Pacificatie partijen bereikt
DEN HAAG, 12 december - Vanaf de balkons van alle gemeentehuizen en in alle rechtszalen is plechtig de grondwetswijziging afgekondigd. Daarmee zijn de strijd voor het algemeen kiesrecht en de schoolstrijd geëindigd.
Volgens de nieuwe Grondwet hebben alle mannelijke Nederlandse ingezetenen kiesrecht; het wordt aan de gewone wetgever overgelaten ook het kiesrecht voor vrouwen in te voeren. Het districtenstelsel voor de Tweede-Kamerverkiezingen is vervangen door het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
Met de financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs is een eind gekomen aan de al sinds de jaren tachtig durende schoolstrijd.
De combinatie van het kiesrecht- en het onderwijsvraagstuk heeft de parlementaire behandeling zeer beïnvloed. Door toe te geven bij het kiesrecht kon rechts verwerven waarvoor het tientallen jaren heeft gestreden: de gelijkstelling van het bijzonder onderwijs. En links wist het algemeen kiesrecht te veroveren door de confessionele partijen tegemoet te komen in de onderwijskwestie.
Troelstra spreekt aanhangers toe na het afkondigen van het algemeen kiesrecht.
Nadat het parlement in mei van dit jaar de wijzigingsvoorstellen in eerste lezing had goedgekeurd, werd het volgens grondwettelijk voorschrift ontbonden. Daar alle politieke partijen hadden afgesproken indien mogelijk de zittende leden te laten terugkeren, hadden de verkiezingen van 16 juni weinig betekenis; beide Kamers keerden in onveranderde samenstelling terug. Een nieuwe partij, opgericht ter bestrijding van de grondwetswijziging, haalde geen enkele zetel. Het nieuwe parlement aanvaardde in korte tijd de wijzigingsvoorstellen in tweede lezing.