Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

Hier naer volcht die comste vanden Hertoghe Kaerle van Bourgoengien.

Die alder kerstelickste prinche Karele van Bourgoengien, van Lotrijcke, van Brabant van Limburch van Lutcenburch, ende van Gheldre, Graue van Vlaendren, van Artois van Bourgoengien, van Henegauwe, van Holland, van zeelant, ende van Namen, Marcgraue des helichs rijcx, here van Vrieslant, van Salines, ende van Mechelen.

¶ Item dese weerdeghe prinche quam met groten state te Triere byden keyser om saken sinen lande aengaende, ende ten profijte van al kerstenhede. Ende hy slouch nedere buyten

[fol. C.lxviij.r]

Triere in Marcius velt, ende maect al daer een rijckelic parc met sinen volcke van wapenen die met hem quamen huyt Ghelderlant, waer of dat sijne armeye wel.viij.mijlen varre streckte, maer sijne edele ende die van der odonancie waren, die hilt hi by hem in tvoorseyde parck met state.

¶ Item die keyser vernemende den Hertoge so byder stede wesende, terstont met groter begheerte so reedt hi darwaerts met sinen edelen, so dat waer es datter meer dan hondert paer edel mannen reden voor den Keyser al met blooten hare, welc haer also schone ende ghelu was alsmen hier eeneghe maechden siet draghen. Ende daer hadde dye keyser een gulden habijt aende datmen qualic vercostelicken mochte, ende voor sijn borst een cruce vul costelicker ghesteenten, aldus so quam hy ende sijn sone in tvoorseyde velt met sinen edelen.

¶ Item als die prinche den keyser vernam so wilde hi van sinen peerde beeten, maer die keyser en woudes niet ghedooghen, midts dien dat hi ende sijn volc int harnasch waren, maer bi middele van eenege die tusschen beeden reden, so quamen si te samen met onghedecten hoofde, ende namen malcanderen seer vriendelicken byder hant. Die prinche neech den keyser also nedere als hy mochte, ende sghelijcx dede die Keyser den Prinche.

¶ Voor nam die Keyser alle die heren vanden prinche byder hant, ende hietse wellecomme. Ende sghelijcx dede die prinche des keysers heren Ende doe trac die Keyser visenteren die ordonancie vanden prinche, aengaende sunder armeye, daer die keyser ende vele van sinen heren groot verwonderen in hadden. Ende binnen deser tijt wordet donckere ende spade, ende worde reynachtich weder, also dat dese.ij.grote heren te samen in die stede trocken, daer die keyser bouen reedt, ende die Prinche neffens hem in rijckelicken habijten ende triumphelicken state.

¶ Item men seyde datmen noeyt rijckelicker incomste en sach. Daer speilden die trompetten van beede die voorseyde heren, so lustelick dats hem elc verblijden mochte diet hoorde, daer hadde hertoge Ka. bouen sijnen harnassche een rijckelic mantelkin vul van peerlen, dyamanten, ballaysen ende robijnen, sonder ghetale. Ende alle sijne paedgen hadden gulden lakene aen, ende al haer peerden waren verdect met gulden lakene, hangende vul selueren bellen die groot gheluyt maecten, dattet al dat vreimde volc seer in verwonderde, so varre dat si quamen vp die marct van Trieren, daer wilde die prinche den keyser gheleeden tot sinen pallaeyse, ende die keyser wilde den prinche gheleeden tot sinen logijste, welcke hooschede seer vriendelick om sien was, maer dye keyser en wilde nyet dat hem die Prinche gheleeden soude, maer midts den tusscen spreken vanden hofmeester met Pieter hackenbac, so namen si orlof, ende elc trac in sinen vrede.

¶ Dit sijn die heeren die metten prinche quamen byden keysere.

¶ Eerst mijn here van Luydic met.C.ende.xxx peerden, sijne verchiertheyt was van gulden lakene, ende die sadels ende ghetughen van ghelijcken, alle sijne paedgen die hadden aen swart fluweel, inden middel wast gulden laken, ende sijn edele hadden nieu camelot aen. Ende voort sijn ander dienaers dye hadden al swart laken inden middel sangwijn metdallen costelic.

¶ Doe quam die bisscop dauid van Hutrecht omtrent met.lxxx.peerden, al int harnasch ende haerlieder habijten waren root ende peersch, ende hy hadde menich vroom man onder hem.

¶ Item doe quammer Adolf van cleuen sonen Ian ende Phelippe monsuer alle beede int harnasch, elc hadde aen een mantelijne van gulden laken, ende haerlieder ghetughen van gouden orfeuerye, sy maecten vele vruechden met des Keysers sone van Roome.

¶ Doe volchde die ioncheere van Nassouwen, ende daer naer die graue van Maerle, elc met schoonen state seer rijckelick.

¶ Daer naer mijn here Anthonis dye bastaert, graue de la Roche in Ardanen metter oordene vanden Toysoene, ende hi drouch rauwe, ende alzijn volck drouch swarte habijten

¶ Daer naer die here Hubrecht van nassauwen, graue van Vyane, hy hadde ouer sijn harnasch eenen gulden paltroc van orfeuerye ende sghelijcx sijn drie paedgen, ende sijn couuerture was root fluweel vul van gouden bellen

¶ Daer naer monsuer Lowijs, heere van den casteele gwyon metter oordene vanden Toysoene, ende sijn peert was ooc met costelicke bellen behanghen.

¶ Daer naer die Marcgraue van Ruthelen met schonen state van vele fijne ghesellen

[fol. C.lxviij.v]

¶ Daer naer die graue van Salmen, here van Roeselare, sijn couuertuere was van swarten fluweele, met selueren bellen behangen, swaer van ghewichte. Ende sijn paedgen waren ghecleet in gulden lakene.

¶ Daer nae die graue van meeghe here van Imbercourt metter oordene vanden Toysoene seer rijckelic, ende sijn ghesellen hadden al nyeuwe keerels.

¶ Daer naer die graue van Hoorne, hi hadde bi hem vele eerbaer heeren ende ioncheeren van schoonen state.

Daer naer noch die Graue van Restein

Noch een Graue van Salmen

Die heere van Riuerset

Die here van Egmondt

Die Graue van Dareyn

Een baenraetse de welcke hadde een habijt aen van gulden laken gelijc de heren vander oordene

Daer naer quam die ioncheere van Sombrof met sinen state.

Ende mijn here van Beuere die droech rauwe

Daernaer quam die here van Ameyen, ioncker Diederic van Egmondt, ende sijn broedere

Daer naer quam mijn here Dideric van Pallant met sinen gheselschepe, mer Diederick van boshuyse, ende noch vele meer andere, die te lanc waren om scrijuen, maer die meeste menichte sijn ghescreuen daer macht aen hijnc.

¶ Item des anderdaechs ende was saterdach, Reedt die Prinche met sinen heeren in seere rijckelicken state, tot des Keysers pallayse waert, aen hebbende een gulden habijt, ende als die Keyser die comste vanden hertoghe vernam, hi daelde van sijnder camere om den Hertoghe vpwaerdt te leedene, daer sachmen groote edelhede ende hooschede tusschen hem beeden, ende die Hertoghe bedancte den Keyser hoogelic van sijnder groter ionste die hi hem betoochde, ende oeyt gedregen hadde, den huyse van Bourgoengien, Ende in sghelijcx die Keyser bedancte den Hertoghe van der obediencie ende goetwillichede die hy oeyt aenden Hertoge gheuonden hadde. Ende naer vele raets en spraken tsamen ghehouden hebbende, namen oorlof aen malcanderen, ende elck track in sine vrede.

¶ Item des sondaechs daer naer sotrac dye Hertoge wedere bi den Keyser, Ende hi hadde aen eenen mantele als Hertoghen pleghen goudt duer goudt ghetrocken gheuoedert met armynen, daer ondere had hi aen een gulden habijt, daer of dat die voormauwen ende die vier panden een vierendeel breedt vul van groten peerlen waren ende ballaysen ende dyamanten, Ende meneghe costelick e Robijn en ander rijckelic ghesteente.

¶ Item die hoofmeestere Olyuier de la marche, dye hadde aen een habijt half gulden, half selueren van orfeuerye. Ende die capiteyn vander groter gaerde, die was ooc seer rijckelic ghecleet, ende meer andere heeren. Ende aldus tsamen wesende, so sadt die keyser vp met sijnen heren die bi hem waren ende hy ende die prinche reden te samen te sinte Maximus, daer hi vant bereedt een chierlic pallaeys, daer hadde die Keysere aen een gulden habijt gheuoedert met eender costelicker voederijnghe also dat ic wel segghen mach ghelijc als Maria quam tot Elizabeth, also es hier ghecomen die Keyser byden Prinche te wetene die meeste tot die minste, Ende aldus waren die groote heeren langhe te samen in groten rade, also dattet begonste spade ende doncker te wordene, daer gheleede die Hertoghe den Keyser wedere te sinen pallaeyse daer die artchiers grote menichte van barnende toortsen droughen, Ende die hertoghe vriendelic oorlof ghenomen hebbende trac met sinen heeren daer hi ghelogiert was.

¶ Item sdijsendaechs ende swoensdaechs daer naer so reedt die prinche weder by den Keyser ende badt hem met allen sinen heeren tot eenen rijckelicken banckette, twelcke hem die Keyser consenteirde.

¶ Item sdonderdaechs so quam die Keyser met groten state van heeren totten Prinche, ende als si binnen den pallaeyse waren, so ghingen eeneghe van Skeysers heeren, die daer toe gheacoutreirt waren vp malcanderen met scherpen glauyen, het welcke eerst begonste heer Eueraert van Wittenburch, ende die graue van Holloch, ende meer andere heeren Ende dat ghedaen sijne, die meeste heren van den Hertoghe die stonden al in ordonnancien rijckelic ghecleet, ende ontfinghen den keyser blijdelicke ende al sijn gheselschip. Ende doe leedde die Hertoghe den keyser ter kercken messe te hoorene. Ende daer waren alle des hertoghen heren ende officieren, ende alle die van-

[fol. C.lxix.r]

der ordonnancie waren ghecleet met nyeuwen habijten. Te wetene alle die edele mannen waren ghecleet met blaeuwen fluweele ende daer ondere een rood sijden wambays Ende elc Dysenier hadde een selueren habijt Ende alle die Rudders waren ghecleet in fluweele, som blaeu, som peersch, som root. Ende die thooft van sprinchen camere waren, droughen blaeu gulden laken, ende alle die heren vander oordene hadden al aen root gulden laken

¶ Item die prinche hadde een root gulden habijt aen, dat aen beeden sijden open was, daer meneghe peerle ende costelicken steen aen stont. Ende aen zijn rechter been hadde hi een costelic bant van peerlen ende van gesteente, ende was die oordene vanden.coninc.Edewaert van Inghelant.

¶ Item voor den hertoge ghingen.vi.coningen vander wapene, ende.viij.Heraulten, ende.iiij.perseuanten, ende elc hadde een habijt van rooden lakene van damast totter eerden. Ende alle dofficiers ende dienaers droughen al fluweel damast, of sijden laken, al nieuwe ghemaect.

¶ Item dese mogende hertoge, ende wijde vermaert, hi leede den keyser byder hant in dye kercke, die so costelic verchiert was, dat elcx herte verblijden mochte. Daer hinc die historie van troyen, dye seer aenghesien was om die costelicheyt ende aerdicheit vanden wercke

¶ Item dye choor was behangen met eenen chierlicken tapijtse vander passie ons liefs heren. Ende vp den outaer stonden die.xij.apostelen van goude, ende veil meer ander gouden beilden ende costelicke yeweelen. Ooc sach die keyser daer een lelye van goude, vul van precieuse steenen, daer hi grote vrede in hadde. Ende naer die messe, so ham die hertoge den keyser byder hant, ende leeden duer den ommeganc in een sale die so rijckelicke verchiert was, al hadt gheweist die rechte figuere van der maeltijt vanden.coninc Assuerus, daer die helege scriftuere so vele wonders of verhaelt. Ende in dese voorseyde sale stont een tresoor, ghedect.ix.trappen hoghe, ende vp elcke sijde stonden.iij.Eenhoornen. Voort hinc daer in die sale, die historie van Gedeon in costelicke tapijtserye Ende bouen der tafele daermen adt wast al behanghen met gulden lakene seer costelick.