Kroniek van de 20ste eeuw [tot en met 1940]

[p. 197]

Hel van Verdun: 700 000 doden

VERDUN, 18 december -Een voorlopig laatste offensief van de Fransen bij Verdun is met succes bekroond. Verschillende dorpen werden terugveroverd op de Duitsers, nadat eerder de grotendeels kapotgeschoten forten Douaumont en Vaux werden heroverd. Men kan nu reeds zeggen dat het leger van kroonprins Wilhelm bij Verdun zijn eerste grote nederlaag heeft geleden.

Dat is wel gebeurd ten koste van zeer veel mensenlevens. In totaal sneuvelden ongeveer 700 000 soldaten op het slagveld van Verdun. Aan weerszijden waren het er bijna evenveel, met als resultaat dat de Franse en Duitse troepen nu weer min of meer dezelfde posities innemen als bij het begin van het Duitse offensief, in februari van dit jaar.

De laatste slachtoffers aan Franse zijde vielen overigens niet onder het vuur van de vijand. Zij kwamen om van kou en uitputting, en werden letterlijk in de modder gesmoord.

Modder

De modder heeft de troepen gedurende de gehele slag bij Verdun parten gespeeld. De voorste linies konden vaak niet bevoorraad worden, De ‘roulante’, de rijdende keuken, kwam er evenmin doorheen. Meer dan één Franse ‘poilu’ of Duitse infanterist is omgekomen omdat de granaten zulke grote gaten sloegen in de drekkige grond, dat men erin verdronk. Veelal was er geen mogelijkheid om de doden te begraven. De overlevenden moesten tussen de rottende overblijfselen door verder vechten.

Behalve door kogels en granaten werden ook veel verwondingen veroorzaakt door gassen, die de Duitsers in de loopgraven spoten. De Franse gasmaskers waren er niet tegen bestand. Velen liepen permanent oogletsel op. De door de strijders aan dit slagveld gegeven naam ‘hel van Verdun’, lijkt alleszins terecht.

Ter voorbereiding van de aanval bestoken Duitse militairen hun tegenstanders met handgranaten.