Kroniek van de 20ste eeuw [tot en met 1940]

[p. 364]

Coup van Uriburu in Argentinië

Gepantserde auto met opstandige Argentijnse militairen in Buenos Aires.

BUENOS AIRES, 5 september - Ultrarechtse militairen onder leiding van generaal José Uriburu hebben in Argentinië een staatsgreep gepleegd. De bejaarde burgerpresident Hipólito Irigoyen is afgezet.

Irigoyen is de leider van de Radicale Burgerunie, een partij die sinds 1916 in Argentinië aan de macht is en vooralde hervormingsgezinde stedelijke middenklasse vertegenwoordigt. Van 1916 tot 1922 oefende Irigoyen het presidentschap ook al uit. In 1928 werd hij, inmiddels 78 jaar oud, en half seniel, herkozen. Irigoyen regeerde nauwelijks zelf, dat deden zijn naaste medewerkers. Irigoyen staat in Argentinië bekend als ‘de vader van de armen’ vanwege de sociale hervormingen die hij tijdens zijn eerste regeringsperiode doorvoerde. Door de Argentijnse oligarchie van grootgrondbezitters, handelaren en financiers wordt hij, evenals de radicale partij, gehaat.

‘Gordeldier’

Vanwege zijn teruggetrokken karakter wordt hij door zijn politieke tegenstanders ‘het gordeldier’ genoemd. In de weken voorafgaande aan de staatsgreep werden betogingen in de straten van Buenos Aires gehouden waarbij de leuze ‘Weg met het gordeldier!’ werd geroepen. In een uiterste poging zijn naderende val te voorkomen, delegeerde Irigoyen alle macht aan de vice-president.

De economische crisis, die in 1929 is uitgebroken, heeft een einde gemaakt aan een periode van grote voorspoed in Argentinië. De prijzen die het land voor de export van zijn vlees, huiden, granen en wol ontvangt, zijn gekelderd.

Electoraal verlies

Begin 1930 verloor de Radicale partij mede als gevolg van de economische crisis de provinciale verkiezingen.

In legerkringen heeft de overtuiging post gevat dat slechts de militairen Argentinië kunnen verlossen van de politici en met name de Radicalen.

De militairen werden intellectueel geïnspireerd door de dichter Leopoldo Lugones, een fervent bewonderaar van de Italiaanse dictator Mussolini, die zei dat ‘het uur van het zwaard is aangebroken’.

Een enorme mensenmassa in de Argentijnse hoofdstad tijdens de coup.