Hitler neemt macht in handen
BERLIJN, 30 januari - Adolf Hitler is vandaag benoemd tot rijkskanselier en heeft van rijkspresident Hindenburg opdracht gekregen een nieuw kabinet te formeren. In Berlijn en ook in andere steden zijn NSDAP'ers en SA-troepen de straten opgegaan om het nieuws te vieren. In de hoofdstad is later op de avond een grote fakkeloptocht gehouden die onder de Brandenburger Tor door de Unter den Lindenallee voerde, waar Hitler vanuit de kanselarij zijn partijgenoten toesprak. De ‘Machtübernahme’ door Hitler is de afgelopen weken achter de schermen voorbereid in een hele reeks van intriges. Een belangrijke rol is hierbij gespeeld door Franz von Papen, die op 4 januari in Keulen een geheime ontmoeting met Hitler had. Zij bespraken de mogelijkheid van een regering met deelname van de nazi's. Er volgden nog diverse ontmoetingen, ook met vertegenwoordigers van andere rechtse partijen. Ook de zoon van Hindenburg, Oskar von Hindenburg, was hierbij aanwezig. Hij heeft een grote invloed op zijn vader.
Ten slotte werd een kanselierschap van Hitler aanvaardbaar geacht en werd Hindenburg senior voor deze gedachte gewonnen.
Het publiek had tot vanmiddag geen enkel vermoeden van Hitlers kanselierschap. De sociaal-democratische partijtop rekende vanmorgen nog op een soort ambtenarenkabinet en verklaarde dat de SPD iedere regering zou steunen ‘die de huidige anarchie beëindigt
Von Hindenburg feliciteert Hitler bij zijn ambtsaanvaarding.
en de staatsrechtelijke en grondwettelijke situatie herstelt’. Kort daarop werd het nieuws van Hitlers benoeming bekendgemaakt.
In het kabinet-Hitler hebben slechts drie NSDAP'ers zitting. Zijn plaatsvervanger is Franz von Papen, die tevens rijkscommissaris voor Pruisen is. Von Papen verwacht dat hij via deze functie en dank zij het bijzondere vertrouwen dat hij bij Hindenburg geniet, Hitler voldoende zal kunnen intomen. ‘Binnen twee maanden,’ zo zegt von Papen tegen een relatie van hem, ‘hebben wij Hitler zo in de hoek gedrukt dat hij piept.’
In de NSDAP-kringen wordt over de situatie anders gedacht. Men maakt zich op voor een reusachtige propaganda-en intimidatieslag. ‘Het nieuwe rijk is begonnen,’ zegt propagandaleider Goebbels. ‘Binnen twee tot drie maanden hebben we rust en orde in Duitsland... Nu is het een kwestie van uitroken.’
Het linkse ‘Eiserne Front’ heeft vanavond pamfletten laten verspreiden met als kop ‘Storm over Duitsland’. Daarin worden de arbeiders tot eensgezindheid tegenover de NSDAP opgeroepen. ‘Dit uur vergt discipline en koelbloedigheid,’ aldus het pamflet.
Auteursrechtelijk beschermd