Ten geleide
Het was de paus die het precieze begin van de twintigste eeuw moest vaststellen. Leo XIII koos voor 1 januari 1900 in plaats van 1 januari 1901 en hoewel protestanten het er niet mee eens waren, bleef zijn keuze van kracht.
De wereld in 1900 lijkt stabiel en vreedzaam. Ze is verdeeld onder de koloniale mogendheden: Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland en België. De enige oorlog in 1900 is die tussen de Zuidafrikaanse Boeren en de Britten. De 19de-eeuwse orde wordt echter bedreigd door een nieuwe golf van uitvindingen: telefoon, radio, automobiel en vliegtuig. Vredesconferenties houden het oude Europa niet af van een oorlog die voorgoed een eind maakt aan al het vertrouwde. De oorlog die door het deelnemen van de Verenigde Staten een wereldoorlog wordt, leidt tot de Russische Revolutie en de opkomst van het nationalisme in Azië.
De schijnbare rust na de oorlog, het verlangen naar vroeger en de desinteresse voor de internationale politiek worden ondermijnd door economische crisis en fascisme. Een tweede wereldoorlog, waarin nu ook het Verre Oosten betrokken wordt, kondigt wederom een nieuw tijdperk aan: het uiteenvallen van de koloniale rijken en de opkomst van de nieuwe wereldmachten. Met de dekolonisatie en de Koude Oorlog begint ook het atoomtijdperk. Europa, verdeeld, herstelt zich langzaam van de oorlogsschade en groeit naar een voorzichtige eenheid. De twee wereldmachten, de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie, raken verwikkeld in een bewapeningswedloop en later ook in een ruimtevaartrace.
En zo heerst in de jaren zestig en zeventig het optimisme van de welvaartsstaat, zet de mens voor het eerst voet op de maan, maar weerklinkt ook het protest tegen autoritaire structuren. China komt uit zijn naoorlogse isolement en de Arabische wereld beleeft een ongekende groei.
De Kroniek van de 20ste eeuw toont de belangrijkste gebeurtenissen van deze eeuw in hun historisch perspectief: naast politieke en militaire ontwikkelingen staan wetenschap, religie, sport en kunst. Als naslagwerk voor de twintigste eeuw geeft de Kroniek antwoord op vragen als ‘wanneer werd Kennedy vermoord?’ of ‘wanneer is Juliana geboren?’ Maar vooral ook wordt een antwoord gegeven op de vraag ‘wat gebeurde er nog meer in november 1963?’ Juist het naast elkaar plaatsen van de grote politieke ontwikkelingen en zaken die niet direct in het brandpunt van de nationale aandacht stonden, maakt de Kroniek van de 20ste eeuw tot een uniek boek.
Het boek is chronologisch opgebouwd - van maand tot maand. Elke maand wordt gemarkeerd door een kalendarium waarin de belangrijkste voorvallen van die maand vermeld worden. Bovendien geeft het kalendarium de geboorte- en sterfdata van vooraanstaande persoonlijkheden. Een verwijspijl achter een vermelding in het kalendarium betekent dat over die gebeurtenis in de volgende kolom(men) een artikel of illustratie is opgenomen.
De selectie van gebeurtenissen die in de Kroniek vermeld staan, is gedaan vanuit een hedendaagse visie. Geheime verdragen of onderhandelingen waren op het moment zelf vanzelfsprekend niet bekend. Van bepaalde zaken werd pas later de werkelijke betekenis duidelijk. De Kroniek is daarom geen ‘spiegel van de tijd’ en ook geen weergave van de kranteberichten van vroeger, maar een panorama van de gebeurtenissen en persoonlijkheden van deze eeuw, gezien vanuit de dag van vandaag.
Door haar omvang is de Kroniek van de 20ste eeuw een gedegen naslagwerk en bovendien een herinneringsboek voor iedereen. Door ontwikkelingen door de jaren heen te volgen en tegelijk gebeurtenissen naast elkaar te plaatsen en zo met elkaar in verband te brengen wil de Kroniek een beter inzicht geven in de roerige geschiedenis van onze eeuw.