Engeland en Frankrijk verklaren oorlog
LONDEN/PARIJS, 3 september - Sinds elf uur vanochtend verkeert Groot-Brittannië en sinds vijf uur vanmiddag verkeert Frankrijk in oorlog met Duitsland.
Een laatste officieel schrijven van de Britse regering, dat om negen uur 's ochtends in Berlijn werd aangeboden, gaf de Duitse regering twee uur de tijd om te verzekeren dat haar troepen onmiddellijk uit Polen zouden worden teruggetrokken. Om 11.15 uur zei premier Neville Chamberlain via de Engelse radio ‘dat die verzekering niet was ontvangen en dat als gevolg daarvan dit land in oorlog is met Duitsland’. Chamberlain verdedigde in zijn rede de politiek die hij tegenover Hitler-Duitsland had gevoerd: ‘U kunt zich voorstellen wat een bittere slag het voor mij is dat heel mijn lange worsteling om de vrede te redden gefaald heeft. Toch kan ik niet geloven dat er iets meer of iets anders bestaat dat ik zou hebben kunnen doen en wat meer succes zou hebben gehad.’
In een radio-uitzending gisteravond riep koning George VI zijn volk in binnen- en buitenland op om kalm, vastberaden en saamhorig te blijven. Daarna ontving de koning de premier op Buckingham Palace.
Er is een oorlogskabinet van negen leden gevormd, onder wie twee nieuwe ministers: Churchill als hoofd van de Admiraliteit en Lord Hankey als minister zonder portefeuille.
Een Frans ultimatum, dat de ambassadeur in Berlijn, Coulondre, om half een aan de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, von Ribbentrop, had aangeboden, verliep om vijf uur. Vanaf dat tijdstip was ook Frankrijk in oorlog met Duitsland. Premier Daladier richtte zich daarna tot het Franse volk: ‘Het lot van de vrede was in handen van Hitler: hij heeft de oorlog gewild... Franse mannen en vrouwen, wij gaan in de oorlog omdat men ons die oplegt. Ieder van ons is op zijn post op de Franse grond, op deze bodem van vrijheid, waar de eerbied voor de menselijke waardigheid een van zijn laatste wijkplaatsen heeft gevonden.’
De Duitse regering reageerde met een lange persverklaring op de ultimatums en stelde de Britse regering volledig verantwoordelijk voor de oorlogssituatie die nu in Europa is ontstaan: ‘De Duitse regering en het Duitse volk hebben het Engelse volk talloze malen de verzekering gegeven hoezeer zij een verstandige, ja een zeer nauwe vriendschap met dit volk wensen. Wanneer de Britse regering... nu antwoordt met een openlijke oorlogsbedreiging, is dat niet de schuld van het Duitse volk en zijn regering, maar uitsluitend de schuld van het Britse kabinet, respectievelijk van de mannen die sedert jaren de vernietiging en uitroeiing van het Duitse volk prediken.’
Auteursrechtelijk beschermd