Kroniek van de 20ste eeuw [tot en met 1940] (1985)

Kroniek van de 20ste eeuw [tot en met 1940]

(1985)–Carin Bouwmeester, Ed Delwel, Ton Mantoua, Anne Nippel, Katja Rotte, Sylvia Sassenus– rechtenstatus

Auteursrechtelijk beschermd

Inhoudsopgave

[1900] 1900 Januari

Boeren verslaan Brits leger

Duitse regering wil vloot verdubbelen

Tijl Uilenspiegel in première

VS aanvaarden vredesverdrag met Spanje

Erfelijkheidsleer wordt herontdekt

Wet doorbreekt gezinsstructuur

Spijker toont revolutionaire automobiel

Vredesinitiatief Koningin inzake Boerenoorlog

Eerste editie ‘Het Volk’

Westerse eisen aan China

Jaurès vormt pro-Dreyfusblok

Kamer keurt eerste pensioenwet goed

Meerderheid van katholieken houdt stand in Kamer

Duitse Rijksdag neemt nieuwe Vlootwet aan

Bokseropstand uitgebroken in China

Roosevelt ‘running mate’ van McKinley

Von Zeppelin test eerste luchtschip

Nederlander gedood tijdens Bokseropstand

Wilhelm II agressief in ‘Hunnenrede’

Koning Umberto vermoord

Havenstaking is ten einde

Senaat neemt met ruime meerderheid Leerplichtwet aan

Tweede moderne Olympische Spelen in Parijs geopend

Expeditieleger in Peking

Eigen gebouw diamantarbeiders

Taft moet orde brengen op Filippijnen

Diamantbewerkers weer aan de slag

Bokser-Protocol getekend

Socialistische Internationale bijeen in Parijs

Verloving van de Koningin

Olympische Spelen duren 5 maanden

Paul Kruger naar Europa

Conservatieve meerderheid verkleind

William McKinley wordt herkozen

Eerste Kamer akkoord met Ongevallenwet

Frans-Italiaans verdrag over N-Afrika

Opperbevel voor Lord Kitchener

[1901] 1901 Januari

Koningin Victoria sterft

Encycliek over christen-democraten

Huwelijk van koninklijk paar ingezegend

Moordaanslag op Russische minister

Van Heutsz verovert bolwerk Atjehers

Britten rouwen bij Modderrivier

Kinderwetten in werking

VS-voorwaarden aan Cuba

Duits-Brits geschil over Mantsjoerije

Overgave Filippijnse rebellenleider

Stemrecht geëist door BWP

Monsterzege Belgisch voetbalelftal

Kapelaan Ariëns overgeplaatst naar Steenderen

Mac Leod houdt rede over gebruik Nederlandse taal

Onderdrukking van Poolse cultuur neemt verder toe

Cuba protectoraat ten gevolge van Platt-amendement

Kuyper minister-president

Positie Taft versterkt

Dumont ontdekt kolenlagen in de Belgische Kempen

McKinley dodelijk gewond na aanslag

Vrede van Peking wordt ondertekend

Nederland wijzigt koloniale politiek

Chamberlain standvastig

Feministes ook actief in België

Piet Dickentman verbetert werelduurrecord

Tweede verdrag over toekomstig Panamakanaal

Franse mijnstaking eindelijk voorbij

Eerste draadloze uitzending over de Oceaan

Boeren polsen Duitsland

Nobelprijs chemie voor Van 't Hoff

[1902] 1902 Januari

Muziekfeest in Concertgebouw

Engeland en Japan sluiten verdrag

Aanbod Kuyper afgewezen

Socialisten betogen voor stemrecht

Roosevelt pakt spoorwegtrusts aan

Nieuwe Militiewet wordt goedgekeurd

Boeren behalen overwinning bij Tweebosch

Stakers gedood in Leuven

Student van moordenaar tot martelaar

Boeren tekenen overgave

Katholieke partij versterkt positie

Cuba wordt onafhankelijke republiek

Triple Alliantie verlengd

Australië: alleen voor blanken

Combes tegen rol Kerk

Textielstaking verloopt

Balfour opvolger van Salisbury

Macedoniërs in opstand tegen Turkije

Filippijnen onder burgerlijk bestuur

Woningwet is in werking getreden

Automobielenfeest in Scheveningen

Koningin der Belgen dood

Idenburg op post Koloniën

Roosevelt maakt einde aan mijnstaking

Verenigde Staten krijgen gelijk van Hof van Arbitrage

Koning Leopold blijft ongedeerd na moordaanslag

Argentinië en Chili sluiten grensakkoord

Conventie Italië en Frankrijk over Noord-Afrika

Nobelprijs voor Lorentz en Zeeman

Zeeblokkade van Venezuela

Duitse Rijksdag neemt Tariefwet aan

[1903] 1903 Januari

Colombia weigert ratificatie verdrag Panamakanaal

Houdini verbaast politie Amsterdam

Eisen van spoorwegstakers ingewilligd

Regering dient ‘worgwetten’ bij Kamer in

Verenigde Staten krijgen basis in oosten van Cuba

Verkiezing José Batlle in Uruguay

Verdrag Bagdad-spoorlijn

Adolf Daens keert terug in de Kamer

Bloedig pogrom tegen Russische joden in Kisjinev

Algemene staking mislukt

Koningin opent officieel nieuwe Koopmansbeurs

Chamberlain pleit voor tolunie met koloniën

Servische koning vermoord

Winst voor Duitse sociaal-democraten

Garin winnaar eerste Tour de France

Geheim congres van Russische socialisten

Brits protest tegen beleid Leopold II

Pius X gekozen na incidenten

Zionisten richten joodse staat op

Chamberlain neemt ontslag

Hongaren blijven tegen verenigd leger

Rusland en Oostenrijk eens over Turkije

Oplossing Alaska-conflict

Guido Gezelle wordt postuum bekroond

Mahler in Concertgebouw

Onafhankelijkheid Panama uitgeroepen

VS-beheer over Kanaalzone

Bolivia verkoopt Acre aan Brazilië voor £ 2 miljoen

Overgave Panglima Polim

Britse expeditie Tibet

Nobelprijs toegekend aan echtpaar Curie

Gebroeders Wright kiezen luchtruim met vliegmachine

Nieuwe Wet op de arbeidsongevallen

[1904] 1904 Januari

Herero komen in opstand

Paus verzet zich tegen staatsveto

Staking ten einde

Oorlog Japan-Rusland

Neutraliteit van Nederland bedreigd

Wet hoger onderwijs erdoor

Behandeling van wetsvoorstel-Coremans

Bomaanslag op commissaris Laurent mislukt

Entente Cordiale gesloten

Japan brengt Rusland opnieuw zware slag toe

Kampong Koeto Reh veroverd

Kandidatuur van Roosevelt

Antimilitaristen gaan samenwerken

Misstanden in Kongo

Minister Plehve vindt de dood door bomaanslag

Reyes dictator Colombia

Ontbinding Eerste Kamer

Ruzie over roman wordt in Het Volk uitgevochten

Socialisten veroordelen revisionisme

Groot-Brittannië dreigt Duitsland

Herero lijden nederlaag bij Waterberg

Nieuwe nederlaag Russen

Britten sluiten verdrag met Tibet

Van Heutsz G-G van Indië

Nederlaag voor Italiaanse socialisten

Incident bij Doggersbank

Bolivia en Chili eens over kuststrook

Olympische Spelen lopen uit op fiasco

Roosevelt wordt herkozen

Russen kansloos in zeeslag met Japan

Tsaar kondigt hervormingen aan

Russische arts Ivan Pavlov krijgt Nobelprijs

Roosevelt komt met variant op Monroe-doctrine

[1905] 1905 Januari

‘Bloedige Zondag’ in Rusland

Japan verovert Port Arthur

Coen de Koning wereldkampioen op de schaats

Oom van de tsaar vermoord

Vakbonden samen in NVV

Belgische mijnwerkers leggen werk neer

Japan neemt Moekden in

Duitse keizer op bezoek in Marokko

Nicolaas II neemt tegenstrijdige beslissingen

Koningin wenst neutraliteit Nederland

Vereniging tot natuurbehoud opgericht

Eerste officiële voetbalinterland België-Nederland: 1-4

Russische vloot vernietigd

Omvangrijke textielstaking in Rusland

Muiterij op de ‘Potemkin’

Wetswijziging lager onderwijs in werking

Franse minister Delcassé neemt ontslag

Regering-Kuyper lijdt zware nederlaag

Bisschoppen in België publiceren herderlijke brief

Pact van Björkö gesloten

Wet op de zondagsrust

Vrijzinnig kabinet beëdigd

Tsaar staat vorming van Doema toe

Japan en Rusland sluiten Vrede van Portsmouth

Leopold II wijdt triomfboog in

Minister Idenburg opvolger Ir. Lely

NVV tegen heiersstaking

Oktober-manifest tsaar

Kongocommissie wil hervorming

Indiase provincie Bengalen gesplitst

Muiterij in Kronstadt

Havenstaking succes voor arbeiders

Noorwegen kiest koning

Arbeidersopstand in Moskou

Testament von Schlieffen

Regering-Balfour demissionair

Scheiding van Kerk en Staat in Frankrijk

[1906] 1906 Januari

Conferentie in Algeciras

Liberalen winnen Britse verkiezingen

De Koning verbetert werelduurrecord

Encycliek tegen Franse scheiding Kerk en Staat

In Iran breekt revolutie uit

Manifest steunt vernederlandsing van het onderwijs

Grote mijnramp in Frankrijk

Akkoord over Marokko

Roosevelt valt pers aan

Gereformeerde Bond in oprichting

San Francisco getroffen door zware aardbeving

Tsaar controleert Doema

Aanslag op Spaanse koning

Anti-kartelwet Roosevelt

Simplontunnel wordt officieel geopend

Katholieke meerderheid brokkelt af

Leopold II wil Kroondomein in Kongo behouden

Voedselindustrie Verenigde Staten aan banden gelegd

Vrijspraak en rehabilitatie Dreyfus

Stolypin ontbindt Doema

Eredoctoraat voor Hugo Verriest

Bomaanslag op Russische premier Stolypin mislukt

Nieuwe zendmast groot succes

Amerikanen grijpen in op Cuba

Gandhi propageert lijdzaam verzet in Zuid-Afrika

Clemenceau nieuwe premier

Scholen VS weren Aziaten

‘Instructions’ episcopaat

Poolse bisschop tegen gedwongen germanisatie

Union Minière du Haute-Katanga opgericht

Stolypin komt met landbouwhervorming

Von Bülow waarschuwt voor omsingeling

Amsterdam heeft bioscoop

Oorlogsbegroting erdoor

Eerste radioprogramma

[1907] 1907 Januari

Verlies Duitse socialisten

Commissie onderzoekt kwestie-Kongo

Campbell wil Iers zelfbestuur

Regering dient collectief ontslag in

‘Koninklijke’ en Shell gaan samen

Tweede Doema komt bijeen

Boerenopstand Roemenië ten einde

Poolse kinderen mijden Duitse scholen

Mercier wordt kardinaal

Belgische regering wordt weggestemd

Ontslagaanvrage van regering ingetrokken

Hongarije forceert magyarisering van onderwijsbestel

Wet op arbeidscontract

Indische Mijnwet treedt in werking

Kamer bespreekt voorstel-Coremans

Nieuwe Belgische regering is rond

Vredesconferentie geopend

Tsaar ontbindt de Doema

Royaards en Verkade voeren Zomerspelen op

Frans leger in Casablanca

Amerikanen ontwikkelen luchtmacht

Hervormde synode keert zich tegen neomalthusianisme

Groot-Brittannië sluit verdrag met Rusland over Azië

Autorace Peking-Parijs

Havenstaking in Antwerpen

Bisschoppen contra Unitas

Opnieuw elevatorstaking

Encycliek veroordeelt ‘modernisme’

Kolonie ‘Walden’ ter ziele

Vredesconferentie levert weinig op

Integriteit van Noorwegen wordt gegarandeerd

Havenstaking in Rotterdam voorbij

Leopold II tekent overname Kongo door België

Derde Rijksdoema bijeen in St. Petersburg

Wilhelm II in Nederland

Akkoord Midden-Amerika

Begroting velt regering

Amerikaanse vloot maakt wereldreis

Lesje van Engelse voetbalamateurs

‘Egypte voor Egyptenaren’

Nobelprijs voor Joseph Rudyard Kipling

[1908] 1908 Januari

Frans Schollaert premier van nieuw Belgisch kabinet

Henri Farman vestigt Europees vliegrecord

Heemskerk stelt kabinet samen

Moord op koning Portugal

Regering bespreekt Noordzeeconventie

Koningin en prins blijven ongedeerd

Britse premier treedt af

Eindrapport inzake vernederlandsing

Zeeakkoorden ondertekend

Voorstel overname Kongo

‘Boedi Oetomo’ opgericht

Weer verlies voor katholieken bij verkiezingen

Keizer steunt von Bülow

Jacob Ellehammer maakt eerste Europese vlucht

Kandidatuur voor William Taft en William Bryan

Vrouwen eisen kiesrecht

De CHU wordt opgericht

Vandervelde reist naar Kongo

Gerucht over komeetinslag in noorden Siberië

Opstand in Macedonië

Fysicus maakt helium vloeibaar

Duitsland weigert vermindering van vlootsterkte

Vakbondstop gearresteerd

Jong-Turken lanceren hun programma

Nieuwe sultan in Marokko

Kongostaat naar België

Topontmoeting tussen Rusland en Oostenrijk

Incidenten op Spelen

Annexatie Bosnië en Hercegovina door Oostenrijk

Montenegro en Servië sluiten militair verdrag

T-Ford geïntroduceerd

Bulgarije roept onafhankelijkheid uit

Wilhelm II wekt beroering

Taft wint presidentsverkiezingen in VS

Keizer en keizerin van China sterven

Marine in actie

Mislukte aanslag op Minto

Gómez neemt macht over in Venezuela

[1909] 1909 Januari

Expeditie op zuidpool

Eerste Elfstedentocht

Publikatie van Futuristisch Manifest

SDAP stoot Tribunisten uit partij

Kamil Pasja gedwongen af te treden

Oorlog op Balkan afgewend

Stol tweede in zesdaagse van Berlijn

Peary en Henson bereiken de noordpool

Prinses Juliana geboren

Deel Turkse leger pleegt staatsgreep

Het CNV wordt opgericht

Hervormingen in India doorgevoerd

Rechts wint bij verkiezingen Tweede Kamer

Eindrapport Kamer gereedgekomen

Kreta wordt definitief Grieks

Socialist Briand vormt nieuwe Franse regering

Rijkskanselier von Bülow treedt af

Blériot vliegt over kanaal

Opstandelingen eisen aftreding van sjah

Honderd doden bij staking in Catalonië

Rodenbach wordt herdacht

Albert terug uit Kongo

Toonkunstenaars richten vereniging op

Idenburg volgt Van Heutsz in Indië op

Komeet van Halley opnieuw ontdekt door Max Wolf

Engeland eens met grondwet van Zuid-Afrika

Vijftig musici in Rotterdam richten eigen orkest op

Executie Spaanse anarchist

Verklaring van Kuyper in ‘lintjeskwestie’

Albert I wordt nieuwe koning van België

Premier Asquith ontbindt parlement

Beernaert krijgt Nobelprijs voor vrede

Belgische Kamer neemt nieuwe Militiewet aan

[1910] 1910 Januari

Frans Equatoriaal Afrika gevormd

Britse regering behoudt haar ruime meerderheid

Demonstraties in Pruisen tegen hervormde kieswet

Premier van Italië is afgetreden

Linkse resolutie tegen Kongobeleid wordt verworpen

Wereldexpo in Brussel geopend

Staking bij Van Thiel duurt voort

Lintjeskwestie in doofpot

Kamer keurt wet-Franck-Segers goed

Status quo bij Belgische verkiezingen

Staatsgreep in Suriname op tijd verijdeld

Opschudding over uitspraken Paus in encycliek

Russificatie in Finland

Bisschoppen doen keuze

Geschil bij Philips voorbij

Compromis SDAP-NVV

Rassenonlusten in VS na bokswedstrijd

Plan om kustverdediging te versterken

Opstand met steun VS brengt bewind Nicaragua ten val

Korea wordt door Japan geannexeerd

Betoging voor kiesrecht

Onlusten in Berlijnse arbeiderswijk

Scheepswerven schorsen ketelmakers

Portugal wordt republiek

Massale lock-out in Ingelmunster

Oproep Madero tot verzet

Venizelos premier van Griekenland

Britse staking escaleert

Wereldexpositie wordt gesloten

Albert I houdt rede in parlement

Fransen bezetten Agadir

De ‘drie kraaiende hanen’

Van der Waals krijgt Nobelprijs

Britten steunen regeringsbeleid

[1911] 1911 Januari

Colijn volgt Cool op als minister van Oorlog

Regering maakt eind aan mijnstaking Luik

Naam van wijn uit Champagne bij de wet beschermd

Schollaert dient wetsontwerp lager onderwijs in

Kerk en Staat in Portugal worden gescheiden

Corantijn-expeditie wordt afgesloten

Opnieuw crisis in Marokko

Wetten tegen de zedeloosheid

Elzas-Lotharingen krijgt grondwet

President Diaz stapt op

Atoommodel Rutherford

Demonstratie van suffragettes in Londen

Algemene Wet op de mijnen

Nieuw kabinet in België gevormd

Duitse ‘Panther’ loopt haven van Agadir binnen

Franse president bezoekt Nederland

Mijnwerkers in Wales gaan weer aan het werk

Massale betoging in Brussel

Staking zeelieden voorbij

Russische premier Stolypin sterft na moordaanslag

Rode Dinsdag in Den Haag

Oorlog Italië en Turkije

Anthony Fokker vliegt boven Haarlem

Viering van achturendag

Antiklerikale overwinning in België

Vrouwen- en kinderarbeid ingeperkt

Frans-Duitse overeenkomst

Boeren Mexico in verzet

Amundsen verslaat Scott in wedloop naar zuidpool

Bengalen opnieuw eenheid

M. Maeterlinck Nobelprijswinnaar

Russisch militair ingrijpen in Perzië

Professor Asser krijgt Nobelprijs voor vrede

Kamerlingh Onnes ontdekker van supergeleiding

[1912] 1912 Januari

China wordt een republiek

Grote zege SPD bij Duitse verkiezingen

Kompels in de Borinage leggen werk neer

Ulster-loyalisten verwerpen zelfbestuur

De Koning wint Elfstedentocht

Ontslag generaal Joseph Hellebaut

Mijnstakingen in Ruhrgebied lopen ten einde

Suffragettes gearresteerd

Mijnwerkers staken voor minimumloon

Verdrag van Fès getekend

‘Titanic’ loopt op een ijsberg

Guomindang opgericht

Nieuwe Armenwet

Russische politie schiet op stakers: 270 doden

Grieks-Bulgaars verdrag

Deense koning Frederik VIII sterft

Wet op kinderbescherming

Mariniers uit de Verenigde Staten landen op Cuba

Zetelwinst Katholieken

Elektronische tijdmeting op Spelen

De derde Doema wordt door tsaar ontbonden

Republikeinen kiezen Taft

Kandidatuur voor Wilson

BWP kiest algemene staking als wapen

Regering besnoeit plan inzake de kustverdediging

Poincaré steunt de tsaar

Anti-Turkse opstand in Albanië

Grieven tegen Vlamingen in open brief

Taft stuurt mariniers naar Nicaragua

‘Roode Dinsdag’ voor tweede maal georganiseerd

Nieuwe encycliek ‘Singulari quadam’

Balkanoorlog uitgebroken

Italiaans-Turkse vrede

Outsider Wilson president

Albanië proclameert onafhankelijkheid

Vandervelde pleit voor stemrecht

Vierde Doema in Rusland bijeen

Wankele wapenstilstand op de Balkan

Oudheidkundige vondst in Egypte

Berlijn waarschuwt Russen

Wetsontwerp algemene dienstplicht

[1913] 1913 Januari

Coup in Turkije: Nazim Pasja doodgeschoten

Tweede Kamer gaat akkoord met ‘staatspensioen’

Pankhurst wegens bomaanslag gearresteerd

Jong-Turken grijpen macht na coup

Staking typografen winnend afgesloten

Contrarevolutie in Mexico met steun Verenigde Staten

Duitse leger versterkt

Moord Guomindangleider

Nederlands elftal troeft Engelse leermeester af

Landstormwet van Colijn wordt door Kamer aangenomen

Wereldexpo in Gent open

Sun roept op tot opstand tegen president Yuan

In België leggen 400 000 arbeiders het werk neer

Vredesverdrag beëindigt Balkanoorlog

Tentoonstelling ‘De Vrouw 1813-1913’

Einde uitsluitingen in sigarenindustrie

Nieuwe Militiewet wordt goedgekeurd

Brits Lagerhuis stemt tegen vrouwenkiesrecht

Fors verlies voor rechts

Niels Bohr verbetert atoommodel

Wetten sociale verzekering door Senaat aanvaard

Marconi-rapport uit kritiek op gedrag ministers

Opnieuw oorlog op Balkan

Suffragette zwaar gewond

Home Rule voor Ierland

Congres christelijk vakverbond ACV

Thys oppermachtig in Tour de France

Veroordelingen in Krupp-schandaal

Nieuw kabinet geformeerd

Omstreden belastingwetten doorgedrukt

Einde Tweede Balkanoorlog

Officiële opening van Vredespaleis

Vrouwen demonstreren voor kiesrecht

‘Tweede Chinese revolutie’ mislukt

Herdenking Volkerenslag

Kamerdebat over wetsontwerp-Poullet

Rampen teisteren Britten tijdens Zwarte Week

Yuan als president Chinese Republiek geïnstalleerd

Servië ontruimt Albanië onder zware druk

Opening van Panamakanaal

Russen drukken Pools verzet de kop in

Rel om Zabern-affaire

Nobelprijs La Fontaine

[1914] 1914 Januari

Verenigde Staten interveniëren op eiland Haïti

Gorki keert naar vaderland terug

Duitse militairen vrijgesproken

Onderwijswet goedgekeurd

Churchill wil sterke vloot

Wilhelm von Wied heerser van Albanië

Officieren in Ierland nemen ontslag

Vlooteenheid VS bezet Mexicaanse stad Veracruz

Iers zelfbestuur aanvaard

Britse staking escaleert

China wordt een dictatuur

Belgische regering houdt meerderheid

Moordaanslag in Sarajevo

Rode Week in Italië voorbij

‘Witte Wolf’ dood

Onderkruipers uitgewezen

Gandhi terug naar India

Ieren bewapenen zich

Vrijspraak voor Mme Caillaux

Duits ultimatum aan Rusland

Mobilisatie in België en Nederland

Jean Jaurès doodgeschoten

President Huerta wijkt voor verzet

‘Zilverbons’ ter vervanging van geld

Oorlog Duitsland-Rusland

Nederland mobiliseert om neutraliteit te handhaven

Duitsland valt België binnen

Japan verklaart Duitsland de oorlog

Rathenau hoofd van nieuw bureau voor grondstoffen

Rijkssteun voor werklozen

Verlies Russen in slag bij Tannenberg

Frans-Britse nederlaag

Cavalerieslag bij Halen

Vredestichter Paus Pius X overleden

Duitse Blitzkrieg mislukt

Duitse zege bij Mazoerische Meren

Wilhelm von Wied verlaat Albanië

Succes Belgen aan IJzer

Mexicaanse opstandelingen verdeeld

Oorlog in lucht begonnen

Clayton Act door Congres aanvaard

Ieper wordt gebombardeerd

NOT moet contrabande verhinderen

Treub wil vrijwillige staatslening

Entente verklaart oorlog aan Turkije

Socialist Mussolini richt krant op

Paus maakt eind aan Integralisme

Japanse zege op Duitsland

Bolsjeviki worden uit de Russische Doema gestoten

Duitse oorlogskredieten

Servische troepen heroveren Belgrado

Egypte onder Brits gezag

Von Bissing nieuwe gouverneur België

Herderlijke brief Mercier

[1915] 1915 Januari

Zeeslagen zonder winnaar

Veto van Wilson over Immigratiewet

Japan legt China eisenpakket voor

Russisch leger vernietigend verslagen

Fransen starten offensief in Champagne

Duitsland maakt duikbootoorlog onbeperkt

Doorbraakpoging in Dardanellen mislukt

Britten behalen succes in Vlaanderen

Leden Belgisch parlement terug uit Zuid-Afrika

Griekse koning ontslaat premier Venizelos

Anglo-Franse blokkade van Duitsland

Duitsers zetten gifgas in

Poincaré op Belgisch hoofdkwartier

Offensief op Gallipoli

Moordacties in Turkije op Armeniërs

Regeringswisseling in Portugal na felle opstand

Italië verklaart Oostenrijk de oorlog

‘Lusitania’ getorpedeerd

Asquith hervormt kabinet

Controverse over duikbootoorlog in Duitse legertop

Anti-Vlaams artikel wekt veel kritiek

Centralen heroveren Lvov

Roep om autonomie van Vlaanderen

VS bezetten Haïti

Zuidwest-Afrika in handen van Boeren

Tweede offensief Italianen aan Isonzo

Italië verklaart Turkije de oorlog

Pilsudski groeit uit tot volksheld van Polen

Duitsers in Brest-Litovsk

Vierde Doema valt beleid tsaar aan

Tsaar verdaagt de Doema en vertrekt naar het front

Conferentie in Zimmerwald van socialisten

Britten verslaan Turken

Haïti wordt Amerikaans protectoraat

Regering stelt voor: algemeen mannenkiesrecht

Edith Cavell gefusilleerd

Bulgarije oorlog verklaard

Briand volgt in Frankrijk premier Viviani op

Bisschoppen van België tegen Duitse laster

Nieuwe theorie: continenten drijven uiteen

Deel SPD neigt tot vrede

Brits Dardanellenleger geëvacueerd

Geallieerden confereren in Chantilly

[1916] 1916 Januari

Zuiderzeedijk breekt door

Karl Liebknecht geroyeerd

Belgische regering wordt uitgebreid

Belgisch militair succes Kameroen

Capitulatie van Montenegro

Duits offensief bij Verdun

Tsjechoslowaakse Nationale Raad

Britten bezetten Kameroen

Fort Douaumont gevallen

Memorandum van House en Grey komt tot stand

Verklaring van Sainte-Adresse over België

Ook Portugal in oorlog

Einde schoolstrijd nabij

Nieuwe gouverneur Indië

Universiteit Gent Vlaams

Linkssocialisten: geen steun aan oorlogspolitiek

Britten lijden nederlaag bij Koet al Imara

Paasopstand in Ierland

Geallieerden gaan Ottomaanse rijk samen verdelen

SDP en RSV fuseren

Zeeslag in het Skagerrak

Conventies in Verenigde Staten

Arabisch verzet tegen Turken

Turks fiasco in Gallipoli

Nationaal congres Sarekat Islam

Slachting aan de Somme

Duits-Oostenrijks plan voor Polen

Deens-Amerikaans akkoord over Maagden Eilanden

Hindenburg wordt stafchef

Roemenië op oorlogstoneel

Tank blijkt geducht wapen

Bisschoppen volgen Poels

Belgische troepen nemen Tabora in

Van Cauwelaert bezoekt Koning

Nederlandsche Opera in première

Irigoyen gekozen tot president van Argentinië

Nederlaag voor Roemenië

Universiteit Gent geopend

Pro-geallieerde tegenregering in Griekenland

Mercier fel tegen deportatie van arbeidskrachten

Kanselier Stürgkh wordt in Wenen doodgeschoten

‘Onafhankelijkheid’ Polen

Keizer Frans Jozef sterft

Wilson met kleine marge herkozen

Raspoetin om het leven gebracht

Hel van Verdun: 700 000 doden

Generaal Nivelle volgt Joffre op

Somme-offensief afgebroken

Vredesoproep van president Wilson

Het Congres van Lucknow verzoent oppositie India

Roemenen verliezen almaar

Duits vredesaanbod dubieus

Indië krijgt Volksraad

[1917] 1917 Januari

Coen de Koning klasse apart in Elfstedentocht

Positie van tsaar wordt hachelijk

Escalatie oorlog op zee

Nieuwe grondwet Mexico afgekondigd

Oprichting van Raad van Vlaanderen

Scheiding bestuur België

Verenigde Staten grijpen in op Cuba

Duitse terugtocht op Siegfried-linie

Revolutie beheerst Rusland

Duitse arbeiders weer aan de slag

Collaboratie zal worden bestraft

VS verklaren Duitsland oorlog

Bolsjeviek Lenin komt aan in Petrograd

Pravda publiceert Aprilthesen Lenin

Censuur op frontkranten

Defaitisme in Frankrijk

Rusland blijft bondgenoten in oorlog steunen

VS-leger landt in Europa

Oprichting van Pools Nationaal Comité in Parijs

Premier Venizelos volgt tegenhanger Zaimis op

Amnestie voor Ierse rebellen

Offensief Russen mislukt

Bethmann-Hollweg stapt op

Sovjet-Congres verdeeld over oorlog en macht

Opstand van bolsjeviki faalt

Aardappeloproer in Amsterdam: 10 doden

Aanval bij Ieper van Geallieerden

Open Brief van de Frontbeweging

Coup in Peking draait klok terug

Spaanse vakbonden staken

Staatsconferentie Moskou

Doodstraf voor muiters

Congres VS keurt Leverwet goed

Coup van Kornilov mislukt

Einde aan ‘Union sacrée’ in Frankrijk

Doodvonnis van Mata Hari voltrokken

Centralen verslaan Italië vernietigend

Franse leger met Pétain naar zege aan Aisne-front

Lenin incognito naar Petrograd teruggekeerd

Clemenceau aan de macht

Balfour steunt zionisten

Britten breken door het Duitse front

Kerenski afgezet door Lenin

Pacificatie partijen bereikt

Finland verklaart zich onafhankelijk

Duits filmbedrijf met propaganda-doel

Vlaanderen ‘onafhankelijk’

Autonomie van Oekraïne wordt uitgeroepen

[1918] 1918 Januari

Constituante ontbonden

Succes Roden in Finse burgeroorlog

Vredesplan Wilson omvat 14 punten

Staat van beleg Duitsland

Stakingsgolf in Habsburgse rijk

Rechtbanken in België staken

Nieuwe kalender in Rusland

Duits offensief in Westen

Rekwisitie handelsvloot

Vrede van Brest-Litovsk

Generaal Foch opperbevelhebber van Geallieerden

Duits offensief stopgezet

Brits rapport over India

Ieren tegen dienstplicht

Duitse doorvoer aanvaard

Witten beslissen Finse burgeroorlog

Roemenië sluit vrede met Centralen

Volksraad in Batavia geïnstalleerd

Generaal Snijders mag aanblijven

Adviescommissie orkestsubsidie

Burgeroorlog in Rusland

Cooreman nieuwe premier van België

Tweede slag aan de Marne

Tsarenfamilie omgebracht

Zuiderzeewerken worden metterdaad ter hand genomen

Duitse legertop neemt macht over

Zeventien partijen in Tweede Kamer

Lenin gewond bij aanslag

Duitse stappen naar vrede

Offensief Belgische leger

Belgische vredeseisen geformuleerd

Ruys eerste katholieke regeringsleider

Wilhelm II bereid tot parlementair stelsel te komen

Treinongeluk bij Weesp eist minstens 36 doden

Zaakgelastigden nemen bestuur van Vlaanderen over

Habsburgse rijk wankelt

Soldaten maken amok in de Harskamp

Belgische socialisten maken eisenprogramma bekend

Von Baden rijkskanselier in Duitsland

Duits socialistisch blad eist aftreden van Wilhelm II

Tsjechoslowakije verrijst

Opperbevelhebber Generaal Snijders wordt ontslagen

Troonsafstand van keizer Karel I van Oostenrijk

Wapenstilstand in Compiègne

Hongarije scheidt zich af

Duitse keizer vlucht naar Nederland

Troelstra vergist zich in revolutie

Pilsudski Poolse leider

Nieuwe regering in België geformeerd

Halfslachtig optreden Ebert in Berlijn

Integratie Balkanstaten

Conflict om Transsylvanië

Franse troepen bezetten Mainz en Saargebied

Overwinning voor Lloyd George

President van Portugal gedood

[1919] 1919 Januari

Conferentie in Versailles

Litouwen verklaart zich onafhankelijk

Bloedbad Argentinië: ‘semana trágica’

Opstand wordt onderdrukt

Rechts-radicaal vermoordt Eisner

Oprichting van de Frontpartij

Volkenbond moet oorlog voorkomen

Barcelona donker na staking

Rebellen zijn geëxecuteerd

Onlusten in India na Rowlatt Act

Oprichtingscongres Komintern in Moskou

Japanse leger treedt hard op in Korea

Benito Mussolini vormt knokploegen

Hongarije Sovjet-republiek

Overwinning voor metaalstakers

Sovjets vrezen Koltsjak

Akkoord in België inzake kiesrecht

Parachutist maakt eerste vrije val

Britse leger schiet op betogers in India: 379 doden

Geallieerden verdelen Duitse koloniën

Relativiteitstheorie Einstein is juist

Belgische grenzen worden verlegd

Kamer in België discussieert over taalgelijkheid

Massale opstand Chinese studenten

Geen Belgische annexaties

Finse oorlogsverklaring

Duitsland aanvaardt ‘dictaat’

Hevige gevechten tussen Rode en Witte legers

Tweede Kamer akkoord met acht-urendag

Boedapest bezet door Roemenen

Gunstig verdrag voor Griekenland

Vredesverdrag Oostenrijk

D'Annunzio bezet met aanhangers havenstad Fiume

Turks Nationaal Congres

Tentoonstelling luchtvaart is groot succes

Alcoholverbod in Amerika

Mengelberg organiseert 27 concerten

VS verwerpen ‘Versailles’

Grote zege socialisten in Italië

Von Hindenburg: ‘dolkstoot in de rug’

Katholieke partij verliest meerderheid

Government of India Act wordt aangenomen

Nobelprijs voor vrede naar Wilson

Eerste radioprogramma groot succes

Scheiding Ierland-Ulster

VS in ban van ‘Red Scare’

Links versterkt in regering-Delacroix

[1920] 1920 Januari

Toneelspelers in staking voor pensioenregeling

Nederland wijst uitlevering keizer Wilhelm II af

Moord op minister Erzberger

Witten op de terugtocht

Nederland in Volkenbond

Couppoging van Kapp mislukt

Horthy voorlopig staatshoofd Hongarije

Franse leger bezet Frankfurt

Poolse troepen vallen Oekraîne binnen

Havenstaking geen succes

Mandaatgebieden verdeeld

België veertienmaal goud

Kemal voorzitter Turkse Nationale Vergadering

Communisten in Indië

Scheldeverdrag op losse schroeven

President van Mexico op de vlucht vermoord

Parlementaire procedure in België gewijzigd

Vredesverdrag Hongarije

Verkiezingsconventies VS

Weimar-coalitie lijdt nederlaag

Stakingen tegen Anti-revolutiewet grote mislukking

Bemiddeling rond Polen

Student gedood bij Vlaamse betoging

Akkoord herstelbetalingen

Actie van oud-strijders

Thys winnaar van Tour de France ondanks straftijd

Ommekeer in Russisch-Poolse oorlog

Lot Ottomaanse Rijk in Sèvres bezegeld

Vrouwenkiesrecht in VS eindelijk wettelijk geregeld

Frans-Belgisch akkoord wordt goedgekeurd

In Italië worden fabrieken door arbeiders bezet

Millerand Franse president

‘IJzerbedevaart’

Frans-Belgische alliantie getekend

Fins-Russisch vredesverdrag wordt getekend

Terreuractie van fascisten in Bologna

Nieuw kabinet van Carton de Wiart

Wrangel trekt zich terug

Akkoord over Rapallo-verdrag

Irak krijgt eigen regering

Harding behaalt grote verkiezingszege

Breuk bij socialisten in Frankrijk

Ierland verdeelde natie

Leger verjaagt D'Annunzio

Gandhi wordt oppositieleider

Internationaal Hof van Justitie

Grieken steunen ex-koning

[1921] 1921 Januari

‘Miljardenwaan van Parijs’

Afscheiding Italiaanse socialisten

Briand wordt voor vierde maal premier

Burgeroorlog in Ierland

Akkoord Frankrijk-Polen

Oprichting van Nederlandse Bioscoopbond

Perzië sluit met Rusland verdrag

Opstand Kronsjtadt bloedig onderdrukt

Franse troepen bezetten Düsseldorf

Rusland en Polen sluiten vrede

Lenin kondigt NEP af

Opper-Silezië pro-Duits

Hadjememaar gekozen in raad Amsterdam

Liberalen gaan op in Vrijheidsbond

Sun Zhongshan hoofd China's tegenregering

Anti-Duitse opstand in Opper-Silezië

Congres legt immigratie aan banden

Stakingsvrijheid voor vakbonden in België

In België wordt 8-urige werkdag werkelijkheid

Kleine Entente door twee landen gecomplementeerd

Emir Faisal wordt koning van Irak

Scieur laatbloeier in Tour de France

Economische Unie BLEU van kracht

Ierland mogelijk dominion

CP in China opgericht

Spanjaarden lijden grote nederlaag in Spaans Marokko

Nieuwe wet op het taalgebruik in België aanvaard

Hongersnood in Rusland

Moeskops wereldkampioen profsprinten

Witte baron gefusilleerd

Communistische partij in oprichting

Metaalarbeiders gaan in staking

Vredesbetoging van socialisten in La Louvière

Karel uitgesloten van Hongaarse troon

Kroonprins koel ontvangen

Winst en verlies voor katholieken en socialisten

Mussolini fascistenleider

Bom ‘helpt’ dienstweigeraar

Regering-Theunis treedt aan

Liberaal nieuwe premier in Canada

Nobelprijs voor bejaarde schrijver

[1922] 1922 Januari

Conflict bij oprichting Ierse Vrijstaat

Poincaré volgt Briand op als premier

Geallieerden in Cannes

Slotacte Conferentie van Washington

Pius XI opvolger van Benedictus XV

Nieuwe katholieke vakbond in België

Dirigent van Gilse stapt op na ruzie

Mahatma Gandhi gevangenis in

Foead I koning van Egypte

Republikeinen bezetten Dublins gerechtshof

Sovjet-Rusland en Duitsland sluiten verdrag in Rapallo

‘Roof Panama’ vergoed

Conferentie Genua mislukt

Beroerte treft Lenin

Moordaanslag op Rathenau

Overgave Ierse rebellen

Staking tegen fascisme

Winst voor confessionelen

Opstand van luitenants in Brazilië

Duitse inflatie neemt dramatische vormen aan

IJzerbedevaart dit keer naar graf De Rudder

Leider van Ierse Vrijstaat komt om in vuurgevecht

Lord Northcliffe overleden

Officieuze Spelen damesatletiek

Turken verdrijven Grieken

Mandaat voor Palestina goedgekeurd

Mussolini aan macht na mars op Rome

Vernederlandsing Gentse universiteit

Protocol Genève: steun Oostenrijk

Meerderheid Bonar Law

Sultan Mehmed afgetreden

Graf van farao ontdekt

Mussolini krijgt meer macht

Betoging tegen vernederlandsing door franskiljons

Wirth treedt af na conflict over herstelbetalingen

USSR wordt uitgeroepen

Britse troepen vertrekken uit Dublin

President van Polen doodgeschoten

[1923] 1923 Januari

Frans-Belgisch leger bezet Ruhrgebied

Ruhrgebied afgegrendeld

Litouwen bezet Memelland

Eerste congres NSDAP

Dada organiseert optreden in Den Haag

Mijnwerkers in de Borinage staken ondanks akkoord

VS ondertekenen overeenkomst met Midden-Amerika

Fusie in Italië tussen fascisten en nationalisten

Geweld Fransen in Essen

VS niet in ‘World Court’

Republikeinen in Ierland staken burgeroorlog

Onvrede in Weimarrepubliek neemt verder toe

Stanley Baldwin volgt Bonar Law op als premier

Eerste vlucht van SABENA

Koning prijst A. Devèze

Stamboeliski na coup vermoord

Mark niet meer te redden

Tichon komt vrij na loyaliteitsoproep

Anticommunisten zegeen NAS vaarwel

Wilde staking in Britse havens

Nieuwe kieswet in Italië zege voor Mussolini

Griekenland en Turkije sluiten vrede in Lausanne

Stresemann volgt Cuno op

Mandaat België in Afrika

Akkoord VS-Mexico over olieconcessies

President Harding sterft

Wet-Nolt in Staatsblad

Sinn Fein behaalt ruime meerderheid

Lijdzaam Duits verzet opgeheven

Betoging tegen Vlootwet

Coup De Rivera in Spanje

Italië trekt troepen van Korfoe terug

Vlootwet verworpen: regering stapt op

Textielstaking in Twente

Schandaal in VS rond Teapot Dome

Staatsgreep in Duitse deelstaat Saksen

Kemal president van Turkse republiek

Putsch van Hitler mislukt

Stresemann neemt ontslag

Britse Unionisten raken absolute meerderheid kwijt

[1924] 1924 Januari

Rouw in SU na dood van Lenin

MacDonald Britse premier

Guomindang naar links

Wintersportspektakel in Chamonix

Studentenbetoging in Leuven ten gunste van Borms

Doodstraf in gaskamer voltrokken

Mahatma Gandhi op vrije voeten na zware operatie

Regering-Theunis biedt ontslag aan

Zuidslavië stemt in met Italiaanse annexatie Fiume

Mild vonnis voor Hitler

Terreur bij verkiezingen

De Co-opera-tie treedt op in Parijs

Lili Green zet traditie Duncan voort

Vlaamse student wordt neergeschoten

Duitse extremisten winnen verkiezingen

Grieken krijgen republiek

Werkspoor is platgelegd

Oprichting APRA in Mexico

Twentse staking verloopt

Trotski raakt in isolement

‘Cartel des Gauches’ wint verkiezingen

Overleg in Berlijn mislukt

Immigratie VS verscherpt

Memel definitief naar Litouwen

Socialist Matteotti gedood

Jacob de Haan in Palestina vermoord

Doumergue volgt Millerand op

Calvin Coolidge kandidaat voor tweede termijn

Legeropstand in Sao Paulo

Volop topsport op Spelen

Rijksdag voor Dawes-plan

Aanslag door Oekraïeners

Nieuwe president van Mexico heet Plutarco Calles

Franse toenadering tot SU

Inzet ACW voor 8-urendag

Lange mars door Brazilië

Enorme overwinning voor Conservatieven

Troelstra's afscheidsrede

Calvin Coolidge overtuigd herkozen

Gezondheid noopt Seipel tot aftreden

Franse troepen verlaten Ruhrgebied

Winst voor Duitse gematigden

Hitler gratie verleend

Nobelprijs voor Einthoven

[1925] 1925 Januari

Partijloze Luther rijkskanselier

Afzetten Trotski zege voor Stalin

Zogoe president Albanië

Oppositie Italië monddood gemaakt

NSDAP wordt heropgericht

Sun Zhongshan overleden

Ontwapening door socialisten geëist

Drie Oostkantons definitief bij België

Von Hindenburg gekozen tot president van Duitsland

Painlevé volgt Edouard Hernot op

Nederland: weer Gouden Standaard

Koerden geven zich over

Traktaat over Wielingen

BWP als sterkste partij uit de stembus

Invloed Komintern brengt scheuring in CPH teweeg

Britse mariniers richten bloedbad aan in Shanghai

Eerste rooms-rode regering gevormd in België

Sociaal protest in China breidt zich verder uit

Joegoslavië en Italië sluiten verdragen

Druzen in Syrië in opstand

Pétain ingezet in de Rif

Socialisten boeken winst

Weinig succes Fransen in Syrië

IJzerbedevaart weer in Kaaskerke

Manifestatie Ku Klux Klan

Cycloon verwoest Borculo

De Coubertin legt functie IOC neer

Afscheidscongres voor Troelstra

Dirigent Monteux naast Mengelberg

Vredesverdrag in Locarno

Bombardement Damascus

Tweede coup van Ibánez in Chili

Opera Beatrijs beleeft première

Kabinetscrisis na nacht van Kersten

Oprichting VARA volgt na NCRV

Italië krijgt stad Saghbub op grens Libië-Egypte

Nobelprijs voor George Bernard Shaw

Perzië blijft monarchie

Koerdische Mosoel bij Irak

[1926] 1926 Januari

Ontslag voor stafchef Maglinse

Scandinavië wil ontwapening

Abd al-Aziz koning Hedzjaz

Duitse partijen buigen zich over vorstenhuizen

Premier Poullet wordt beschimpt

Benito Mussolini hekelt Duitsland over Zuid-Tirol

Zuiveringen Guomindang

Kabinet is eindelijk rond

De Valera laat Sinn Fein in de steek

Predikant door synode geschorst

Italië corporatieve staat

Duits-Russisch neutraliteitsverdrag

Vlaamse economen richten verbond op

Britse staking afgebroken

Kabinet-Luther weg door vlaggenkwestie

Staatsgreep in Portugal

Regering-Poullet binnen jaar ten val

Overgave van Abd el-Krim aan Fransen

Byrd en Bennet vliegen over noordpool

Coup Pilsudski in Polen

Communisten ingetoomd

Katholieke Radio Omroep

Britse vrouwen betogen tegen oorlog

Opnieuw coup in Portugal

Poincaré moet land redden

België krijgt autonoom spoorwegorgaan

Veldtocht tegen warlord

Eigen omroep vrijzinnig protestanten

Staatsgreep Griekenland

Mijnwerkers bereid tot onderhandelen

Golf van hysterie na dood Valentino

Duitsland in Volkenbond

Antimilitaristische rellen

Leo Trotski wordt uit Russisch Politburo gezet

Belgische frank gestabiliseerd via volmachten

Dominions autonoom

Revolte op Java gebroken

Leopold en Astrid trouwen

Misstanden bij bedrijven

Britse mijnwerkers geven tegenstand op

Vriendschapsverdrag Albanië en Italië

Hirohito gekroond tot Japans keizer

Maurras op Index Vaticaan

Rechts bewind in Litouwen gevestigd

Nobelprijs voor Briand en Stresemann

[1927] 1927 Januari

Vierde Duitse kabinet-Marx

Dictator Carmona slaat opstand in Portugal neer

Wielingenverdrag verworpen door Eerste Kamer

Modernisering van Belgische infrastructuur

Tegenregering van Tjiang

Fascistisch arbeidsrecht in Italië

Sterke man van Chili wordt president

Nicaragua akkoord met VS

Rode Duivels krijgen klop

Oceaanvlucht Lindbergh

Huiszoeking bij Indische student Hatta

Fascistische organisatie in Roemenië

Onduidelijk beeld Ierse verkiezingen

Nederlandsche Filmliga opgericht

Soekarno richt PNI op in Bandoeng

Bijna honderd doden bij rellen in Wenen

België en Portugal eens over Afrika

O'Higgins om het leven gebracht

Sacco en Vanzetti ter dood gebracht

Mat congres van NSDAP

Linkse opstand in China

Massamanifestatie rond monument slag Tannenberg

Isadora Duncan bij auto-ongeluk om het leven

Verjaardag Hindenburg groots gevierd

Zanger Pisuisse vermoord

Kabinet-Jaspar nu zonder socialisten

Zendtijdverdeling radio gehandhaafd

Italië en Albanië sluiten verdrag

Nieuw economisch beleid in USSR uitgestippeld

Uitgave fascistisch blad

[1928] 1928 Januari

AVRO komt tot stand na fusie ANRO en NOV

Oorlogssatire van Piscator in première gegaan

Panamerikaanse conferentie in Havana geëindigd

Weer dwarsboomt Winterspelen in Sankt Moritz

Mussolini gooit kiesstelsel om

Carmona president van Portugal

Nieuwe decreten in Mexico over oliewinning

Centrale rol voor Salazar

Nieuwe voorzitter bij NVV

Fonds ten behoeve van waterwegen

Linkse zege in Duitsland

Fascist probeert VARA-uitzending te verstoren

Baron op de bres voor Olympische Spelen

Herbert Hoover is presidentskandidaat

Beijing heet nu Beiping

Poincaré devalueert Franse frank

Sociaal-democraat Müller nieuwe rijkskanselier

Komintern veroordeelt sociaal-fascisme

Bibliotheek in Leuven geopend

Kamerdebat over militaire wetten-De Broqueville

Foead I pleegt staatsgreep

Triomf VS op Spelen

Briand-Kellogg-pact: oorlog onwettig

Albanië wordt koninkrijk

Overeenkomst Portugal en Zuid-Afrika

Wetten-De Broqueville aanvaard

Fleming ontdekt bij toeval penicilline

Ras Tafari negus van Abessinië

Rijksdag versus werkgevers

Ongekende zege voor Herbert Hoover

Van Severen houdt anti-Belgische rede

Paraguay valt Bolivia aan

Congres steunt Nehru-plan

August Borms gekozen tot kamerlid

[1929] 1929 Januari

Koning Alexander vestigt dictatuur

Leo Trotski naar Turkije verbannen

Concordaat Mussolini-paus

Opschudding rond Frans-Belgisch pact

Fries Leemburg wint Elfstedentocht

‘Verkiezingen’ in Italië

Studentenoproer in Madrid

Guomindang viert op congres zege Tjiang Kai-sjek

‘Compromis des Belges’ over taalvraagstuk

Brand verwoest Paleis voor Volksvlijt

Links kabinet Denemarken

Staking in Oost-Groningen

Griekse Senaat hersteld

Taalkwestie centraal bij verkiezingen

Bloedig geweld in Berlijn

Labour behaalt net geen meerderheid

Felle Duitse campagne tegen Young-plan

Kerk en Staat in Mexico verzoenen zich

Grensgeschillen tussen Chili en Peru bijgelegd

Verschuivingen minimaal

Dewaele rijdt zeer regelmatige Tour

Coureur Ronsse prolongeert wereldtitel

Voorstel Briand aan Volkenbond: verenigd Europa

Rampzalige crash op beurs Wallstreet

Dood Stresemann markeert einde van een tijdperk

Mislukte aanslag op prins

Stalin overwint ‘rechtse oppositie’

Regering-Jaspar gevallen

Rubio president in Mexico

Soekarno wordt opgepakt

Nobelprijs voor bacterioloog Eijkman

Groot tumult in Belgisch parlement

[1930] 1930 Januari

Nazi aangesteld als minister in Duitse deelstaat

Nederland gaat haven bouwen in Chinese republiek

Nehru roept onafhankelijkheid India uit

Duitse herstelbetalingen vastgesteld

Spaanse dictator De Rivera treedt af

Young-plan door Duitse Rijksdag aanvaard

Kanselier Schober bezoekt Berlijn

VS door crisis verlamd

Gandhi begint ‘zoutmars’

Duitse kabinetswisseling

Fiat Koning aan vernederlandsing universiteit Gent

Oprichting van muziekvereniging

Gandhi gearresteerd na geslaagde mars

Reymer publiceert fel omstreden Zendtijdbesluit

Stalin contra trotskisten

Wijnkoop weer lid CPH

Nationale omroep België

Carol volgt zijn zoon als koning op in Roemenië

Regering negeert Rijksdag

Uruguay wereldkampioen voetballen

Maksim Litvinov op Buitenlandse Zaken in USSR

Eind in zicht van Brits Irak-mandaat

Noordfranse textielfabrieken gaan plat

Wieringermeer drooggemalen

Onrustige IJzerbedevaart

Pilsudski drijft Polen in richting van dictatuur

Peruaanse dictator Leguía aan de kant geschoven

China in greep van machtsstrijd

Textielstaking in Frankrijk voorbij

Coup van Uriburu in Argentinië

AVRO houdt massameeting tegen zendtijdbesluit

Duits centrum verliest

Witboek inzake Palestina-beleid slecht ontvangen

Rel in Rijksdag om nazi's

Vlootwet door Tweede Kamer aanvaard

Vernederlandste universiteit open

Getúlio Vargas grijpt de macht in Brazilië

Strijd Tjiang tegen Roden

Giframp in Maasvallei eist 66 doden

Doodstraffen voor ‘Industriëlen’

Ondertekening van de Oslo-conventie

[1931] 1931 Januari

RTC over India zonder resultaat

Motie socialisten over crisisbeleid

Proef televisie

Onderhandelingen Gandhi en Britse onderkoning

Druk op Spaanse monarchie groeit

Pact van Gandhi en Irwin

Mosley richt fascistische partij op

Tijdschrift De Stijl verschijnt niet meer

Spaanse koning gevlucht

NSDAP-minister Frick moet aftreden

Tjiang van twee kanten belaagd

Huldiging van Warden Oom

Paul Doumer volgt Doumergue op

Conflicten vellen regering-Jaspar

Belgisch kabinet onder leiding van Jules Renkin

Brüning probeert herstelbetalingen uit te stellen

Duitse Danat-bank dicht

Bezoek Shaw aan Moskou

Chileense dictator Ibáñez afgezet

VARA organiseert groot zomerfeest

Premier Betlen opgevolgd door Károlyi

Aftredende Wibaut geëerd

Britse nationale regering

Duitsland krijgt krediet

Catalaanse bevolking wil zelfbestuur

Britse economie in problemen; pond devalueert

Japan verovert Moekden

Gouden standaard wordt gehandhaafd

Volkenbond oefent druk uit op Japan

Kerk en Staat gescheiden in Spanje

Antidemocraten in ‘Harzburger Front’

Joris van Severen richt Verdinaso op

Installatie van het Nationaal Crisiscomité

Ramp Maasvallei

Nieuwe grondwet in Spanje

Nederland besluit tot protectionisme

Eerste vergadering NSB in Utrecht

Twentse textielarbeiders in staking

Eiserne Front opgericht in Duitsland

Tweede RTC over India levert geen resultaat op

[1932] 1932 Januari

Bloedbad in El Salvador

Arrestatie leiders India

Handicap voor schaatsers uit Europa op Spelen

Nationaal kabinet-Tardieu

Werklozen Strijd Comités

Volkenbond maant Japan

Nieuwe werktijden in textielindustrie

Adolf Hitler wordt Duits staatsburger

Vazalstaat Mantsjoekwo

SDAP royeert ‘De Fakke’

Lapua-beweging in Finland opgerold

Britten heffen invoerrechten

Luciferkoning Kreuger pleegt zelfmoord

Belgische taalwet voor administratie wordt goedgekeurd

Von Hindenburg herkozen

Nederlaag textielarbeiders

Franse president vermoord

China en Japan sluiten formeel vredesakkoord

Dollfuss formeert nieuwe regering

Afsluitdijk wordt gedicht

Von Papen rijkskanselier

Kabinet-Herriot na linkse zege

Roosevelt en Hoover kandidaat

NSDAP wordt grootste fractie

Rapport bezuinigingscommissie-Welter

Moderne snufjes op Spelen

Doden bij rellen oorlogsveteranen VS

Antonio Salazar premier van Portugal

Algemene staking België

Overeenkomst van Ouchy gesloten

Taalwet voor het onderwijs erdoor

Chaco-oorlog hernieuwd

Eis van Hitler afgewezen

Internationaal anti-oorlogscongres

Duitse Rijksdag nu al ontbonden

Peruaanse troepen bezetten Leticia

Rust in India met harde hand hersteld

Bedrijfsradenwet aanvaard

De Broqueville Belgisch premier

Roosevelt president van VS

Perzië annuleert Britse olieconcessie

Liberalen in België lijden nederlaag

Katoenstakingen lopen ten einde

Licht verlies voor NSDAP

Volmachten voor De Broqueville

Boncour formeert nieuwe regering na val van Herriot

Hindenburg wijst Schleicher aan als rijkskanselier

[1933] 1933 Januari

Hitler neemt macht in handen

Opstand Spaanse anarchisten onderdrukt

Tweede Vijfjarenplan SU

Congres voor autonomie Filippijnen

Soevereiniteit van China erkend door Volkenbond

Belgische Koning weigert ontslag van regering

Muiterij Zeven Provinciën onderdrukt

Geen oplossing Palestina

Stalin noemt collectivisatie groot succes

‘Rode dinsdag’ in Suriname

Duitse Rijksdag in brand

Verlies Griekse republikeinen

NSDAP verreweg grootste partij

Inaugurele rede Roosevelt

Drooglegging in VS wordt opgeheven

Hitler krijgt volmachten

Vrijheid links aangetast

Haags Tribunaal geeft Denen gelijk inzake Groenland

Tweede kabinet-Colijn wordt beëdigd

Boekverbranding Duitsland

Tennessee Valley Authority in VS

Rapport ingediend over taalregeling

Wereldconferentie geopend

Rome: Viermogenhedenpact

Politieke crisis Spanje

Economische Raad geïnstalleerd

Gandhi beëindigt hongerstaking na overeenstemming

Concordaat tussen Rome en Hitler

Visserijstaking in IJmuiden ten einde

Akkoord Italië-Oostenrijk

Soekarno weer opgepakt

Wereldtitel Van Egmond

Veel geharrewar rond werelduurrecord

Honderdduizend volksradio's verkocht

Tweede landdag Verdinaso

Coup Cubaanse sergeanten

Koning Faisal in Bern overleden

Duitse predikant Niemöller keert zich tegen nazi's

Uniformverbod wordt goedgekeurd

Campagne in China tegen communisten

De Clercq richt VNV op

Steunregeling voortaan zonder franje

Antwerpse Sportpaleis wordt geopend

Duitsland verlaat Volkenbond

Rechtse zege in Spanje

Breuk Franse socialisten

NSDAP manipuleert verkiezingen

Doodstraf Van der Lubbe

Recordvlucht met Pelikaan

Ambtenarenverbod NSB

Panamerikaanse conferentie

Arbeidsplan van De Man

Beerta onder curatele

Ideaal schaatsweer op Elfstedentocht

Doriot ontvangt Franse ‘hongermars’

[1934] 1934 Januari

Affaire-Stavisky: crisis

Bloei van de Nederlandse speelfilm

Corporatisme in Italië wordt ingevoerd

De VARA wordt bestraft met uitzendverbod

Nazificatie van Duitsland

Verdrag Duitsland-Polen

Albert wil amnestiekwestie oplossen

Waarschuwing van bisschoppen voor het fascisme

Balkanpact zonder Bulgarije en Albanië gesloten

Doumergue moet burgeroorlog afwenden

Koning Albert verongelukt in Ardennen

Ernstige onlusten in Oostenrijk

‘Congres der overwinnaars’

Augusto Sandino vermoord

De Broqueville tegen bewapening

Filippijnen naar onafhankelijkheid

Feest bij Philips

Nederlands elftal vermorzelt Belgen

Prinses Emma overleden

Coup van Päts in Estland

Faillissement Bank van de Arbeid

Pu Yi wordt keizer van Mantsjoekwo

Kamer debatteert over uitwijzing Duitse jongeren

SDAP wil doorbraak naar andere klassen

Links in Oostenrijk buitenspel gezet

Nederland gaat naar Rome

Rode Duivels verliezen opnieuw van Nederland

Ulmanis dictator Letland

Staatsgreep in Bulgarije

Nederland en België niet naar Rome

‘De Schepelingen’ wordt verboden

Propaganda bij voetbaltoernooi

Nacht van de lange messen

Hitler ontmoet Mussolini

Cárdenas wordt president van Mexico

Troepen ingezet tijdens Jordaanoproer

Prins Hendrik onverwacht overleden

Volksfront in Frankrijk

Wet tegen privé-milities in België

Dollfuss bij putsch gedood

Landbouwcrisiswet breder

Willy den Ouden zwemt wereldrecord

Wethouderscrisis breekt uit in Amsterdam

Joris van Severen zoekt steun bij Walen

Hitler gekozen tot ‘Führer’

Mussolini belooft steun aan Oostenrijk

Socialistische schrijvers in Moskou

Britse fascisten gearresteerd

Nieuwe spelling wordt van kracht

Nederland tegen toetreding SU tot Volkenbond

Rust in Spanje hersteld

Mao begint Lange Mars

Joegoslavische koning vermoord in Frankrijk

Uiver terug na luchtrace

Democraten winnen in VS

Bankiers opgenomen in kabinet-Theunis

Executies na dood Kirov

Italië en Abessinië slaags

Benoeming Mengelberg tot hoogleraar

[1935] 1935 Januari

Saarland wil aansluiting

Crisisbeleid gelaakt

Groot-Brittannië krijgt televisie

Volkenbond buigt zich over geschil Italië-Abessinië

Frans-Brits akkoord inzake Europese orde

Herbewapening Duitsland

Mussert valt partijen aan

Kabinet van Nationale Unie in België

Mussert behaalt grote overwinning

Wereldexpo in Brussel geopend

Overlijden van Pilsudski

Frans-Russisch verdrag

Gemeentemuseum Den Haag geopend

Baldwin formeert kabinet

Linkse zege in Amsterdam

Taalwet in België aangenomen

Groot-Brittannië en Duitsland eens over vlootsterkte

Wapenstilstand tussen Bolivia en Paraquay

Derde kabinet met Colijn als premier

Overstromingen teisteren China

Maes rijdt volle Tour in het geel

Mussert in Indië

Social Security Act ondertekend

Komintern voor volksfrontpolitiek

Koningin Astrid komt om

India Act door koning bezegeld

Textielstaking beëindigd

Neurenburger nazi-wetten

Speciaal congres aanvaardt Plan van de Arbeid

Gedrag Italië afgekeurd

Mao's Rode Leger voltooit Lange Mars

IOC-voorzitter ontmoet Hitler

Rexist Degrelle lanceert campagne

Terugkeer Griekse koning

Conferentie Stachanovisten in Moskou

Uitvoeringen van ‘De beul’ gestaakt

Eden opvolger van Hoare

Max Euwe verovert wereldtitel schaken

Venezolaanse dictator Gómez overleden

[1936] 1936 Januari

Britse koning is overleden

Ruime meerderheid Volksfront in Spanje

Hitler opent Winterspelen

Produktie van Volkswagen aangekondigd

Rijnland geremilitariseerd

Frans-Belgisch akkoord wordt opgezegd

Hereniging van Franse vakbonden wordt een feit

Palestijns politiek comité opgericht

Conferentie over veiligheid van westelijk halfrond

Nieuw mandement tegen NSB afgekondigd

Italiaanse koning uitgeroepen tot Abessijnse keizer

Zege voor Frans Volksfront

Grote doorbraak voor Rex

Cortes dwingt president Zamora tot heengaan

Akkoorden van Matignon

Algemene staking België

Conventies in VS kiezen kandidaten

Invloed Hitler in Oostenrijk neemt toe

Comité van Waakzaamheid wordt opgericht

‘Pronunciamiento’ in Spanje mislukt

Spaak: ‘Los van Frankrijk’

Volksfrontbetoging Parijs

Volkenbond stopt sancties

Trotskisten in show-proces ter dood veroordeeld

Metaxas Griekse dictator

Werklozenprotest tegen steunverlaging

Jesse Owens tart Hitler

Bloedbad in arena Badajoz

Brits-Egyptisch verdrag

Largo Caballero geïnstalleerd als Spaans premier

Colijn ziet af van gouden standaard

Non-interventie Spanje

Prinses Juliana verloofd

Roth verovert wereldtitel in halfzwaargewicht

Franco wordt ‘staatshoofd’

Vierjarenplan Duitsland

Rexisten gaan met VNV samenwerken

Roosevelt wordt herkozen voor tweede termijn

Gide bekritiseert Russisch regime

Slag om Madrid: republiek houdt stand

Mussolini proclameert as Rome-Berlijn

Duitser mag Nobelprijs niet ontvangen

Anti-Kominternpact

Pro-Italiaans bewind vervangt Albaanse regering

Katholiek Blok komt tot stand

Chinees ‘incident van Xian’

Sovjet-Unie krijgt nieuwe grondwet

Beginselakkoord KVV en VNV

Edward abdiceert voor mrs. Simpson

Debije Nobelprijs voor scheikunde

[1937] 1937 Januari

Prinses Juliana getrouwd

Brits-Italiaans akkoord

Somoza versterkt macht

Proces tegen ‘trotskistisch centrum’

Zendmachtiging VRO ingetrokken

Spaak en De Man voor nationaal getint socialisme

Léon Blum: ‘sociale pauze’ noodzakelijk

Opmars van Franco gestuit

Doden bij onlusten Clichy

Pius XI kritiseert de Duitse regering

Luchtaanval op Guerníca

Degrelle lijdt nederlaag

NSB zakt terug naar vier zetels

Interne strijd bedreigt Spaanse republiek

Memorial Day Massacre in Chicago

Amnestiebetoging van flaminganten

Legertop SU geëxecuteerd

Blum biedt ontslag aan

Social Security Act grondwettig

Nederlandse componisten gaan concerten geven

Spaans episcopaat staat achter Franco

Compromis over provinciaal bestuur in India

Première Spanish Earth in Hollywood

Nazi's exposeren ‘Entartete Kunst’

Oorlog tussen China en Japan

Peel-rapport afgewezen

Kamp Buchenwald ingericht

Zesde wereldtitel Poeske Scherens

Mussolini brengt staatsbezoek aan Duitsland

Slaats houder van werelduurrecord

Romme belooft werklozen kwartje

Eerste uitzending Vlaamse radio

Van Zeeland in opspraak door zwart-geldaffaire

Orkest viert zijn gouden jubileum

Schacht legt functie neer

Japan boycot conferentie

‘Estado Novo’ in Brazilië

Nieuw Belgisch kabinet onder Paul-Emile Janson

Prins Bernhard ernstig gewond bij auto-ongeluk

Romme wil arbeid door gehuwde vrouwen verbieden

Max Euwe verliest wereldtitel weer aan Aljechin

Moordpartijen in China door Japan

[1938] 1938 Januari

Frans kabinet gevallen

Meer dan miljoen radio's in Nederland

Prinses Juliana heeft een dochter

Verplichte werkloosheidsverzekering

Van Beinum eerste dirigent

Lord Halifax volgt Anthony Eden op

Spaanse republiek lijdt zware nederlaag bij Teruel

Proces tegen ds. Niemöller in Berlijn begonnen

Legertop in Duitsland opzij geschoven

Roemenië wordt dictatuur

Duitse druk op Oostenrijk

Léon Blum vormt opnieuw Volksfrontkabinet

Vlaamse Academie wordt opgericht in Brussel

Duitsland forceert Anschluss

Mexico naast oliebedrijven

Zware straffen in showproces tegen ex-Sovjetleiders

‘Karlsbader Programm’

Van Severen spreekt in Sint-Niklaas

Franse Volksfront lijkt definitief verleden tijd

Hitler op bezoek in Rome

Tsjechische mobilisatie

Mislukte coup in Brazilië

Spaak eerste rode premier in België

1 mei massaal gevierd in Hyde Park te Londen

Wet op minimumloon in VS

Aardbeving treft België

‘Azzuri’ veroveren opnieuw wereldtitel

Bulgarije mag weer bewapenen

Taalgebruik in leger geregeld

Antisemitisch manifest

Verrassingsaanval bij Ebro

Metaxas imiteert Hitler

Vredesverdrag maakt einde aan Chaco-oorlog

Regenboogtruien voor Nederlandse sprintcoureurs

België besluit tot mobilisatie

Overstromingen en oorlog teisteren Centraal-China

Tinus Osendarp is snelste sprinter Europa

Hitlers eisen zijn ingewilligd

Polen volgt Duitsland met eis om Zoavië

Sudetenland wordt nieuwe Gau

Japanners rukken op in Centraal-China

Kristallnacht in Duitsland

Reorganisatie van vakbond CIO in VS

Vandervelde weg om Spanje-politiek

Burgemeester Oud verbiedt interland

Franse sociale wetten afgeschaft

Gevoelig verlies voor Democraten

Ribbentrop-Bonnetpact

Leider geheime politie ontslagen

Solidariteit VS Latijns Amerika

Vrijwilligers terug uit Spanje

Professor Heymans krijgt Nobelprijs

[1939] 1939 Januari

Catalanen vluchten massaal voor Franco

Spaak ondertekent Burgos-verdrag

Verbanning Duitse joden gecoördineerd

Slachtoffers Red Scare vrijgelaten

Nederland erkent regime van Franco

Regering-Spaak struikelt over kwestie-Martens

Negende planeet ‘Pluto’ ontdekt

Rode Duivels behalen zege op Nederlands elftal

Kardinaal Pacelli tot paus gekozen

Tsjechoslowakije Duits

Hitler eist ook Danzig

NSB-ers uit Tweede Kamer verwijderd

Strijd door Franco beslist

Hitler herroept Duits-Pools non-agressiepact

Wraak op België

Italië annexeert Albanië

Laatste dagen van NSB lijken geteld

Rexisten lijden zeer zware nederlaag

Wilhelmina brengt bezoek aan België

Duitse moeders met veel kinderen krijgen erekruis

Italiaans-Duits staalpact

Molotov volgt Litvinov op

Wetsvoorstel over de staatsveiligheid

Brits witboek over Palestijnse zaak

Sovjet-Unie en China akkoord over ‘lening’

Gesprekken over geallieerd pact verlopen traag

Regering houdt drie dagen stand

Tourwinnaar Maes neemt afscheid

Akkoord interne autonomie voor Kroatië getekend

Hitler en Stalin sluiten pact

Mobilisatie in Nederland

Oslo-blok doet vredesoproep

België mobiliseert leger

SDAP-ministers in nieuw kabinet

Duitsland valt Polen binnen

Engeland en Frankrijk verklaren oorlog

Hitler doet onacceptabel vredesaanbod

Verdrag SU met Litouwen

‘Vrede door neutraliteit’

Guomindang veroordeelt separatisme

Urk houdt op als eiland te bestaan

SU valt Finland binnen

Kabinet-Daladier krijgt volmachten

Alle verloven in Nederland ingetrokken

Vredesinitiatief Leopold-Wilhelmina

Moordaanslag op Hitler mislukt

Klint zwemt naar wereldrecord

Venlo-incident na spel Duitse SD

U-boot torpedeert Simon Bolivar

Duits slagschip gezonken

Finse successen in oorlog

Staking tegen arbeidsduurverlenging

Himmler voert deportaties uit

Overlijden van Kröller-Müller

[1940] 1940 Januari

Pact van Dokkum in Elfstedentocht

Duits aanvalsplan onderschept

Winkelman wordt opperbevelhebber

Russische legers doorbreken Mannerheim-linie

Finland buigt voor SU

VS-vredesmissie in Berlijn

Regering-Reynaud gevormd

Nederlandse blamage tegen Luxemburg

Denen en Noren aangevallen

Staat van Beleg in Nederland

Leopold weigert ontslag regering

Nederlands elftal neemt revanche

Frankrijk binnengevallen

Oorlogskabinet-Churchill

Bundeling van kunstwereld

Duitse inval in Lage Landen

Seyss-Inquart Reichskommissar van Nederland

Evacuatie uit Dunkerque

Voorzitter De Man heft BWP op

Sovjet-Unie lijft delen Roemenië in

Franse overgave aan Duitsers

Vrede Italië-Frankrijk

Triomfaal onthaal Hitler

Nederlandse Unie gesticht

Frans eskader vernietigd

Kerk verwerpt euthanasie

Battle of Britain barst los

Londen erkent Vrije Fransen

Trotski sterft na aanslag

Driemogendhedenpact in Berlijn gesloten

Gerbrandy leidt kabinet in Londen

Nederlandse SS opgericht

Troonsafstand Carol II

Colombia kiest voor Geallieerden

Offensief Italië tegen Egypte

Nederlandse Kultuurkring

Pétain houdt de boot af

Persoonsbewijs in Nederland ingevoerd

Ariërverklaring overheidspersoneel

Belgische regering-in-ballingschap

Eenheidsvakbond opgericht

Illegale krant ‘De Waarheid’ verschijnt

Grieken slaan Italiaans offensief af

Roosevelt gekozen voor derde termijn

Bombardement Coventry

SD arresteert vermeende verzetsstrijders

Studentenstaking tegen ontslagen

Brits succes in N-Afrika

Pétain ontslaat Laval

Rode guerrilla-oorlog in Noord-China