Kroniek van de 20ste eeuw [tot en met 1940]

Textielstaking in Twente

ENSCHEDE, 29 oktober - Nadat vorig najaar de lonen al met 10 procent waren verlaagd, is in de Twentse textielindustrie een staking uitgebroken als verzet tegen een werkgeversvoorstel de lonen opnieuw met 10 procent te verlagen.

De werkgevers hebben hun personeel voorgesteld of de loonsverlaging te accepteren of tegen hetzelfde weekloon voortaan 53 uur te werken in plaats van zoals nu 48 uur. Beide voorstellen zijn door de vakbonden verworpen.

De staking is begonnen bij de weverij De Kremersmaten in Enschede. Het conflict escaleert snel als de werkgevers beginnen met uitsluitingen. Vlak voor Kerstmis zijn ongeveer 22 000 mannen en vrouwen in het gebied tussen Deventer en Winterswijk zonder werk en inkomen geraakt. Er liggen veertig fabrieken stil. De uitgesloten arbeiders zijn op de geldelijke ondersteuning van hun vakbonden aangewezen. Deze keren echter alleen aan de eigen leden uit. De ‘ongeorganiseerden’, arbeiders die niet bij een vakbond zijn aangesloten, hebben een eigen organisatie opgericht die zelfstandig steungelden inzamelt voor niet-vakbondsleden.

Inkomsten

De verschillen in inkomsten tussen de 23 grote fabrikantenfamilies en de arbeiders in de Twentse textiel zijn enorm. Zo geeft N.G. van Heek over 1923 als belastbaar inkomen ƒ1 249 177 op en J.B. Blijdenstein ƒ703 919. Een weekloon voor een arbeider bedraagt gemiddeld ƒ20.

De staking wordt met grote opoffering gevoerd onder leiding van confessionele vakbonden te zamen met de ‘moderne bond’. De Eendracht.

Officieren van de militaire politie worden ingezet bij de rellen die onstaan bij de textielstaking in Twente, georganiseerd door de confessionele vakbonden en ‘De Eendracht’. Het conflict draait om het voorstel van de werkgevers de lonen opnieuw met tien procent te verlagen.