De ring fan it ljocht(1976)–Ype Poortinga– Auteursrechtelijk beschermdFryske folksforhalen Inhoudsopgave I It ryk fan macht en riedsel Wûnder- en tovermearkes De wûndere skûtsjesilers De wite wolf Greate Gjalt en Lytse Gjalt Jan yn 'e sek Oer de glêzen berch It nutefanke De likefretter De trije prinsen en de falske prinses De feint sûnder skaed Dou bist in sodze De sterke prinses It testamint De trouwe freon Heideskyn Fortrou op my! It liet fan 'e wike De jongkeardel dy't troch de Dea dokter waerd De prinses mei de tolve bruorren De prinses dy't harsels in bern winske Twa op 't paed ... Sterke Freark Lytse Pino Mear as fjouwer oaren It eilân en de gouden appel It geloksmantsje De skieppehoeder en de prinses De hear en de weesjonge To plak brocht Trije redsume jongkeardels De misledige deaholle De tankbere deade It fanke dat mei sawntjin jier stjerre moast De bline mei de falske maet De fûgel dy't de gouden aeijen lei Tomke-biis De prinses dy't in herberge hâldde Hjoed in jier... De prins dy't de tael fan 'e dieren learde Jan Healbaerch de Earste Lytse Pychem De faem en de ruter De geasten út 'e flesse De slange yn 'e mage De todde It sânmantsje Fan Anske, de moundersfeint en de bakkersfeint De slangekeningin Forjitte jo it bêste net? De Magneetberch Hwa is 't? II Tusken himel en ierde Legindemearkes De ring fan it ljocht De duvel en de smidsfeint Folgje my! De frou sûnder skaed De muonts en de fûgelsang It kleijende liet De tankbere duvel It fjouwerûrebrea dat yn stien foroare Doe't de lju fan Haskerhoarne noch ûnder de preek sliepten De beamkapper In pot yn 't boenderlân Hoe't de duvel syn sturt kwytrekke is It hantsje Salang't der noch blêdden oan 'e beammen sitte It sil wol knipe... Petrus en it dwerstriedderige wiif Petrus en it waer Hoe't de duvel oan syn bokkepoat kommen is De grêfstien fan 'e âld dominy It earste dêr't jo mei bigjinne Sa'n golle, freonlike en meilibjende man It is wier - hier, hier! ‘Ik sil dy helpe!’ sei de duvel De trije fragen fan de duvel It wettermantsje en de trije winsken De duvel en de smid De Dea dy't opstannich waerd Op hwa kin men bêst bitrouwe? De eed mei modder yn 'e klompen De segen De âld man en de Dea It adres De weardichheit De spylman en de duvel De Hillige Famylje op 'e flecht nei Egypte De wanneljende joad III Hoe't it rinne kin Novellemearkes De faem dy't soldaet waerd Hwat hiene jo dan in man wurde kinnen... De twa dieven De fortoffele foarsoan Dat is foar heit... De faem mei trije frijers Moarn ek hwat De pelgrim mei de fioele As it sâlt De snoade fiskersdochter De rike widdou fan Boalsert It blijspul yn 't kammenetslaed Dit foar de Heare en dat foar de duvel Acht is mear as tûzen Geart Slakkebakker en syn soan De kening en de earteblazer De kening dy't him nea forwûndere It plak yn 't bedsteed It biddelwiif De moaije rjochte stôk It goud fan 'e kening en it goud fan 'e boeren Heit is heit en mem is mem De heit dy't twa bibels neiliet Sipke en Lysbet De swarte hin De kening en syn sûrkoal ‘Né’, sei de prinses Heit en soan Alle wizen lizze yn 't sân De nicht yn Amsterdam De libbene deade It goud yn 'e groun In skearesliper as pleiter De rike bedelaar ‘Dat is dyn geluk, maat’ De pispot Un moa'd komt altyd út IV Gjin snoader guod as minsken Grappige teltsjes Der is mar ien dokkum En dou in der ivichheid niet! Séstêd Dokkum It rjocht sil stean De heale toer to keap De toer om 'e trep Nije balstiennen Stoepeskrobje Hwer sil de toer stean? De tsjerke sûnder finsters De jas ûnder de tsjerke De doar en de balke De kou en it tsjerkedak Ljochtmoanne De boargemaster syn hin Om dieven to kearen De straf foar de ynbrekker De boarre op it spek De mol yn 'e froedsman syn tún De breawinning De saed fan 'e boargemaster De kont wol de Burdaerder kant út De sânbult De beammen yn 'e pream De platte brêge Trije dagen gjin waer Lânshier bitelje Goede rie is djûr De útkyk Dêrom net Snoade domkoppen Waerkunde Skeare foar in stûr Franke en Fet Sil 't wy wêze? Sa gau as ik mei de holle knik... ‘Nacht Oeble!’ ‘Nacht Tytsje!’ Pankoekite De healbizige baerch Dat wol 'k ek wol leauwe... Jins krús drage In hiele bôlle ‘Sterreklaar’ De hinnedief Piterke Hwa is de baes? Stôk yn 'e bile It gers giet wol ris hinne en wer It resept In earlik wyfke Peke Hoe't it rinne kin Op jan poeps plak Teltsjes oer hantsjemieren De skipperij De tsiis yn 't wetter Moster De trije poepen dy't noch noait in tram sjoen hiene De poep en de stikelbaerch Peallen ûnder de sinne De wûnderpot De bynpeal It resept Omstean ‘Dat 's rjocht!’ Net ien spier âlder De sturt Poepewinsken De hjerring mei poatsjes Mûlparren It wetteroargel Forlet fan tou Toe poep! In skuor yn 't lân De sigaer De mier en de biggen De mier en de wezeling De opperman Frjemde fûgels De wrâld is rûch Wy moatte swije De dominy syn miedlân It resept op 'e keamersdoar Hwa't haspelhout stelt.... De dokter dy't alles wist De nicht dy't lang net by de tiid wie De dominy en it waer It huodtsje dat bitellet Spek, ham of wo'st? De snoade turfskipper De beide oare tsjillen Lytse Oege en Greate Oege Hillich wetter Dat sei de houn De man dy't noait liigde Deftige brieven Kouwebril en hoanneklompkes Flecht op 'e koai Nou fortel ik de wierheit! Elk sines en de kweade neat Domme-duvelteltsjes Noait gjin wever wer yn 'e hel Sterke tabak De simmertwirre De forrustke molkbus It bêste fan it bidriuw De houn oer de brêge Hinne-aeijen fan de kweade Hoe't Hantsje Pik oan syn namme kommen is Dy't de frou har earste tate drinkt Om 't hurdst meane V Hjir is 't in beesteboel Diereteltsjes De wolf dy't foar de âld man song Hoanne en ein Hwerom de swellen miggefange boppe de sleat De hoanne en syn hin De tankbere séhoun Hwerom't der altyd safolle mosken om hûs en hear binne De beasten òp reis Dy komt hjir noait wer De ezel as boargemaster De mûs dy't hwat op hie Hastou ek talhouten bisteld? Bidden leare De pod en de okse ‘Dag pânkoekje!’ Hazze en ychelbaerch Goeddwaen Fan 'n haantsy en 'n hintsy De foks en it hynder De bear en de foks buorkje togearre Foks en wolf stelle togearre fisk It nije pak Hwa sil de kat de bel oanbine? Foks, mûs en hazze De mûs dy't in hazze fange woe Nêstbouwe Ta de kening syn jierdei De lânmûs en de berch Hwa is 't lekkerst, fisk of baerch? Un oad oad wyfke De gremitige houn De foks, de bok en de sek mei woartels It gebed fan 'e guozzen Tankberens is der net op dizze wrâld In foks forliest syn hierren wol... De salm en de bear Hj erring en bot De slaef en de liuw De houn mei de tsiis yn 'e bek Wolf en boerehoun Dit is Gods wurk It famke en har freon de slange VI Sa wier as Wopke libbet Ligersteltsjes It skip fan Sinter-Nút Ik wol 't hast al leauwe... In reis nei de moanne Under wetter It forhael fan de trije farrenslju Dan blaes ik it stel út Luilekkerlân Gjin anker It sil wol wier wêze Brandsma De münchhausen fan 't surhústerfean De fyts Op 'e fyts De hynstekont dy't de kop foarbyroun Hounen De kop der ôf skuord Putslatte De wite kou Jan as mier Jan as flaekslûker Jan as reedrider Snie Jan as streuper Baes boppe baes Iel en guozzen De fluit Karper De wetterrôt Iel Snoeken Forantwurding Oantekeningen