Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

¶ Hier naer volcht eene Missyue van bedanckelijcheden dye die goede lieden van Brugghe sonden aenden eerweerdeghen Coninc Edewaert van Inghelant.

¶ Die superscriptie.

¶ Seere hooghe edele excellent ende victorieux Coninck van Inghelandt, ende van Vranckerijcke, heere van Hierlant.

¶ Dits den brief.

EDele harde hooghe excellent ende victorieus Coninck, wi ghebieden ons ootmoedelicke, ende alsoe veele ende met also vulmaecter herten als wi meest connen ende moghen tot huwer hoogher ende Coninclijcker maiesteyt. Ende hu ghelieue te wetene harde excellente Coninck, dat wy ontfaen hebben huwe beslotene letteren vander date vanden.xxi.daghe van Meye laetst leden, dat hy ghelieft heeft by huwer weerdegher gracien, ons te seyndene byden bringhere van desen brieue, byden welcken ons beteekent es die grote victorie die ghi byder hulpe van onsen behoudere ghehadt hebt yeghens huwe vianden ende rebelle, daer of dat wi metsgaders hu bedancken van sijnder gracie, hem biddende dat hem ghelieuen wille bi sijnder gracie hu te vorderen van meer in meer, ende van beter in betere, huwe edele ghewercken in prosperiteyt ter salicheyt ende weluarene van huwen coninckrijcke, ende van huwen goeden ghetrauwen subdijten ende ondersaten. Ende hoe wel dat ghi bi huwen voorseyde brieue ons bedanct vander goeder chyere ende vander grooter hoofschede, dat hu by huwer weerdegher gracie ghelieft te seggene, die wi ghedaen hebben huwen volcke, ghy wesende herwaerts ouere. Maer hu ghelieue te wetene dat wi ons gheensins en connen berommen yet ghedaen te hebbene hu, noch den huwen dat weerdich wesen mach van eenegher vermaninghe, alsulcken eenen groten victorieusen coninck ende prinche, als ghi sijt, schuldich ware oft soude moghen tonswaert ghehouden sijn. Ooc bekennen wy ons dat wy niet en hebben die affectie van hu te dienene, ende saken te doene die hu danckelic sijn. Ende in tghene dat hu ghelieft heeft te seggene ende te scrijuene, twelcke betrect alleenlicke aen hu goede menschelicke coraedge dye welcke heeft gheweist ende sijn sal, also wi hopen, een aensien ende consideracie, tot onser affectie ende goetwillichede, want warachtelicke eest dat eeneghe saken ghedaen hebben gheweist bi ons, dat heift gheweist lettel of niet ten aensien ende consideracie der groter ende hoogher edelhede, ende duechden van huwen edelen persoone. Ende met alle onser goetwillichede ende affectie wilden wel dat wy hadden moghen meer ende bet doen tot huwer eeren, ende ten trooste vanden huwen. Ende wi bedancken uwer hoogher weerdicheyt vander ootmoedeghe goetwillicheyt dye ghi ons ghetoocht hebt, ende dese onser stede dat hu ghelieft heift ons te doen wetene ende te certificeirene, also wel bi huwer selfs letteren als byder relacie vanden bringhere van dien. Ende van desen als andersins van huwen voorseyde state ende victorie hu supplierende seer vulmaectelic ende met goeder herten, dat hu ghelieue bi huwer weerdeger gracie, ons ende die voorseyde stede, ende die poorters, ende inwonende van diere, huwe ootmoedeghe dienaers ende welwillende te hebbene in huwe singulier gracie ende recommandacie. Ende wi beuelen ons tot huwer edelder gheliefte, ten welcken wi bereet sijn met al onser herten ende affectien te vulcommene naer onser macht, dat weet die ghebenedyde almogende god, die hu seere hooghe ende moghende heere behoede in sijn heleghe gracie, ende hu verleene goeden voortganck ende vulcommelichede in alle huwe hooge edele affeeren ende begheerten.

      ¶ Die subscriptie.

¶ Huwe ootmoedeghe ende onderdaneghe dienaers ende welwillende, Burchmeesters, Schepenen ende Raet der stede van Brugghe, bereedt tot huwer edelder gheliefte.

[fol. C.lvij.r]

¶ Hier naer volghen.ij.Epytaphyen, ter cleender weerdicheyt vanden Graue van Werwijck, staende buyten sijnder gracie.

ICk was Ridsaert van nieuwer stede, ende graue van Werwijck Pallaysen, Burghen ende steden maecten met mi grote besichede in tlant van Inghelant, ende het obegierde my te mijnder ghenouchte, ende in tlant van Vranckerijcke, maecte ic mi broedere vanden coninc. Ic was sijn broeder in wapenen, ende hy w[i]lde dye mijne wesen om met mi lijf ende siele, om den he[rtoghe] kaerle of te stellen, ende hem te nemene sijne heerlichede, macht, ende vermaerthede. Maer die matterye vander nijdichede ne heift nyet langhe gheduert in mijn cracht. Ende in mijn eenich lant so scheen ic keyserlic wesende. Twee coninghen waren ghestelt bi mijnder macht ende hoochede, mijn here dye coninc Heyndric, die mi Rudder maecte.xxx.iaer obegierde ic hem. Daer naer nam ic hem gheuanghen, ende hebbe of ghestelt van sijnen Coninclicken habijte, ghebonden ende metten blooten hoofde te peerde gheuoert te Lonnen, in sijn beroerlichede. Ende ic maecte coninc mijnen rechtsweer, Edewaert die vierde, maer vanden auende tot den nuchtent ic leyde hem cryem aen, ende hebbene versaecht bi mijnder mogentheyt in Hollant, ende daer gheauent, daer hi sercours vandt bi ionsten ende bi groten draghene van sinen broedere, ende grooten vriendt den groten hertoghe kaerle van Bourgoengien, die mijn speciael viandt was, die verargherde alle mijn dinghen. Twee dochteren huwede ic in contrarie partyen, deene aenden broedere ghehecht, ende dander aen Heyndric suene Ic hebbe altijt Calis ghehadt in volghinghe ende in conqueste, daer en was noch soe schoone noch so leelic, si vreesden alle mine questie. Vanden Inghelschen coninclicken bloede hebbic vele tleven ghenomen, meer dan.lxiij.hebbicker ghedaen dooden by nijdicheden. Ic hebbe meer quaets ghedaen in mijn landt, dan noeyt gheen andere en dede. Ende ic waende dat met orloghe gheen man my mochte te niete bringhen. Daer naer heb ic den coninc Heyndric weder ghestelt in sijn wesen, gheabandonneirt met vrienden, metten hertoghe van Excestre gheresen in ouermoede, ende in gouuernemente. Ende ghelijc als die oghe gheringhe sluyt, die corts daer te voren open stont, also hebbic mijn eynde ghenomen, al vlyende hebbic die doot ontfangen, ende so dede ooc mijn broedere. Ende waren beede ghetoocht ende ghestelt Tsinte Pauwels in die kercke, Edewaert mijnen verwindere, bi wien dat ic hier ben, bidt onsen scheppere dat hi mi ghenade doe. Ende ghi alle houeerdighe ende ouerdadeghe spieghelt hu in mijn aensichte, ende ne stelt mi niet als vanden besten, want als van die ick wederroupt.

Dandere Epytaphie.

[Int iaer ons heeren.M.iiij^c.ende lxx]

ICk Ridsaert van nyeuwerstede was graue van Werwijc, ende van meer andere contreyen, ghenaemt Salsbry, ic was camerlinc vanden coninc van Inghelant, capiteyn van Calis, ende van meer andere landen. Dye voorseyde steden conquesteirde ick, tvijfste deel aen my. Iegheus recht veriaechdick den goeden coninc Edewaert. Ic maect gheschil tusschen den coninc van Vranckerijcke, ende den goeden iusticier kaerle Hertoghe van Bourgoengien, doen maectic van onrecht recht, ende van recht onrecht, sonder eeneghe beschaemthede. Ic maecte ghemeenschap metten fransoysen onse verouderde vianden ende bi mijnder scalcheyt dedic so vele dat sy mijn vrienden worden, ende ic hadde ghemeenschap groot met hem lieden. Ende ic domineirde also met groter heerlichede, also dat die Coninc Edewaert hier naer moeste vertrecken tot den hertoghe van Bourgoengien, niet yeghenstaende hare beloften, heiftene ootmoedelic ontfanghen, hi opende hem sijn tresoor. Ende hi presenteirde hem sijn volc, byden welcken hy hem wederstelde ter zee, met groter eere, dien tijt gheduerende. Ic was in mijne wapeninghe seer wel verselscipt vanden edelen hertoghe van Excestre, ende van mijnen broeder die here van Montaghu, vanden graue van Suffoort, ende van meer andere heren met groter macht. Wy hadden gheschict die coninc van Vranckerijcke ende icke, als twee wten rechten weghe sijnde, dat corts naer paesschen, ofte ommer eer Asscencioens dach Inghelant ghestelt soude

[fol. C.lvij.v]

sijn in subiectien, huyten welcken ic veriaecht was, als een vluchtich vos, omme dat ic was contrarie den coninc Edewaert. Ende haddet also ghecommen als wijt voren ghenomen hadde, die goede hertoghe van Bourgoengien soude van als of ghestelt hebben gheweist, wi hadden hem of ghetrocken Vlaendren Henegauwe, ende Artoys, ende Rijssele, Duwaey, byden quaden crijsschene vanden meutmakers. Ende dye coninck van Vranckerijcke soude ghehadt hebben Rijssele, Duway, ende Orchiers. Ende die Ryuiere vander Somme souden wy hebben gheconquesteirt, ende ooc cortelic weder ghewonnen, also wi gheauyseirt hadden, maer het es al anders verkeert, want Edewaert die goede die quam mi weder bespringhen scerper dan eenich wolf, hi dede mi so groot assault, ende hi drouch hem so vromelic ende so heerlick, dat hy sijn lant ende tmijne cortelinghe gheconquesteirt heeft. In een sterc casteel quam hi mi belegghen, so dat ict niet langer gehouden en mochte, maer moeste vlien als een dwaes, daer wordic bespronghen met glauyen ende met ghescotte. Gheerne haddic ghedaen trompen tvertrecken, maer ic en hadde gheen moete, want also ic vertelle gheerne of niet gheerne, ic moeste rekeninghe gheuen. Daer wordick so seere banaut, ende met sulcker foortse dat ick al vliende worde gheuanghen, ende ter eerden ghesleghen, ende hebbe vele wonden int lichame ontfanghen, ende in thooft, weder ic wilde of en wilde, ic moeste daer steruen te messchieue. Doe ouerpeynsdick mijne valsche trecken, ende mijne vermalendyde sonden, vul van achterclappe die mi alsoe punierden, want noeyt binnen mijnen leuene en haddic eenich gepeynster duecht maer altoos met loose smeekerye, elcken die ic mochte te verabuseirene ende te bedrieghene, byden welcken ick vp den paessche dach als god verrees, by der wapeninghe ende cloucheyt vanden coninc Edewaert was te nieten ghebrocht, metsgaders den Hertoghe van Excestre mijn broedere, ende de markijs, ende andere diueersche Rudders, die hier niet ghenoemt en sijn. Ende ben beschaemdelic ghestoruen daer te mijnder confusie, sonder biechte ofte absolucie. Dit was int iaer ons heeren.M.iiij^c.ende lxx.bidt gode den heere dat Sathan mi niet becommeren en moete, ende gheue my bi sijnder gracie den wech van sinen conincrijcke, dat ick hem daer mach sien in siele ende lichame.

      ¶ Nota bene.

Edewaert victorieus, die verwan
Werwijc te paesschen als vliende man

[Vp den.xxvij.dach van Nouembre]

¶ Nv keeren wi wedere ter matterie daer wijt lieten, ende was hoe dat dye buetere te Doornicke galt, tpont.vi.groten. Vp den seluen tijt was tlant vul beroerten, ende grote vreese in Vlaendren, dat die orloghe weder vprijsen soude tusschen den coninc van Vranckerijcke ende den hertoghe Kaerle van Bourgoengien. Ende daer omme was ghedreghen eene processye generale, binnen der stede van Brugghe, binnen den cloostere vanden predicaren, om gode te biddene om gracie, dattet al commen mochte tot eenen goeden eynde ende accoorde, ende was vp den.xxvij.dach van Nouembre. Anno M.iiij^c.lxx.

¶ Item in desen tijt die coninck van Mayoorcke was in gheschille yeghens den coninc van Poortegale, ende hadde hem of ghewonnen drie of viere Eylanden.

¶ Item die Venecianen die verloren i dyen tijden Negrepont, het welcke den Turck ghewonnen hadde, waer omme dat vele cooplieden seere tonvreden waren. Ende men seyde doe dat die Turck ghewonnen hadde, dat hi swoer dat hi commen soude in Ytalien.