De ring fan it ljocht

Fryske folksforhalen

De Dea dy't opstannich waerd

Yn it bigjin fan 'e wrâld, doe't de Dea pas oansteld wie, hie hy it der soms swier mei om syn wurk to dwaen. Him tocht, dat er al to faek ûnrjochtfeardige dingen dwaen moast. Op in kear sei de Heare tsjin him: ‘Dou moatst nei de ierde gean’ - hy neamde it plak en it hûs dêr't er wêze moast - ‘der is in frou dy't swier is en it is oan 'e bifalling ta; dy moatst my allebeide, de frou en it bern, helje’. Doe frege de Dea: ‘Kin dit nou net oars? Kinne wy dan it bern net helje en lit de mem yn libben?’ ‘Né’, sei de Heare, ‘dou hellest se my allebeide’. En de Dea die it.

In setsje letter waerd er wer stjûrd, diskear om in jongfaem to heljen dy't op trouwen stie. En de Dea sei wer tsjin 'e Heare: ‘Kinne wy net wachtsje oant se troud binne, dat se tominsten in koart skoftsje lokkich west hawwe?’ ‘Né’, sei de Heare, ‘dou hellest se my op slach’. En de Dea die it.

Doe waerd er wer stjûrd, diskear om in jongfeint to heljen dy't oan it stjerbêd fan syn mem siet. En doe sei de Dea: ‘Heare, moat dit nou sa? Kinne wy net wachtsje oant de mem dea is; dan hat se tominsten noch stipe en treast oan har soan yn har lêste ûre’. ‘Né’, sei de Heare, ‘helje him my nou!’ En de Dea die it.

Oan dizze trije kearen murk de Heare, dat de Dea opstannich waerd en der

[p. 185]

muoite mei hie om to folbringen hwat him opdroegen waerd. Hy sei: ‘Dou moatst ris by my komme, dan sil ik dy in mannich dingen sjen litte’. En doe toande de Heare him hwat der bard wie, byhwannear't de Dea syn wurk net dien hie.

Earst liet er de mem en it bern sjen, beide yn libben bleaun. It bern hie syn forstân net, en de mem waerd fan fortriet net goed mei de holle. Hy liet ek sjen, hoe't it kommen wie as de Dea allinne it bern helle hie. Dan hie de mem harsels fordien, út birou oer in sûnde dy't har allang forjown wie.

Twad liet er sjen, hoe't it mei de faem kommen hie, byhwannear't se yn libben bleaun wie. Hja wie ynskrabbich en habsuchtich wurden en in troch-forkearden, dy't mei in oare man omsloech en har eigen forgiftige.

Tred en to'n lêsten toande er de soan, dy't syn mem, foardat se noch wei wie en wylst se noch by kennis wie, op har stjerbêd de earbellen út 'e earen en de ringen fan 'e fingers helle, it jild út 'e kast naem en har iensum en forlitten stjerre liet.

En doe sei de Heare tsjin de Dea: ‘Dou kinst net oardielje oer hwatst dochste. Foar dizze skriklike dieden hiene dy minsken foar ivich forlern west en nou hawwe se tominsten de kâns net krige om se to dwaen’.