Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

Vanden Hertoghe van Gheldre, ende van die stadt van Zwolle.

DOen den nyeuwen ghecorene Bysschop van Vtrecht in sijn landt ghecomen was, nam hy oorloghe aen vp den Hertoge van Gheldre, die grote schade dede int ouerstichte, maer daer wiert eenen paeys ghemaect, vp condicie dat die van Zwolle die den Hertoghe van Gheldre voor hueren here ghenomen hadde, ende daer naer tusschen huere poorten ghesloten hadden, om vanden eedt ontsleghen te sijn, gheuen souden vijf duysent guldens, ende tgheheel lant soude hem gheuen vijftich duysent gulden. Ende soude besitten sijn leuen lanck tslot van Couuoorden met noch een ander heerlicheyt, ende soude scheyden van die plecken die hi in hadde, te weten Zwolle, Diepen, Thuys te laghe, Gheelmuden, Altena, Rochter, Couworden.

¶ Item int eerste vanden iare van.xv^c.ende xxiiij.so wasser in Vranckerijcke grooten twist onder die heren, ende tusschen den Coninc so dat die Coninc twee ofte drie van sinen heren dede dooden, ende mijn heere van Bourbon vloot wt Vranckerijcke ende quam aen des Keysers syde, ende wart vpper capiteyn ghemaect van des Keysers Armeye.

¶ Item ouer dese syde en ghebuerde dit iare niet sonderlincx, dat grote rouerye, vp die zee, tusschen dye Schotten, Enghelschen, Fransoysen, ende Spaengiaerden.

¶ Item in dit selue iaer waren twee schepen van Antwerpen vp die zee ghenomen, die vp Enghelandt voeren.

¶ Item int eerste van desen iare, so trocken die Fransoysen metter macht nae Mylanen, daer dat die Hertoghe van Mylanen die viceroy van Napels, met die Lombaerden ende Italianen, teghen den Fransoysen menighe scharmutsinghe deden, so datter aen beyden syden menich Edel ende vroome mannen van wapenen bleuen, maer den Fransoysen quam altoos versch volc van wapenen aen.

¶ Item inden Meye anno voorseyde, so gheuielder eenen grooten slach bi Mylanen, daer die Hertoghe van Bourbon, metten anderen Capiteynen seer subtijl, wijs, ende vroom waren, by die ghehenghenisse gods, daer menich Fransoys ende zwitsaert verslagen bleef Ende Capiteyn beyaert, die vpperste Capiteyn vanden Fransoysen, wart seere ghewont, doorhouwen, ende gheuanghen, ende hi starf cortelinghe vander quetsueren, ende noch vele Edelen storuender met hem, so dat haer heyr heel verstroyt was.

¶ Item inden somer anno voorseyde, trac dye Keyser voor pont arabi, met grotermachte van Armeyen, ende schoot dye stadt by nae totten gronde af, so dat si tot ghenaden moesten comen.

[fol. xvij.v]

¶ Item omtrent deser seluer tijt, soo track die Edel Hertoghe van Bourbon, als ouer Capiteyn van ons Keyserlijcker maiesteyt ende van sijnder moghender vroome heeren ende Capiteynen vercoren, int landt van Marsilien, ende nam al dat landt met gheualt in, ende beleyde die stadt van Marsilien, met grooter heyr cracht, in die maent Iulius. Dit die Coninck van Vranckerijcke merckende, so track hy selue in persoone met al sijnder macht van edelen naer Mylanen, ende nam die stadt in, want si was al wt ghestoruen van die peste.

¶ Item int eerste van desen iare, anno.xv^c.xxiiij.so warent in dese landen vele duyster wolcken ende neuelinghen. Oock so quammer veel waters wt die gheberchten, daer af die Rijn ende die Mase so groot wiessen, datse seere vele groten schade deden. Oock wast in sommighe plaetsen seer groot ongheweerte, van winde, van haghel, so dat daer duere veel coorens ende ander vruchten bedoruen waren.

¶ Item in dit selue iaer in dye maent van Maerte, doe starf die bastaert van Bourgoengien, die Bisschop van Vtrecht was Ende daer naer wart ghecoren den ionghen Palsgraue, Bisschop van Vtrecht.

¶ Item vpten.xi.dach van Marte, was Tantwerpen eenen snaphane gherecht vp die merckt, dwelc een man was van edelen gheslachte, om dat hi met den snaphanen verkeert hadde, ende luyden of ghestelt hadde vp sheeren strate.

¶ Item in dye maent van Iunius, so verbernde in tlandt van Gheldre, die stadt van Bommele van haer selfs viere, ouermits een backere.

¶ Item omtrent desen seluen tijt, so verbernde oock in champaengien in die stadt van Troyen, meer dan vijf duysent huysen.

¶ Item in die selue tijt, des vrydaechs quatertempre nae crucis, doe verbernde te Turnout in die Kempene, bi hondert heertsteden, van hem selfs vier.

[Vp sheylichs cruys dach van Meye]

¶ Item vp sheylichs cruys dach van Meye doen verbernde in Zeelant, een schoon groot dorp, gheheeten Irsick, ende Irsick damme verbernde tsondaechs voor Assumptionis Marie.

¶ Item in dit selue iaer voorseyde, was eenen grooten aflaet ghesonden van onsen heylighen vader den paeys van Roomen, om te bidden voor paeys ende vrede. Ende men en gaf voor den aflaet niet een mijte, dan elck gaf om gods wille dat hem beliefde, hy quam van bisschop tot bisschop, ende elck bisschop moeste desen aflaet doen publiceren in alle prochien, dat elck mensche moest vasten, des woensdaechs, vrydaechs, ende des saterdaechs, ende eens in die weke metter processien gaen. Desen aflaet en duerde maer acht daghen, den eenen sondach, ende den anderen sondach daer naer moesten duer beuele vanden Paeus ten heylighen sacramenten gaen.

¶ Item in die selue iaer so ghebuerder ooc vele wonderlijcke dinghen van Monicken ende Nonnen, wantter vele waren die wt huer cloosters liepen, ende traude wijfs. Nonnen des ghelijcx trauden mans, ende dit ghebuerde in Hollant in twee ofte drie cloosters. Oock in Vlaendren in een clooster, liep die Abdisse wte met haren backere ende waghenknecht, ende droech met haer alle die beste iuweelen vanden cloostere.etc.so dat in dit iaer veel vreemde sticken ghebuerden, ende seer groot grief ende schade in menige plaetse vanden viere.dwelc god betert menich aerm mensch maecte, ende daer duere bijster ende beroyt bliuen moesten.