Scholen VS weren Aziaten
SAN FRANCISCO, 11 oktober - Het gemeentebestuur van San Francisco heeft de scholen van de stad gesloten verklaard voor ‘orientals’, Aziaten, voornamelijk de kinderen van de immigranten uit Japan die zich sinds het begin van de eeuw in steeds grotere aantallen in Californië vestigen.
Japan heeft onmiddellijk een protest ingediend met als argument dat een verdrag met de VS de Japanse burgers dezelfde rechten verschaft als die van landen met de status van ‘meest begunstigde natie’. Dat slaat op het zogenoemde ‘overeengekomen memorandum’ dat minister van Oorlog Taft met de Japanse premier Katsoera had opgesteld in juli 1905, maar dat in de VS nog nooit was gepubliceerd en ook nog jarenlang geheim zou blijven. Evenals overigens in Japan. In dat memorandum hadden de VS en Japan afgesproken dat Japan zijn gang mocht gaan in Korea als het de VS hun gang liet gaan op de Filippijnen. Aan de Amerikaanse westkust, waar men niets weet van die overeenkomst, is de bezorgdheid over de Japanse immigratie, vooral in vakbondskringen, sterk gegroeid omdat de Japanse arbeiders het ongeschoolde werk wegkapen van Amerikanen. De gemeenteraad van San Francisco heeft de schoolmaatregel genomen nadat een wetsvoorstel van het Amerikaanse Congres voor totale stopzetting van de Japanse immigratie is stukgelopen op verzet van de president.
Roosevelt, die natuurlijk geen beroep kon doen op het geheime memorandum, grijpt op andere wijze in: hij ontbiedt de leiders van de Republikeinse partij in Californië naar het Witte Huis. Daar overreed t hij hen de schoolmaatregel ongedaan te maken. Uiteindelijk besluiten de autoriteiten in San Francisco de wet te amenderen zodat Japanse kinderen de scholen weer kunnen bezoeken. De publieke opinie blijkt in de zaak van groot belang te zijn: die staat voor het grootste deel aan de kant van Roosevelt. De pers toont zich bezorgd over de mogelijkheid dat Japan uit woede over de schoolmaatregel wel eens de oorlog aan de VS zou kunnen verklaren.
Om soortgelijke acties van plaatselijke autoriteiten tegen Japanners in de toekomst te voorkomen slaagt Roosevelt er enige tijd daarna in een ‘gentlemen's agreement’ met de regering in Tokio te sluiten, waarbij Japan belooft de emigratie naar de Verenigde Staten stop te zetten.
Auteursrechtelijk beschermd