Opnieuw crisis in Marokko
Marokkaanse infanteristen in een loopgraaf houden zich gereed voor de strijd.
RABAT, 22 april - In Marokko is, na een bittere strijd tussen de aanhangers en tegenstanders van sultan Abd al-Hafid, een nieuwe sultan benoemd, namelijk mawlai Zayn al-Abadin, een andere broer van mawlai Hafid.
Mawlai Abd al-Hafid kwam in 1908 aan de macht met het doel de buitenlandse troepen, met name de Franse, zo snel mogelijk het land uit te zetten. Hij had zelf het verzet tegen zijn broer sultan Abd al-Aziz geleid. Nu verkeert hij in dezelfde situatie.
Toen Abd al-Hafid aan de macht kwam, beloofde hij hervormingen in te voeren. Gezien Marokko's economische en politieke afhankelijkheid van het buitenland, beschikte de sultan echter niet over de financiële middelen om de hervormingen door te voeren. De Europese landen eisten, in ruil voor hun hulp, dat de sultan het verdrag van Algeciras zou aanvaarden en dat hij een einde zou maken aan de heilige oorlog (al-jihad) tegen Frankrijk. Onder druk van Frankrijk aanvaardde de sultan in december 1908 genoemde voorwaarden. Vervolgens stuurde hij een brief naar alle streken van het land, waarin hij het volk vroeg de gevechten te staken.
Deze nieuwe politiek van de sultan bracht de mensen in de war. Het Franse leger had daarop direct de Wad Guiren Wad Aissa-gebieden, evenals Boudenib, onder controle gekregen. In juni 1910 hadden de Franse militairen posten opgericht in Taourit en Guereif. Tegen het einde van 1910 waren grote gedeelten van het Marokkaanse grondgebied door de Franse troepen bezet.
Op diplomatiek terrein wilden de Fransen hun interventie van 1907-1908 ratificeren door een akkoord te tekenen met Abd al-Hafid. De sultan had
Spotprent over de Marokko-crisis.
weinig keus: hij had geld nodig en Frankrijk was bereid hem dat te geven in ruil voor de erkenning van zijn bezetting van Marokko. Het Akkoord van Parijs werd getekend in maart 1910. Dit akkoord bevestigde de aanwezigheid van de Fransen in Marokko. De Fransen hadden deze erkenning nodig om hun rol in en hun uitvoerend beleid ten aanzien van Marokko te legitimeren. Hiertegen is het volk in verzet gekomen.
Frankrijk heeft handig van de situatie gebruik gemaakt door een troepenmacht onder leiding van generaal Moinier naar Fès te sturen, officieel om de staatsburgers in de Marokkaanse hoofdstad te beschermen. Deze handelwijze is in strijd met het verdrag van Algeciras, reden voor de Duitse krant Norddeutsche Allgemeine Zeitung om te waarschuwen dat dit optreden ‘tot gevolgen zal leiden die te zijner tijd niet zijn te overzien’.
Auteursrechtelijk beschermd