Dits die Excellente Chronijcke van Vlaenderen

Beghinnende van Liederick Buck den eersten forestier tot den laetsten, die door haar Vrome feyten, namaels Grauen van Vlaenderen gemaect Worden [...]

[fol. lxvi.r]

¶ Hier beghint die oerloghe ende discoort tusschen die van ghendt ende die van Brugghe, twelc gheduerde wel vi.iaer lanck.

INt Iaer.xiij^c.ende.lxxix.dat occusoen vander oerloghe, tusschen Brugge ende ghendt, was omme dat die graue Lodewijc vele te Brugghe was, ende te male, daer hi gheboren was, ende dat hi seer selden te ghendt was Ende omdat hi hem niet en liet regieren van edelen noch van wijsen mannen, maer nam te sinen rade ende maecte sine ghenouchte met ionghers die songhen ende speelden in musijcken, ende andere diueersche ghenouchten, die der sinlicheyt bequame waren. Ende ooc eestwel te bemoedene dat der menschen sonden ende ouerdaet, waren cause vanden verdriete ende oerloge diere vp rees. Want sinte Gregorius seyt. Nulla nocebit aduersitas si nulla dominetur iniquitas. Dats te verstane den menschen of den landen en sal gheene aduersiteyt ofte teghenspoet commen, vp datter gheene sonde of aerchede eerst en regneirt, maer in Vlaendren regneirden als doe vele ende grote sonden, iae in allen staten vanden lieden. Als van die edele heeren, ende van haren ouerspele willen wi swijghen. Alder eerst soe regeneirder ende domineirde die coninginne van allen sonden, als houeerdicheyt, inden ghewaden alder eerst, want dye pompuesheyt vanden volcke was sonder ghetal, ofte mate, alsoe wel te landewaerts, als in die steden, was tvolck so rijckelicken ghecleet, iae het ghemeene volc ghinc costelijcker dan Rudders of grote heren deden, in Vranckerijcke, ende in meer andere landen, want die slichte lieden droughen ondersneden coussen, ende die schoens huyt ghehauwen met langhen pollanen, riemen van seluere, wegende drie of.iiij.marcken, mantelen costelic gheuoedert met fijnen lakene totter hielen toe, caproenen ende rocx met bordueren gewrocht beneden, hoeden oft al princhen of edele lieden gheweest hadden. Dye vrauwen te lande waerts, hadden.iij.of.iiij.frocx, seer costelicke faelgien voren gheuoert met rooden sindale of met groende semyte. Ende als sy ter brulocht ghinghen, si droughen surcoten gheuoedert met langhen steerten. Inden somere vp feestelicke daghen, so droughen si frocx, diemen hiet quenen, voren ghecnopt met amauzen totter eerden, oft som met peerlen knopen, ende beneden gheuoert met costelicke voeringhen, ende scaerlakenen capproenen met gheamalgierde knopen van seluere, ende van amauzen Aldus was grote houeerdye ende huytwendicheyt inden ghewaden ende inden abijten. Ende inwendelic in blasphemien te gode waert, sweerende, ende versweerende den name gods, in ouerspele, in roof, diefte, dobbelen, tuysschen, moordaet, ende manslacht, want alsmen voor yement seyde, hier of daer es een versleghen of vermoort, nauw een seyder yement god hebbe die siele, neyement of lettel yement wasser beroert tot compassien, ende sonderlinghe so regneirden grote sonden in ghendt, ende in die casselrye van ghendt, want int iaer van.xiij^c.ende.lxxix.vanden midwinter tot des anders iaers, te.s.Maertens messe, waren binnen Ghendt, so in bordeelen, in dobbelscholen, ende in taueernen versleghen ende doot ghesteken, bet dan.xiiij^c.menschen. Ende die clergye wort so ouerdadich van abytuacien, van spraken, ende in haerlieder affeere, costelic, lecker, ende excessijf, in etene ende in drinckene, ghierich ende vul symoenyen, in vindinghe van ongheordonneirde practijcken, beuelende den volcke te gheuene bouen den biechtpenninc. Als messault, dwaleghelt, aultepaesghelt, pardoen ghelt, busse ghelt.

¶ Item in oncuysheden met concubijnen, ende in allen staten was grote ouerdadicheyt, ende ongeregeltheyt. Ende aldus was Vlaendren om der sonden wille in diueerschen plaetsen gheplaecht metten viere grotelic, als ghi hier voren wel hebt ghehoort, ende ooc met groter zeevloet Item oock met dieren tijde, ende met groter oerloghe.