Fysicus maakt helium vloeibaar
LEIDEN, 10 juli - De Nederlandse natuurkundige Heike Kamerlingh Onnes heeft in zijn laboratorium een cryogeen (koude)-toestel ontwikkeld waarmee een temperatuur van -269oC kan worden bereikt. Bij die temperatuur wordt helium vloeibaar; het blijkt een kleurloze vloeistof te zijn.
Aan deze wetenschappelijke en technische prestatie van de eerste orde ligt een ontdekking van de beroemde Engelse natuurkundigen James Prescott Joule en Lord Kelvin ten grondslag. Zij constateerden dat de temperatuur van een samengeperst gas daalt, wanneer het onder bepaalde omstandigheden uitzet. Op die manier was men er al eerder in geslaagd lucht vloeibaar te maken. Ook waterstof is al eens in de vloeistoffase gebracht, waardoor een temperatuur van -253oC kon worden bereikt. Helium was nog het enige gas dat niet in vloeibare toestand kon worden gebracht. Het is niet zo verwonderlijk dat dergelijke experimenten tot nu toe zijn mislukt. Theoretisch is het onmogelijk het absolute nulpunt te bereiken. Dit punt ligt bij -273oC. Met het vloeibaar maken van helium worden dus de grenzen van het theoretisch mogelijke benaderd. Ten behoeve van zijn experiment heeft Kamerlingh Onnes eerst lucht vloeibaar gemaakt. Vanochtend is in alle vroegte begonnen met het vloeibaar maken van waterstof waarna de heliumlique-factor, het toestel waarin het heliumgas circuleert, in gebruik is gesteld. Vanavond om half acht werd de kroon op het werk gezet: voor het eerst in de geschiedenis kon men vloeibaar helium aanschouwen.
Auteursrechtelijk beschermd