De ring fan it ljocht

Fryske folksforhalen

It resept op 'e keamersdoar

Party boeren dy't foar it forfeantsjen op 'e Ouwer wennen, pielden suver noait mei skriuwen. Hja hiene altyd wol hwat ûnder 'e stoppe, mar pinne en inket, hou mar. By ien fan 'e Ouster boeren hie de boerinne yn 'e kream west en doe rekke se hwat út it bistjûr, dat de dokter moast komme. Dêrfoar moasten se nei de Jouwer, dêr wenne dokter Risselade. Dat wie doe al in bijierre man en hy hâldde der sels gjin riderij op nei, hy liet him altyd ride troch Piter Hylkema, dy hie stalhâlderij flak foar de Skien oer, en wie tagelyk kastlein en hie de postwein op 'e Lemmer. Mar de boeren rieden der meast fuort mar mei it reau hinne, dan koe dokter mei weromride, oars duorre it wol ris hwat lang, ear't hy der wie.

Dizze boer stjûrde syn feint en dy naem dokter Risselade mei werom. Dokter seach wol hwat de boerinne mankearde en soe efkes in resept skriuwe, dan koene se guod út 'e Jouster apteek helje. Hy fielde syn bûsen nei, mar hy hie syn resepteboekje thús op 'e tafel lizze litten, en likemin hie er oar papier en pinne of potlead by him. Dat hy sei tsjin de boer: ‘Jo ha wol efkes skriuwerij foar my, tink?’ ‘Och heden’, sei de boer, ‘dy boel hâld ik der net op nei. Ik ha oars net yn 'e hûs as in stik kryt, dêr skriuw ik de mannichste mei oan 'e bûthúsbalken dat de kij kealje moatte’. ‘Hoe skriuw ik nou in resept?’ frege dokter himsels lûdop ôf. ‘Oh’, sei de

[p. 303]

boer, ‘ik wit rie - skriuw it resept mar op 'e keamersdoar. Wachtsje mar efkes’, en hy roun nei 't bûthús om it kryt. ‘Dan sil de apteker hjir hinne moatte om it resept to lêzen’, ornearre dokter. ‘Né, né, de apteker krijt it resept wol’. ‘Hoe dan?’ ‘Ja, dêr moat ik noch efkes oer prakkesearje. Skriuw mar op - dat sjogge wy letter wol’.

Dokter skreau it resept mei kryt op 'e keamersdoar en de feint stie al wer mei it rydtúch klear om him werom to bringen. Doe sei de boer tsjin 'e lytsfeint: ‘Slaen de âld brune mar foar de plankwein en kom der hjir mei foar de doar’. De boer lichte de keamersdoar út 'e heakken en elk krige him by in ein, foarsichtich, dat se de letters der nearne ôf skaefden. De boer mende en de lytsfeint siet midden op 'e wein en hâldde de doar op 'e kant oerein, dat der neat mei de letters barde, en dêr rieden se efter de feint oan nei de Jouwer.

De lytsfeint bleau by it hynder, de boer stapte nei binnen en frege de apteker: ‘Kinne jo wol in resept lêze dat mei kryt skreaun is?’ ‘Wis kin ik dat! Mar hoe'n resept moatte jo ha?’ ‘Dat sil 'k jo sjen litte. Wy sille it efkes bringe’, en mei roun er ta de doar út en liet him iepen stean. Ien fan 'e froulju soe him efter him tichtdwaen, mar hy sei: ‘Né, dy doar iepenstean litte’. En dêr komme hy en de lytsfeint mei it resept oan toaijen. De apteker en syn personeel stiene krom fan laitsjen. ‘Hwat al in útfining’, sei de apteker. ‘Ja, de wrâld is rûch’, sei de boer, 'en dy't him net rêdde kin is slûch’. Hawar, de boer krige syn guod dalik mei. De doar kaem wer op 'e wein, se namen steandewei in slokje op by Hylkema en doe gong it wer op hûs oan. De boerinne wie ridlik gau wer by de wurken. Dit forhael is my foar wier forteld, mar ik wit net...