Duits ultimatum aan Rusland
WENEN, 31 juli - Oostenrijk-Hongarije heeft vandaag, drie dagen na de oorlogsverklaring aan Servië, de mobilisatie afgekondigd. Duitsland heeft in een ultimatum aan Rusland stopzetting geëist van militaire voorbereidingen voor een oorlog door het tsarenrijk; in een ultimatum aan Frankrijk heeft Duitsland opheldering geëist over de Franse houding ten aanzien van een oorlog tussen Rusland en Duitsland.
Berlijners drommen samen in de laatste julidagen. Gratis extra-edities van kranten vliegen in het rond.
Alle pogingen van vooral Britse zijde om na de moord van Sarajevo een oorlog te voorkomen, zijn mislukt, hetgeen vooral moet worden geweten aan de bewuste poging van Wenen een conflict met Servië uit te lokken.
Vooral de Oostenrijkse stafchef Franz Conrad von Hötzendorf en minister van Buitenlandse Zaken Berchtold hebben de moord op aartshertog Frans Ferdinand willen aangrijpen om Servië te vernederen. Oostenrijk heeft zich al in oktober vorig jaar verzekerd van Duitse steun bij een eventuele preventieve oorlog tegen Servië. Deze steun werd begin deze maand nog eens vanuit Berlijn bevestigd.
Oostenrijk stelde Servië daarop een ultimatum waarvan zeker was dat Servië het nooit zou kunnen accepteren: Wenen eiste dat Oostenrijkse ambtenaren zouden worden ingeschakeld bij het onderzoek naar de moordenaars van Frans Ferdinand en bij de onderdrukking van de geheime genootschappen in Servië.
Dit ultimatum lag in Wenen al op 19 juli klaar, maar werd pas op de avond van de 23ste juli verstuurd: op die dag waren de Franse president Poincaré en zijn premier Viviani op weg naar huis na hun staatsbezoek aan Rusland en derhalve onbereikbaar voor consultaties met hun Russische bondgenoten.
Servië beantwoordde het ultimatum op 25 juli. De meeste onderdelen werden geaccepteerd, maar zoals verwacht waren er twee onacceptabel: dat Oostenrijkers in Servië aan het onderzoek naar anti-Oostenrijkse organisaties zouden deelnemen en dat een aantal Servische functionarissen moest worden ontslagen. Hoewel Servië voorstelde de eisen te onderwerpen aan internationale arbitrage verbrak Wenen onmiddellijk de diplomatieke betrekkingen en besloot tot een gedeeltelijke mobilisatie.
Oostenrijk kreeg daarbij steun uit Berlijn. Keizer Wilhelm het weliswaar op
Na het ontstaan van de oorlogstoestand in het Duitse Rijk kondigt een luitenant in de straten van Berlijn de mobilisatie af.
28 juli de Oostenrijkers weten dat het Servische antwoord geen rechtvaardiging voor een oorlogsverklaring vormde, maar een dag eerder had het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken minister Berchtold al zo aangemoedigd dat deze keizer Franz Joseph kon overtuigen dat er een Oostenrijkse oorlogsverklaring moest komen.
Oostenrijk verklaarde Servië aldus op 28 juli de oorlog en de volgende dag, eergisteren, begon een bombardement op Belgrado. Rusland kondigde gisteren een algehele mobilisatie af. Dat was voor Duitsland het sein voor de ultimata aan Rusland en Frankrijk. Het ultimatum aan de Russen, de mobilisatie terug te draaien, heeft een looptijd van 12 uur. Het ultimatum aan de Fransen, neutraliteit te beloven bij een Duits-Russische oorlog, heeft een looptijd van 18 uur.
Auteursrechtelijk beschermd