Kroniek van de 20ste eeuw [tot en met 1940]

[p. 273]

Sovjet-Rusland en Duitsland sluiten verdrag in Rapallo

BERLIJN, 16 april - Duitsland en Sovjet-Rusland hebben vandaag een voor iedereen verrassend akkoord gesloten. Dit is gebeurd in de badplaats Rapallo - niet ver van het Italiaanse Genua - waar op het ogenblik een grote internationale conferentie aan de gang is. De grote westelijke landen Frankrijk en Groot-Brittannië hebben verontwaardigd op dit bilaterale akkoord gereageerd. De Franse politici beschuldigen Duitsland van verraad. Doel van de conferentie - waarop 29 landen zijn vertegenwoordigd, zowel overwinnaars als overwonnenen - is het behandelen van de naoorlogse economische en financiële vraagstukken en het vinden van een oplossing voor het probleem van de herstelbetalingen. De VS en Turkije nemen niet deel aan de conferentie. Op de conferentie van Genua is Sovjet-Rusland voor het eerst na de revolutie vertegenwoordigd en de westelijke landen waren tot op heden van plan geweest om de economische relatie met dat land te regelen. Een van de hangijzers is onder meer de grote schuld die het tsaristische Rusland destijds had gemaakt en die de bolsjeviki meteen hadden geannuleerd. Frankrijk had onder andere gesuggereerd dat Sovjet-Rusland ook herstelbetalingen van Duitsland zou eisen om zo tot een regeling te kunnen geraken. Duitsland vreesde hierbij het kind van de rekening te worden en de Russische volkscommissaris Tsjitsjerin heeft achter de coulissen van Genua handig op deze vrees ingespeeld en de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Rathenau nu overgehaald tot een bilateraal akkoord, waarmee in feite de conferentie van Genua is mislukt.

Erkenning

Het verdrag van Rapallo behelst een diplomatieke erkenning van Sovjet-Rusland door Duitsland. Voorts zien beide landen af van de mogelijkheid om compensaties of herstelbetalingen in verband met de oorlog te eisen. Tot slot willen de twee landen de wederzijdse handel bevorderen.

Met dit akkoord wordt het bolsjevistische Rusland dat tot nu toe in het Westen als een taboe werd behandeld voor het eerst erkend. Duitsland laadt hiermee evenwel in westelijke hoofdsteden de verdenking op zich van onbetrouwbaarheid. Er doen daar zelfs geruchten de ronde dat er geheime clausules over militaire samenwerking in het akkoord van Rapallo staan, maar daarvan is geen sprake. Geprikkeld over de hele gang van zaken is ook de Duitse president Friedrich Ebert. Hij is niet tevoren in de plannen van de Duitse regering gekend en voelt zich misleid en gepasseerd.