Concordaat Mussolini-paus
Mussolini houdt een rede tijdens het sluiten van de Lateraanse verdragen.
ROME, 11 februari - De Italiaanse leider Benito Mussolini en kardinaal Gasparri hebben in Rome de verdragen van Lateranen ondertekend, die een einde maken aan een bijna zestig jaar oud conflict tussen Kerk en Staat in Italië. De akkoorden waarover meer dan drie jaar is onderhandeld, herstellen de formele banden tussen de Heilige Stoel en de Italiaanse regering, die na de bezetting van Rome in 1870 waren verbroken.
De akkoorden bestaan uit drie verdragen. Volgens het eerste erkent de Heilige Stoel ‘het koninkrijk Italië onder de dynastie van het Huis van Savoy, met Rome als hoofdstad van de Italiaanse staat’. Daartegenover erkent Italië de onafhankelijkheid en neutraliteit van Vaticaanstad. In het verdrag wordt ook artikel 1 van de grondwet dat bepaalt dat het katholicisme de ‘enige staatsgodsdienst’ is, bevestigd.
Mussolini en Gasparri hebben als tweede verdrag een concordaat ondertekend. De belangrijkste bepaling daarin is: ‘De Italiaanse staat erkent de civiele geldigheid van het sacrament van het huwelijk dat volgens canoniek recht is toegediend.’ Hiermee wordt de mogelijkheid tot echtscheiding sterk beperkt. Het concordaat verbiedt ook evenementen in Romedie ‘in strijd zijn met het heilige karakter van de eeuwige stad’ en stelt godsdienstonderwijs verplicht op middelbare scholen.
Volgens het derde verdrag, de financiële conventie, betaalt de Italiaanse staat 750 miljoen lire in contanten en één miljard lire in obligaties ter compensatie voor de kerkelijke bezittingen die in het tijdvak 1861-1870, de periode van de Italiaanse eenwording, zijn onteigend.
De verdragen van Lateranen worden gezien als een triomf voor Mussolini, die hiermee een einde maakt aan de ‘Romeinse kwestie’. Ze tekenen ook de goede verstandhouding tussen paus Pius XI en Mussolini, tussen Rooms-Katholieke Kerk en fascisme. De Kerk beschouwt Mussolini als het best beschikbare alternatief, ondanks kritiek op het fascistische geweld en het optreden tegen katholieke coöperaties, banken en vakbonden. Mussolini van zijn kant heeft een groot aantal gebaren gemaakt jegens het Vaticaan en maatregelen genomen om de Kerk gunstig te stemmen.
Auteursrechtelijk beschermd