Kroniek van de 20ste eeuw [tot en met 1940]

[p. 55]

Socialisten veroordelen revisionisme

AMSTERDAM, 14 augustus - De socialistische partijen blijven samenwerking met niet-socialistische (‘burgerlijke’) partijen afwijzen. Het congres van de Tweede Socialistische Internationale in Amsterdam nam met 25 tegen 5 stemmen (12 blanco) de zogenaamde ‘Dresdener resolutie’ aan, die het ‘revisionisme’ of ‘reformisme’ scherp veroordeelt. De vertegenwoordigers van de Nederlandse SDAP onthielden zich hierbij van stemming.

De Dresdener resolutie stamt van het Duitse socialistische partijcongres van 1903; ze spreekt uit dat het gevolg van ‘revisionistische tactiek’ (het in de regering samenwerken met burgerlijke partijen om zodoende verbetering te brengen in de leef- en arbeidsomstandigheden van de arbeider) is: ‘van een partij die de snelst mogelijke omvorming beoogt van de burgerlijke maatschappij tot de socialistische maatschappij - dus van een revolutionaire partij in de beste betekenis van het woord - een partij te maken, die zich tevreden stelt met een hervorming der burgerlijke maatschappij’.

De deelnemers aan de Tweede Internationale. Eerste rij vlnr: Cypriani, Troelstra, Hyndman, Belfort Bax, Kringen, Katayama, Plechanov, Knudsen, Hillquitt, Navroji, Anseele en Ferri. Tweede rij: Van Kol, Ugarte, Nemec, Vaillant, Soucup, Rosa Luxemburg, Adler, Bracke, Kautsky, Walecki, Vandervelde, Cambier en Longuet.

Tactiek

De sterkste tegenstand tegen deze resolutie kwam van de Franse socialistenleider Jean Jaurès. Deze achtte het bereiken van het revolutionaire einddoel niet in gevaar gebracht door tijdelijke samenwerking met burgerlijke partijen. Het is een kwestie van tactiek, betoogde hij, niet van theorie of ideologie.

Hij voegde de Duitse socialistische leider August Bebel, die de resolutie hartstochtelijk verdedigde, toe, ‘dat er tussen het aantal stemmen en de werkelijke macht van de Duitse socialisten een even grote kloof gaapt als tussen haar radicale taal en haar vermogen en bereidheid tot handelen, zoals wel is gebleken toen zij zonder verzet de afschaffing van het algemeen kiesrecht in het koninkrijk Saksen voor lief nam’.

Een overzicht van het socialistische congres in Amsterdam.

Theoretici

De Duitse socialistische beweging, aldus Jaurès in zijn toespraak, heeft geen revolutionaire traditie, alleen maar theoretici.

Het congres in Amsterdam sloot zich echter bij het Duitse standpunt aan en verwierp een Belgisch-Oostenrijkse resolutie, die zich minder scherp uitliet over het revisionisme.