Overwinning voor metaalstakers
AMSTERDAM, 15 april - De staking die 22 Amsterdamse metaalverwerkende bedrijven ongeveer een maand heeft stilgelegd, is beëindigd. Werkgevers en -nemers hebben een akkoord bereikt over een landelijke CAO, die onder andere de invoering van de 8-urendag regelt.
De staking brak uit op 17 maart, nadat de landelijke onderhandelingen tussen werkgevers en -nemers waren vastgelopen. De vijf metaalvakbonden, verenigd in de Centrale Commissie van Vakvereenigingen (CCV), eisten invoering van de 8-urendag en van een persoonlijk minimumloon, alsmede forse loonsverhogingen. De werkgevers, samenwerkend in de Centrale Werkgeverscommissie voor Collectieve Arbeidsovereenkomsten (CWA), wilden wel praten over de 8-urendag en loonsverhogingen, maar niet over persoonlijke minimumlonen. De CWA wilde de algemene invoering van gemiddelde uurinkomens, zoals bedacht door Werkspoor-directeur ir. M. Triebels en in al 130 bedrijven ingevoerd. Dit loonstelsel, door de vakbeweging beschouwd als een ‘jaagsysteem’, bevordert de arbeidsproduktiviteit.
Ongeveer 4500 arbeiders (van wie 3000 georganiseerd, de helft in de socialistische ANMB) gaven aan de stakingsoproep gehoor: 22 bedrijven kwamen plat te liggen. De CCV besloot ook de ongeorganiseerden financieel te steunen. De CWA, inmiddels omgevormd tot ‘Metaalbond’, nam het besluit de door de staking getroffen werkgevers financieel schadeloos te stellen.
Al snel bleek dat er in de CCV tegenstellingen bestonden tussen de socialistische en de katholieke bond. De bestuurders en geestelijk adviseurs van St. Eloy vreesden de mogelijkheid van een socialistische machtsovername, waarbij de staking zou kunnen worden gebruikt als instrument; de ANMB beschuldigde de katholieke bond ervan te trachten op eigen houtje een akkoord met de werkgevers te sluiten. Inderdaad waren er onderhandelingen op gang gekomen tussen de Metaalbond en St. Eloy. De ANMB schoof daarop als onderhandelaar de populaire ANDB-bestuurder De Miranda naar voren. Deze kwam direct met een duidelijk eisenpakket: 8-urendag, invoering van een gemiddeld loon (standaardloon) met een persoonlijk gegarandeerd uurloon voor ijverige en vakbekwame metaalbewerkers en een forse verhoging van tarieven voor overwerk.
Nadat enkele grote metaalbedrijven in Rotterdam en Twenthe hun verzet hadden opgegeven, bereikten werkgevers en -nemers vrij snel een akkoord, dat zal worden vastgelegd in een landelijke CAO, de eerste in het metaalbedrijf.