Rechtse zege in Spanje
MADRID, 19 november - Bij verkiezingen in Spanje hebben de partijen van het centrum en van rechts een duidelijke overwinning behaald. Rechts heeft 207, het centrum 167 en links 99 zetels gekregen.
De uitslag wordt gezien als een teken dat een meerderheid van de Spanjaarden teleurgesteld is over de ervaringen met de republiek tot nu toe. De linkse coalitie van premier Azaña, die zelf in september al was afgetreden, heeft 186 zetels verloren.
De ruk naar rechts is behalve door onvrede over het optreden van de regering-Azaña versterkt door het advies van de meerderheid van de machtige anarcho-syndicalistische confederatie zich te onthouden van stemmen, en door het feit dat voor het eerst 6,5 miljoen vrouwen hun stem uitbrachten. Vrouwen hebben in grotere maten dan mannen in de controverse over de godsdienstwetten partij gekozen voor de conservatieve katholieke groepen.
Opvallend in de verkiezingsuitslag is het succes van de rechts-katholieke CEDA (Spaanse Confederatie voor Autonome Rechten). Deze alliantie, waarbinnen de katholieke politieke groep Volksactie de sterkste is, wordt geleid door de jonge hoogleraar José Maria Gil Robles.
De poging van rechtse groepen zich te organiseren tegen de republiek blijkt ook uit de oprichting, in oktober, van de Spaanse Falange door José Antonio Primo de Rivera, de zoon van de voormalige dictator.
Het falangistische credo is een mengeling van fascisme en nationalisme, verzet zich tegen liberalisme en marxisme en streeft naar de vorming van een nationaal-syndicalistische staat.
‘Directe actie’ wordt, net als bij de Italiaanse fascisten, de strijdkreet van de falangisten.
De uitslag van de verkiezingen maakt de weg vrij voor vorming van een centrum-rechtse regering met een sleutelrol voor de radicale leider Alejandro Lerroux. Deze heeft begin 1931 samengewerkt met de linkse coalitie die Aza na aan de macht heeft gebracht en was minister van Buitenlandse Zaken geworden, maar trad af toen hij vond dat de macht van de socialisten in de coalitie te groot werd. De laatste tijd heeft hij de banden aangehaald met de rechts-katholieke CEDA van Jóse Maria Gil Robles.
President Alcalá-Zamora en zijn vrouw brengen hun stem uit bij de eerste Spaanse verkiezingen waarin ook vrouwen mochten stemmen.
Auteursrechtelijk beschermd