De ring fan it ljocht

Fryske folksforhalen

It earste dêr't jo mei bigjinne

God gong ris as earm man oer de ierde om to sjen hoe't de minsken, dy't Er nei syn byld makke hie, har nou winliken hâldden en droegen. Op in joun let kloppe er oan by in hûs en frege de frou dy't iependie, oft er der net in nacht sliepe koe. Hja rôp har man der by en doe seine se: ‘Wy hawwe gjin plak. Jo moatte mar om in oar hinnekommen sjen’. It wiene minsken dy't it skoan dwaen koene; se hiene in rom hûs, mar se woene him der net yn ha. Hy roun fierder kaem by in earme frou oan 'e doar en frege itselde. Ek dy frou helle har man der by, en hoewol it by harren krap omkaem, seine se tsjin de âld man: ‘Kom mar yn. Jo kinne hjir to nacht wol bliuwe’. Ear't se yn 'e rêst gongen, setten se noch iten foar him ré. En doe't er de oare moarns ôfstiek, frege er: ‘Hwat bin ik by jo yn 'e skuld?’ De frou sei: ‘Hjir wol ik neat foar ha’. Doe sei er: ‘It earste dêr't jo fan 'e moarn, sadré't ik fuort bin, mei bigjinne, dat sille jo de hiele dei dwaen kinne’. En hy stapte de doar út.

De frou hie noch in lapke lizzen, dêr't se in broekje út meitsje woe foar har

[p. 177]

jonkje, mar se wist net, oft der wol genôch stof oan siet. Se bigoun dat lapke út to mjitten en se hat de hiele dei troch metten, hwant dat lapke waerd noait koarter. Hwat langer as se meat, hwat mear stof as se krige. It hiele hûs rekke fol mei dy stof en se hat har libben lang gjin earmoed mear kend; as se hwat nedich wie, hoegde se mar fan dy stof to forkeapjen.

Doe't de frou dy't de âld man ôfstegere hie dat hearde, frege se it oare minske: ‘Hwer is dy âld keardel bleaun?’ Hja sei: ‘De man is fuortgongen, dy kant op’. De frou stjûrde har man der efteroan. Hy moast tsjin 'e âld man sizze, dat er op 'e weromreis foaral by har oankomme moast. Hja soe it alderbêste foar him opdisse. En sikerwier, de âld man kaem dêr op 'e weromreis lâns en socht dy rike minsken op. Se setten him it bêste foar dat se hiene en hy bleau dêr de nacht oer. En de oare moarns, doe't er ôfstiek, sei er tsjin de frou: ‘Ik haw it sa goed by jo hawn, it earste dêr't jo fan 'e moarn mei bigjinne, dat sille jo de hiele dei dwaen kinne’. En hy naem ôfskie.

Se hiene jild yn 'e hûs lizzen en se tocht by harsels: Dêr moat ik mar mei oan 't tellen. As ik dan de hiele dei troch tel, binne wy joun skat- ende skatryk. Earst noch even nei 't húske, dan hoech ik it jildtellen net to ûnderbrekken. Hja gong sitten to pisjen en hja hat de hiele dei sitten to pisjen. Alles hwat se hiene bidoar en spielde fuort. Hja binne fierder as earme minsken troch 't libben gongen.