Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

Dit es de declaracie vander doot vanden Hertoghe van Guyenne, ghesonden vanden hertoghe kaerle in alle sijne landen.

[Den.xvi.dach van Hoymaent, int iaer.M.iiij^c.ende.lxxij]

[fol. C.lxiiij.v]

KArel byder gracien gods Hertoghe van Bourgoengien, graue van Vlaendren.etc. Alle onse stedehouders, Amyralen, edele rudders, schiltknapen, capiteynen, rewaerden ende andere lieden van wapenen, ende van ghescotte, ende andere lieden van orloghe, Senescaels, Baliuus, prouoosten, Scouteetens, burchmeesters, meyers, Schepenen, ende Gouuernuers van allen goeden casteelen, steden, ofte ander fortressen, ende alle andere onse rechters, officiers, dienaren, ende ondersaten sonderlinge saluyt, huyte dien dat die coninc yeghens sine obligacien, verbanden beloften, ende eeden, ghebroken heift die tractieten van paeyse tusschen hem ende ons ghemaect. Ende also bi dien ontrocken hebbende eeneghe van onsen steden, als bi vele ander onbehoorlicke entreprysen ende voortstellen ghedaen yeghen onsen persoon, staten, landen, ende heerlicheden ende ondersaten, viandelicke ende andersins in ontamelicke manieren, tenterende altoos ter destructie ende verderuenesse van ons ende vanden princhen van onsen bloede, ende van onsen maghen ende ghealligierde Also die vanden conincrijcke wel weten, waer bi wi in voorleden tijden bedwonghen hadden gheweist om onse beschermenesse ende versekerthede die wapene aen te nemene. Ende nader hant die voorseyde coninc hem ghetoocht heift bi gheueynstheden ons redene te doene ende onse voorseyde steden weder te gheuene. Also sijne Ambassaduers daer vp hebben de speciael mandement ende beuel, laetst tracteirden, sloten, ende swoeren met ons, ouer ende inden name van hem, ende tracteirden, sloten ende swoeren oock in sijnen voorseyde name, ne gheene molestacie te doen noch te doen doene vp die persoonen, staten, landen van ons ende onse ghealigierde, ende specialic van wijlen mijnen seer lieuen here den Hertoghe van Guyenne ende van Normandyen, wiens siele god ghenadich sy. Ende van onsen seer lieuen ende gheminden broedere den Hertoghe van Bretaengien, yegens den welcken nyet te min hi gheprocedeirt heift ende voortghegaen, ende ghedaen procederen ende voortgaen al andersins dan wi nemmermeer ghehoept en hadden in sulckerwijs, dat also onse voorseyde broedere van Bretaengien, ende andere. Ende wy ghedelibereirt ende bereet waren ter wapene te keerene, dus beteekent gheaduerteirt ende versekert hebbende, mijn here van Guyenne ne heift niet alleene ontstelt gheweist van sinen Hertoghschepe van Guyenne, maer van sinen lijue deerlicke ende iammerlicke by vergheuenesse van drancke, toouerye ende aenroupinge van duuelen, alsoe als broeder Ioordaen forre gheseyt van Vercoys religieux vander oordene van sinte Benedictus, gheboren van Diey int lant van Dolphine, raet ende aelmoesenier van wijlen mijn here van Guyenne voorseyde Ende Heindric de la Roche schiltknape van der kuekene van wijlen mijn here voorseyde, dat verkent ende verleden hebben in gherechter plaetse van Bordeeux voor den Eerdtsbisschop van der voorseyde plaetse. Ende voor broeder Roelant te croisiere ondersouckere van onsen kersten ghelooue, ende doctuer in Theologien, meester Nycole dantijs bache, hier in Theologien meester Ian blos, raet int hof vanden grooten daghemente van Bordeeux voorseyde daer toe gheroupen. Ende ter yegenwoordicheyt van mer Pietere here van monbalier Ruddere, hebbende die bewaernesse vanden seghele vander Cancelrye van mijnen voorseyde here van Guyenne, Meester Ian de Chauuaedge die tweeste precident int voorseyde hof vanden groten daghemente, Lodewijck blazier, Rogier le feure meesters van requesten

[fol. C.lxv.r]

vanden voorseyde wijlen here, ende meer andere verclaersende in haerlieder disposicie, kennesse, ende processe, so afgriselicke cryme ende mesdaet ghedaen hebbende byder ordonnanchie vanden coninc, die hem lieden ghegheuen ende beloeft heift grote ghiften, staten ende officien ende beneficien, omme te vulcommene dese execrable ende iammerlicke moort inden persoon van mijnhere van Guyenne voorseyde sinen broedere, wiens duechden sonder yet mesdaen te hebbene, hem gheleet hebben, ende bi nijde teghen hem ghecomposeirt ter alder deerlicster doot, daer of in dit Conincrijcke, noch elders oeyt eenege ghedijnckenesse of gheweist heift. Naer welcke wreede doot die.coninc.noch niet te vreden sijnde, die orloghe gheopent heift onsen voorseyde broeder van Bretaengien, meenende hem onuoorsien te vinden, ende allesins te destrueirene ende te verderuene in hate ende nijde, omme dat hy mijnen voorseyde heere van Guyenne lief hadde ende beminde, ende eerde met alle sijnder herten also si behoorde toe doene. Alle welcke saken ons rechtuaerdelic gheroert hebben weder aen te nemene dye voorseyde wapene, daer vp al voren versocht sijnde bi onsen voorseyde broeder van Bretaengien, ende van meer ander edelen ende eerbaer gedochten, ende vanden voorseyde Conincrijcke, hebbende eeuwich berau vander onmenschelicker doot. Ende het soe sy dat ons wesende ghelogiert byder stede van Beauuaeys, onse voorseyde broeder van Bretaengien ons yegenwoordich ghehouden heift die extraiten vanden processen, kennessen, deposicien, ende verclaersen ghedaen, aengaende der doot van mijnen voorseyde here van Guyenne, ende certifierijnghe van dyen dat die voorseyde broeder Ian forre ende Heindric de la Roche anderwaeruen verkent ende verleden hebben binnen sijnder stede van Nantes persisterende ende blijuende bi haren eersten deposicien, verclaersen ende kennessen, dat si vergheuen hadden mijn here van Guyenne voorseyde byder inductie, ingheuene, ende veruolghen, ende ordonancien vanden voorseyde coninc, in sulcker manieren datter die doot naer geuolcht es, die welcke doot wy niet en mogen, noch niet en behoren ghedoochsaemlic te lijdene noch te verdraghene, maer sijn schuldich ende ghehouden als ooc princhen ende edele personen dese voorseyde doot te wreken, ende te veruolghene alle dye ghene diere cause of gheweist hebben, ende alle andere diese daer inne draghen, beschudden, ende sustineren, ofte gheionstich willen wesen, so eest dat wy dese saken wel gheconsidereirt, begheerende te doene tghene daer inne dat wy bi eede gehouden sijn, sonderlinge ghemerct die goede ende rechtuaerdeghe wille van onsen voorseyde broeder van Bretaengien, ende andere die ons van desen neerstelic versocht hebben, verclaerst hebben, ende vromelicke verclaersen by deser yegenwoordegher letteren dat boen onsen anderen rechtueerdeghen ende redelicke entre prijsen, voorstellen, ende querelen wy aen nemen sullen ende nemen aen die querelen vanden doot van den Hertoge van Guyenne, omme daer of te doene sulcke punijcie ende groote wrake als god onsen scepper ghelieuen sal te ghehinghene, also wel teghens den.Coninc.voorseyde, als yegens die ghene die hem in deser wreethede sustineren ende draghen, ende gheionstich wesen sullen in eenegher manieren. Ende omme die executie van desen dies voorseyde es, trecken als nv ouer lant ter begheerte van onsen broedere voorseyde van Bretaengien, hoe wel dat wi ghedelibereit ende ghesloten hebben dese voorseyde stede te belegghene ende te besluytene van allen siden omme te hebbene die lieden van orloghe diere inne sijn met groten ghetale tonser beliefte ende wille, die welcke sake ons genouch doenlic es bi middelen die wi begrepen hebben het welcke wi hu beteekenen ten eynde dat ghi hu employeren ende schicken wilt, ons daer in te dienene naer huwer getrauwicheyt ende behoorten. Ghegeuen in onsen leghere voor Beauuays, den.xvi.dach van Hoymaent, int iaer.M.iiij^c.ende.lxxij.Merct dit voorseyde wel.

¶ Item int selue iaer doe was eenen groten twist te Sierixzee, si slougen doot haren prouoost, ende noch eenen anderen edelen man contrarie den hertoge.K.dies so sandt hi volck van wapenen daer, ende hi bedwancse redelic te haren coste, ende hi dede daer scerpe iusticie doen

¶ Item ontrent desen tijt, so starf die Hertoghe Aernout van Gheldre, ende was begrauen int lant van Gheldre, te Groye.