlote van schepen ter Sluys met vele volcx van wapenen huyt Borgoengien, huyt Vlaendren, huyt Artoys, ende huyt Pycaerdyen, om daer mede te varene in Hollant, omme te besittene sine orye, die hem verstoruen was vanden Hertoghe Ian van Beyeren, die oom was vanden Hertoge Phelips voorseyde, die welcke Ian hertoghe van Beyeren heere was van Hollant, Zeelant, van Vrieslant, ende van Henegauwe, die welcke cortelinghe ghestoruen was in Sgrauenhaghe, in Hollandt, ende daer begrauen was, ten predicaren. Ende daer omme die van Holland, ende sonderlinghe die van Dordrecht begheerden den Hertoghe phelips Hertoghe van Borgoengien graue van Vlaendren te ontfanghene ende te huldene als recht hoyr vanden lande, ende als haren rechten landshere. Andere steden warender, ende vele edele lieden die den Hertoghe Phelips contrarie vielen, ende wilden

[fol. lxxxi.v]

ontfanghen ende hulden vrau Iacoba sgrauen Willems dochter die Hertoghinne van Brabant was, die welcke sadt in ouerspele in Inghelant byden hertoge Heynfroet van Glocestere des conincx van Ingelandts ioncste broedere. Ende die Hertoghe Phelips commende in Hollant ende in zeelant, hi was al omme heerlicken ontfanghen, sonder ter Gauwe, te Oudewatere, Vyane, ende te Schoonhoue, dese viere steden wildens hem houden met vrau Iacoba die hertoghinne van Brabant.

¶ Item in dit selue iaer warender vele ende machtighe lieden ghebannen huyt Holland, die den Hertoghe Ian van Beyeren contrarie gheweest hadden. Ende dese ballinghen pijnden seere ende daden grote diligencie om vrau Iacoba te ghecrijghen huyt Inghelandt, ende dat sy soude willen commen in Henegauwe, ende van daer in Brabant, ende also in zeelandt.

[Int iaer.M.CCCC.ende.xxiiij]

¶ Int iaer.M.CCCC.ende.xxiiij.so quam die hertoghe Heynfroot van Glocestre huyt Inghelant te Calis ende te Aercke met vrau Iacoba, ende altoos rijdende buyten Vlaendren, so quam hi in henegauwe, ende was daer in sommege steden als heere ontfanghen huyten name van vrau Iacoba. Als dit vernamen die ballinghen van Hollant ende van zeelant, si quamen tot vrau Iacoba in Henegauwe, ende si gaf hem lieden haerlieder lant, ende si swoeren met haer, ende daden haer manschip van haren leenen ende goedinghen die si in Hollant ende in zeelant hadden ligghende, ende in Henegauwe. Ende die Hertoghe van Glocestre ende vrau Iacoba meenden wel van daer ghetrocken te hebbene in Holland, maer die hertoghe Ian van Brabant der vrauwen Iacoba wettelic man, metsgaders sijn rechtsweer dye hertoghe Phelips van Borgoengien wederstonden hem lieden dat voyaegie, so dat si weder keeren moesten in Henegauwe. Die hertoghe van glocestre siende dat hi niet wel van daer en conste ghecommen sonder grotelic in dangier te commen, ofte hi en moest met schalcken liste van daer gheraeken. Hy vant eenen schalcken vondt ende raet, als dat hi den hertoghe Phelips van Borgoengien boot den hantschoe, ende liet hem weten dat hijne wilde beuechten alleene ende te campe hebben, man yeghen man, omme te schuwene grote bloetstortinghe van hueren volcke. Ende die Hertoghe Phelips ontfaen hebbende den hantschoe vanden voorseyde hertoge van Glocestre, ende meenende te vulcommene tvoortstel ende den camp yeghen sinen aduersaris. Ende die tijt ende plaetse gheordonneirt sijne, so liet hi hem paeysiuelic vertrecken. Ende binnen deser tijt dat men hier mede besich was, vrau Iacoba met haren ballingen ende welwillende, quam met grooter macht in zeelandt, ende daer was si in sommeghe steden ontfanghen ende ghehult als een lantsvrauwe.

[Vp den.xvi dach van Laumaent en van.s.Nicolaus voor midwintere tot vp.s.Aechten dach den.v.dach in Sporcle]

¶ Item int iaer xiiij^c.ende.xxv.als den tijt ende dach ghecommen was dat dye.ij.hertoghen den camp souden doen eyghen malcanderen, Heynfroot die hertoghe van Glocestre die bleef in Inghelant, ende en quam ter voorseyde dachuaert niet om den camp te doene, niet yegenstaende dat hijt beloeft ende geseghelt hadde, den tijt vanden campe gheleden sijnde, die hertoghe Phelips van Borgoengien horende hoe dat sijn nichte vrau Iacoba begonste te regneirene in Hollant ende in zeelant, ende grotelic te dominerene. Dye van Dordrecht ontboden den hertoghe Phelips metsgaders dat si met hem ghehult waren. Ende die hertoghe Phelips track met eene menichte van Pycaerden ende van vlaminghen in zeelant, ende hi ghecreech dye steden te hemwaert die met vrau Iacoba ghesworen hadden. Ende daer naer quam hy te Rotterdamme, ende te Dordrecht, ende vrau Iacoba die hilt haer altijt in die stede vander Gauwe. Ende in alle die stede van hollant ende van zeelant daer die hertoghe phelips ontfanghen was daer vermaecte hy die wetten, ende deidtse alle van sinent weghe vernyeuwen, ende hi stelde al omme in die steden ende sloten walsche of vlaemsche capiteynen. Ende dat ghedaen sijnde, soe quam hi weder te Vlaendren. Ende in Vlaendren onlancx commen sijnde, brochtmen hem die nyeumare, dat die vander Gauwe, vanden Oudewatre, Vyane, ende dye van Schoonhoue, waren gheallegiert metter stadt van Vtrecht, ende metten bisschop Rodulf van Diephout. Ende vrau Iacoba ghecreech te haerwaert Camerlant ende Alkemare, ende hy screef aenden hertoghe van Clocestre om hulpe ende bystant te hebben, ende dat hi haer soude seyn

[fol. lxxxij.r]

den.ij.duysent aertchiers, die welcke hertoghe van Glocestre, sandt.xv^c.Inghelschen aertchiers. Ende die hertoghe Phelips ghereede hem om in Hollant te treckene. Ende commende bi brauwers hauene, soe quamen daer die.xv^c.Inghelschen omme te treckene bi vrau Iacoba, maer die van Hollandt, ende sonderlinge die van Dordrecht, die van borssele, ende vander Vere wederstondense. Ende die hertoghe van Borgoengien quam te quade mayen bi Brauwers hauene vp den.xvi dach van Laumaent, ende daer was seere gheuochten, ende die voornoemde Inghelschen waren daer ghescoffiert ende meestendeel versleghen, ende die sommege vloot, maer si waren seere ghequetst, ende nauwe en bleefer iij^c. te lijue vanden voorseyde Inghelschen, die weder omme in Inghelant gherochten, die welcke ontrochten noch met groter auentueren. In desen strijt waren vele rudders ghemaect om die vaeliandyse die si daer ghedaen hadden, eerst mijn here vander Vere, mij here van praet, mer Ian witten, Ian van hooghemont ende meer andere. Het was doe eenen harden couden wintere, want het hadde gheurosen van.s.Nicolaus voor midwintere tot vp.s.Aechten dach den.v.dach in Sporcle. Ende doe quam die hertoghe Phelips weder te vlaender waert.

[Int iaer.xiiij^c.ende.xxvi]

¶ Int iaer.xiiij^c.ende.xxvi.midts dat vrau Iacoba vele iammers ende quaets dede ontrent Delft, dye dijcken in stekende, ende die huysen verbarnende, ende hadde ooc vele iammers ghedaen ontrent Harlem, als waer omme die hertoge Phelips reedde weder toe eene quantiteyt van schepen ter sluys, met volcke van oerloghen, ende trac weder in Hollant, ende ghecreech alle die steden in camerlant, ende in Westvrieslant. Ende te Delft waren vele lieden onthooft die metter sijde van vrau Iacoba waren, ende haerlieder hoofden waren ghestelt vp die poorten van der stede, als die yeghen hueren gherechten here waren.

[Vp den.xi.dach van April]

¶ Item te Rotterdam vp die vesten warender vele ghehanghen ter waterpoorten byder barbacaninghen, die van vrau Iacoba side waren, ende te Dordrecht warender sommeghe ghequaertiert Ende midts dat dye stede van Seuenberghe vele quaets dede ter stede van Dordrecht, quam die hertoghe Phelips belegghen die stede van Seuenberghe, ende si gauen hem vp den.xi.dach van April, metsgaders dat die Hertoghe phelips daer vp ghestormt hadde. Dyt was int iaer.xiiij^c.ende xxvij. Dat Incarnacioen van dien, weetmen bi desen veerse. Als leo quam te Aprille, haddi van Seuenberch sinen wille.

[In die selue maent vp den.xvi.dach ]

¶ Item in dat selue iaer in die selue maent vp den.xvi.dach so starf die Hertoghe Ian van Brabandt vrau Iacoba ghetraude man. Ende die hertoghe van Glocestere dede doe groote neerstichede omme vrau Iacoba te hebbene te wijue, om heere te sijne van Hollant, zeelandt, ende van Henegauwe ende van Vrieslant.

[Int selue iaer voor sinte Marien magdalenen dach]

¶ Item int selue iaer voor sinte Marien magdalenen dach, des sondaechs te voren was Kaerle van Valoys den Dolphijn te Riemen, ende hi was daer gheconsacreirt coninck van Vranckerijcke.

[Int iaer.M.iiij^c.ende.xxviij]

¶ Int iaer.M.iiij^c.ende.xxviij.Phelips die graue van Saintpol wart Hertoghe van Brabandt, naer dye doot vanden hertoghe Ian van Brabant sijnen broedere.

[Int selue iaer vp den achtsten dach in Wedemaent]

¶ Item int selue iaer vp den achtsten dach in Wedemaent, was den paeys ghemaect in Holland, tusschen den hertoghe Phelips van Borgoengien ende vrauwe Iacoba sine recht sweernede, in deser manieren, dat elc hebben ende besitten soude, tghene dat sijne was eer die oerloghe begonste. Ende dye Hertoghe Phelips van Borgoengien soude heere sijn van Holland, zeelandt, ende Henegauwe, ende heere van Vryeslandt. Ende vrau Iacoba soude vrauwe sijn van Suyd beuerlant, vanden Briele, ende vanden lande van vooren.

[Sdijsendaechs naer sinte Bauen dach]

¶ Item sdijsendaechs naer sinte Bauen dach souden te Brugghe vp die marct hebben ghecampt die bastaert van Bulloys, ende een ionchere huyt Ghelre lant, gheheeten Ian van hecke, maer daer en quam niet of byder faulte vanden seluen Ian van hecke, die daer niet en quam, ende dander bleef sijns verbeydende alle den dach int parck daer toe gheordonneirt.