Kroniek van de 20ste eeuw [tot en met 1940]

Verklaring van Kuyper in ‘lintjeskwestie’

DEN HAAG, 18 november - AR-partijleider Abraham Kuyper heeft in de Tweede Kamer een verklaring afgelegd inzake de ‘lintjeskwestie’. Kuyper verklaarde zich onschuldig aan corruptie, maar gaf toe onvoorzichtig te hebben gehandeld.

De zaak werd aan de vooravond van de verkiezingen in juni aan het rollen gebracht door de liberale Bloemendaalse advocaat P. Tideman. Deze onthulde dat Kuyper in 1903 de decoratie heeft bevorderd van de Amsterdamse koopman R. Lehman, die via Kuyper grote bedragen in de AR-partijkas had gestort.

Zijn broer E.A. Lehman, eveneens donateur van de AR, zou ook een onderscheiding krijgen, maar dat kon niet doorgaan doordat Kuyper in 1905 als premier aftrad.

Tideman, die ten bewijze van zijn aantijgingen ook enige documenten openbaar maakte, verklaarde dat hij de zaak wereldkundig had gemaakt om ‘de grote man te dwingen zich te laten zien zoals hij, al of niet bewust, is voor ons volk: een gevaar voor onze goede zeden’.

Kuyper kon de feiten niet ontkennen, maar gaf er een andere uitleg aan dan zijn tegenstanders.

De decoratie van Lehman zou ten volle gerechtvaardigd zijn geweest vanwege diens maatschappelijke en financiële verdiensten. De giften aan de AR zouden pas na het verkrijgen van de koninklijke onderscheiding zijn gedaan en door hem, Kuyper, direct zijn doorgegeven aan de penningmeester van de AR.

Verontwaardiging

Bij zowel links als rechts heerste grote verontwaardiging over de handelwijze van Kuyper; bovendien bleek zijn verdediging op een aantal detailpunten niet in overeenstemming met de werkelijkheid.

De zaak werd in de Tweede Kamer aangesneden door de socialisten. Hierdoor zag Kuyper zich gedwongen een verklaring af te leggen.

Hij gaf toe te zijn te kort geschoten in ‘genoegzame voorzichtigheid’ en te zijn gewikkeld in de draden van een weefsel dat hij niet doorzag. ‘Maar al moge ik mij dan, het boetekleed ontsiert de man niet, aan de eisen van voorzichtigheid en vroed beleid bezondigd hebben, met mijn al dan niet schuldig staan aan het eigenlijke feit dat men mij thans ten laste legt, heeft mijn erkentenis van schuld door onvoorzichtigheid niets uitstaand.’

Deze verklaring maakte een betere indruk dan zijn eerdere verdediging. SDAP-leider Troelstra toonde zich echter verre van tevreden.