De ring fan it ljocht

Fryske folksforhalen

De tankbere séhoun

Der wenne op ien fan 'e eilannen ris in fiskerman dy't it tige earmoedich hie. Se hiene ien soan. Doe't dy jonge hwat greater waerd, moast er der al gau mei heit op út to fiskjen en to jeijen. Mar dy jonge wie oars as in hiele bulte oaren. Op skoalle al, as der jonges wiene dy't miggen de wjukken of spinnen de poaten útloeken, dan bigoun er to skriemen, of hy bigoun to fjochtsjen, hwant hy koe it net oansjen. Ek dat fiskjen en jeijen mei syn heit, dat mocht er net graech dwaen. Fiskjen gong noch, mar foaral de robbejacht koe er min oer. Yn syn heite eagen wiene dat mar kluchten, dêr't dy him lilk oer makke.

En doe op in kear waerd de heit siik en der wie mei gauwens gjin iten mear yn 'e hûs. Fisk waerd der net fongen en doe't it bigoun to knipen pakte de jonge op in stuit de greate kneppel dy't syn heit altyd brûkte; hy tochte, ik moat der mar op út en sjoch dat ik in séhoun binei kom - ik kin der neat oan dwaen. Hy gong it waed op en doe't er foar ien fan 'e geulen kaem, seach er oan 'e oare kant in âlde séhoun lizzen mei in jong. De jongkeardel liet him yn 't wetter sakje (hy koe swimme as in wetterrôt) en mei in stik seil oer 'e holle liet er him hiel foarsichtich op 'e stream driuwe nei de plaet dêr't de âlde séhoun lei to sintsjen, mei it jong tsjin him oan. Se hiene nearne gjin euvelmoed yn, mar doe't de jonge ynienen omheech kaem út it wetter, mei de kneppel yn 'e hân, doe seach de âlde séhoun him en skeat it wetter yn, mar it jong koe sa gau net meikomme; it bleau op 'e sânplaet efter en waerd ôfsnien fan 't wetter. De jonge fleach der efter oan, en krekt op it stuit dat er de kneppel omheech tilde om him dea to slean, seach it jonge dier him oan mei syn greate ûnskuldige eagen. Mei liet de jongkeardel de kneppel sakje, hwant hy koe it net deadzje. En ek de jonge séhoun waerd wei yn it wetter.

[p. 341]

De jonge gong nei hûs en burch de kneppel op. Hy bigoun mar wer to fiskjen en de slimme tiid kamen se doch troch. De jonge waerd feint en de feint man. Hy troude en hy krige ek in soantsje. Dat jonkje like krekt op syn heit. En op in kear, doe't syn heit him meinommen hie nei it strân to bûtsykjen, seach er, wylst se by de brânning lâns rounen, it iene of it oare driuwen. Hy stapte yn 't wetter, loek it oan 'e kant en stie it to bisjen. Mar ynienen hearde er in skreau en doe seach er dat syn jonkje it wetter ek yn roun wie om hwat to krijen dat er der dobberjen sjoen hie, en de jonge waerd troch de stream grypt en meisleept yn in mui de sé yn.

De heit wist, alhoewol ik goed swimme kin, rêdde kin ik him net, hwant hy is fordronken ear't ik by him bin. Mar hy skuorde doch de klean út en krekt doe't er it wetter yn dûke soe, seach er in ein fan it strân de kop fan in séhoun boppe wetter kommen; dy pakte syn jonkje en droech it werom nei it strân, dêr't er it dellei op it sân. En doe't de heit der by kaem, lei de séhoun in eintsje fierder, oan 'e rânne fan it wetter, nei him to sjen. Syn jonkje libbe noch, en doe't er nei de séhoun seach, foel it him op, dat dy deselde eagen hie as it robbejong dat er ienris, lang lyn, sparre hie.