Rel om Zabern-affaire
BERLIJN, 4 december - Met een ruime meerderheid van 293 tegen 54 stemmen heeft de Rijksdag vandaag zijn wantrouwen uitgesproken tegen rijkskanselier von Bethmann-Hollweg. De Rijksdag vindt het antwoord van de rijkskanselier van gisteren inzake het nu al weken hoog oplaaiende Zabernconflict onvoldoende.
De affaire begon op 28 oktober in de kleine stad Zabern in de Elzas, waar de jonge Pruisische luitenant Forstner in een toespraak tot rekruten enkele denigrerende
Vertrek van leden van het garnizoen uit Zabern (Elzas), na de gewraakte toespraak van hun luitenant.
opmerkingen over het volk van de Elzas had gemaakt. De opmerkingen kwamen in de lokale pers en leidden tot enige opschudding en protesten onder de bevolking. De garnizoenscommandant distantieerde zich niet van zijn luitenant maar kondigde in plaats daarvan de staat van beleg af en arresteerde diverse bewoners van Zabern. De stadhouder van Elzas-Lotharingen had de affaire aanvankelijk willen sussen, maar onverwachts bemoeide de keizer zich ermee en schaarde zich vierkant achter de garnizoenscommandant. Daarmee maakte Wilhelm II meteen ook duidelijk dat de aangelegenheid binnen zijn militair gezag lag.
Op 28 november kwam de zaak in de Rijksdag waar de regeringsverklaring tot groot tumult leidde. Gisteren sprak de rijkskanselier zelf in de Rijksdag en verdedigde de garnizoenscommandant. Voorts verklaarde hij dat ‘de wapenrok van de keizer onder alle omstandigheden dient te worden gerespecteerd’. De minister van Oorlog, Falkenhayn, beriep zich op het ‘Kommandogewalt’ van de keizer en weigerde verdere mededelingen over de zaak te doen.
De motie van wantrouwen van vandaag illustreert ongetwijfeld de woede van de Rijksdag over deze houding. Maar tegelijkertijd is het een uiting van machteloosheid, want het parlement heeft geen machtsmiddelen om de regering naar huis te sturen en een op de spits gedreven conflict tussen parlement en leger kan, zoals de zaak tot nu toe is gelopen, slechts de zelfverzekerdheid van de legerleiding sterken.
Auteursrechtelijk beschermd