Inhoudsopgave
Vaderlandsche historie.
Dertiende boek.
I. De Hoeksche en Kabbeljaauwsche tweespalt herleeft in verscheiden' Steden.
Slegte tyd en drukkende lasten.
II. De Kabbeljaauwschen uit Amsterdam verdreeven.
De Hertogin van Bourgondie komt herwaards om den oproer te stillen.
Onlust met Dordrecht.
III. Opschudding te Leiden.
Filips komt zelf herwaards.
IV. Plakaaten tegen de Hoeksche en Kabbeljaauwsche hevigheden. Opkomst der Rederykers.
Filips verklaart, welke Heerlykheden vry zyn van Beden.
Tienjaarige Bede.
Jan van Domburg wordt onthalsd.
V. De President, Gozewyn de Wilde, van Sodomie beschuldigd, wordt afgezet, en ter dood gebragt.
Jan van Lannoi wordt Stadhouder.
VI. Staat der Kerke, hier te Lande.
De Hollanders woonen den togt tegen de Hussiten by.
Filips beteugelt de heerschen geldzugt der Geestelyken.
Filips draagt de zorg voor de Nederlanden, in 't Geestelyke, Paus Nikolaas den V. op.
VII. Verrigtingen van den Kardinaal van Cusa in Holland.
VIII. De Hollanders en Zeeuwen worden in den kryg tegen de Gentenaars ingewikkeld.
Voorregten den Hollanderen en Zeeuwen, op den Vlaamschen togt, verleend.
De Gentenaars door de onzen geslaagen.
IX. De Hollanders en Zeeuwen helpen Bourdeaux bemagtigen.
X. Eerste bedryven, hier te Lande, van Karel, Graaf van Charolois.
Regtspleeging van den Graave van Charolois over die van Haamstede.
Huwelyk des Graaven van Charolois.
XI. Stigtsche Beroerte.
Dood van Bisschop Rudolf.
Hertog Filips kant zig tegen de verkiezing van Gysbrecht van Brederode.
XII. De Kennemers en Westfriezen worden, in de voorheen verbeurde Voorregten, hersteld.
XIII. Utrecht van bezetting en voorraad voorzien.
Brederode zoekt met Filips te verdraagen.
XIV. Filips doet eenige poogingen, om 't gebied over Friesland te bekomen.
De Friezen verbinden zig, onderling, tot bescherming hunner Vryheid.
Keizer Fredrik de III. eischt schatting van de Friezen.
XV. Oorzaaken van den Oorlog met Frankryk.
XVI. Filips heeft een' togt naar Turkye voor, die uitgesteld wordt.
Vermoeden van Filips, dat Frankryk en Engeland voorhebben, Holland en Zeeland te bemagtigen.
XVII. Heimelyke handel van Graave Karel aan 't Fransche Hof.
Verlenging van 't Bestand, met Eduard den IV.
Toeleg van Filips, om zynen Zoon, in Holland, te doen vatten, mislukt.
De Bastaard van Rubempré, een heimelyken aanslag in Holland voorhebbende, wordt gevat.
XIX. Slag van Montlheri.
De Graaf van Charolois overwint de Luikenaars.
XX. Zwaare last, in Holland, van den Franschen en Luikschen Kryg.
Verandering in de wyze van scheepstimmeren, hier te Lande.
XXI. Gesteldheid der Westfriesche Dykaadjen en andere Zeeweeringen, ten deezen tyde.
XXII. Dood van Hertoge Filips.
Zyne egte en onegte Kinderen.
Onderzoek, of hy te regt de Goede bygenaamd zy.
XXIII. Hertog Karel volgt zynen Vader op.
XXIV. Hertog Karel wordt in Holland en Zeeland ingehuldigd.
Zwaare Bede van de Landen gevorderd.
Verbindtenissen met Eduard den IV.
XXV. Hertog Karel noodzaakt Koning Lodewyk den XI. tot de Vrede.
XXVI. Hertog Karel houdt het Graafgeding in Holland en Zeeland.
Onderhandelingen om de Friezen tot onderwerping te brengen.
XXVII. Verandering in Engeland.
Warwik kruist op de Hollandsche en Zeeuwsche schepen.
Henrik van Borselen, Heer van Heere, verjaagt Warwiks schepen.
XXVIII. Eduard de IV. vlugt naar Holland.
De Stadhouder Gruithuizen beschermt en ontvangt hem.
Veinzery van Hertog Karel.
Zyne bekommering.
XXIX. Te Veere worden Schepen uitgerust om Eduard naar Engeland te voeren.
Bestand en Vrede met Frankryk.
XXX. Nieuwe Excynzen, hier te Lande ingevoerd.
XXXI. Nieuwe oorlog met Frankryk.
Bestand.
XXXII. Hevige Beroerte te Zierikzee.
Tweespalt in Dordrecht.
XXXIII. Verhaal der gevangenis van Reinoud en Gysbrecht van Brederode.
Beschuldigingen ten hunnen laste.
Walraven van Brederode wordt ysselyk gepynigd.
Ook Heer Reinoud.
Walraven ontkomt uit de gevangenis.
Reinoud wordt vrygesproken.
XXXIV. Staat van Gelderland.
Gelder en Zutfen aan Hertoge Karel verpand.
Hy wordt tot Hertoge van Gelder en Graave van Zutfen gehuldigd.
Vaderlandsche historie
Veertiende boek.
Magt van 't Huis van Bourgondie in de Nederlanden.
Karel staat naar de Koninglyke waardigheid.
II. Hy zoekt zyn gebied langs den Rynkant uit te breiden.
Aanleiding hier toe.
Beleg van Nuis.
De Hollanders en Zeeuwen ondersteunen den Hertog, in 't beleg van Nuis.
't Beleg van Nuis wordt opgebroken.
III. Fransche Kaaperyen op de Hollanders en Zeeuwen.
Hertog Karel bemagtigt Nancy en gantsch Lotharingen.
Zyn nederlaag by Granson.
Zyn zwaar verlies by Murat.
De Hertog van Lotharingen bemagtigt Nancy wederom.
IV. Slag by Nancy, in welken Hertog Karel sneuvelt.
Aart van Hertog Karel.
Parlement en Rekenkamer te Mechelen.
Op sommige Plaatsen, twyfelt men lang, of Hertog Karel wel dood zy.
V. Maria, zyne eenige Dogter, volgt hem op.
VI. Dagvaart te Gend.
Beweegingen in Holland.
De Hollanders en Zeeuwen verkrygen, te Gend, het Groot Privilegie van Vrouwe Maria.
Inhoud van het zelve.
VI. Wolferd van Borselen wordt Stadhouder.
Gezantschap naar Frankryk, om over Vrede te handelen.
VIII. Tweespalt der Hoekschen en Kabbeljaauwschen in Holland. De Hoekschen raaken op 't kussen: te Gouda.
IX. De Hollanders beschadigen de Franschen ter Zee.
Adolf van Gelder wordt geslaakt.
X. Huwelyk van Maximiliaan, Hertog van Oostenryk, met Vrouwe Maria.
Zy worden in Holland en Zeeland gehuldigd.
XI. Oorlog met Gelderland.
Maximiliaan en Maria in Gelderland gehuldigd. XII. Nieuwe opschudding te Hoorn.
Eenige Hoeksche Edelen, te Haarlem, overvallen.
De Stadhouder Borselen wordt genoodzaakt Rotterdam te ruimen.
XIII. De Franschen bemagtigen onze Haringvloot.
XIV. Maximiliaan doet eene Bede, die, door de Kabbeljaauwschen, toegestaan wordt.
Handeling met Eduard den IV.
XV. De Hoekschen verrassen Leiden.
Maximiliaan stelt de Kabbeljaauwschen in de Regeering.
XVI. Adriaan Westfaling en Dirk van Beaumont onthalsd. Vonnis van Beaumont.
Aanmerkingen over het zelve.
XVII. Oorsprong van den oorlog met Utrecht.
Zy overwinnen de Utrechtschen in Westbroek.
Slegte staat van Utrecht.
XVIII. Dood van Vrouwe Maria.
XIX. Filips, haar Zoon, volgt haar op, en brengt de Landen aan 't Huis van Oostenryk.
Maximiliaan in Holland en Zeeland voor Voogd erkend.
De Kabbeljaauwschen raaken, te Hoorn, wederom op 't kussen.
De Hoekschen verrassen de Stad.
XX. Zwaare lasten van den Utrechtschen Kryg.
Jan van Montfoort poogt te vergeefs Dordrecht te verrassen
Lalaing bemagtigt de Sloten Harmelen en ter Haar.
Onvertsaagdheid van Jan van Schaffelaar.
Utrecht en Amersfoort in den ban gedaan.
XXI. De Utrechtschen belegeren Ysselstein.
't Blokhuis op de Vaart gewonnen.
XXII. Vrede met Frankryk.
XXIII. Luiksche Oorlog.
Nieuwe beroerte te Utrecht.
Maximiliaan belegert Utrecht.
XXIV. Utrecht gaat over by verdrag.
XXV. Binnenlandsche Oorlog in Vlaanderen.
Jan van Egmond wordt Stadhouder. De Heerlykheid van Egmond tot een Graafschap verheeven.
XXVI. Verbond van Koophandel met Engeland.
Die van Sluis verrassen Vlissingen.
XXVII. Maximiliaan wordt Roomsch Koning.
Oorlog met Frankryk.
XXVIII. Nieuwe orde op de Admiraliteit, hier te Lande.
XXIX. Onlusten in Vlaanderen.
Hertog Albrecht van Saxen komt met een Leger in de Nederlanden.
XXX. De Hoekschen zoeken hun voordeel te doen, met de beroerten in Vlaanderen.
Frans van Brederode wordt tot Hoofd der Hoekschen verkooren.
XXXI. Maximiliaan komt in Holland.
Rotterdam wordt belegerd.
Mislukte aanslag van Jonkheer Frans op Schiedam.
XXXII. Onrust te Hoorn.
Scheepsstryd op de Lek.
Rotterdam gaat over.
XXXIII. Albrecht van Saxen, tot algemeenen Stadhouder, aangesteld.
Die van Sluis kaapen op Holland en Zeeland.
Schade des Lands door het schielyk en grof afzetten der Munte.
XXXIV. Montfoort belegerd. 1490.
Scheepsstryd by Brouwershaven.
Montfoort gaat over, by Verdrag.
Verbonden met Engeland.
Vaderlandsche historie.
Vyftiende boek.
I. Oorlog van Kaas- en Brood of Kaas- en Broodsspel.
Gelegenheid tot deezen Opstand.
Dagvaart in den Haage.
II. Jan van Naaldwyk doet eene Landing
Te Hoorn, besluit men geen Ruitergeld meer te geeven.
III. Aanslag van den Stadhouder, om 't Kaas- en Broods- Volk uit Alkmaar te verdryven.
De Hertog van Saxen zendt Krygsvolk naar Holland.
IV. De Kennemers en de anderen verzoenen zig met hem.
Voorwaarden der verzoening van Haarlem,
V. Onderzoek hoe verre de Voorwaarden van deezen Zoen naargekomen zyn.
Einde van den Hoekschen en Kabbeljaauwschen Tweespalt.
VI. Zierikzee verzoent zig met den Hertoge van Saxen.
Beleg en Overgaave van Sluis in Vlaanderen.
V. Onlusten met Frankryk.
Maximiliaan wordt Keizer.
De Aartshertog Filips aanvaardt de Regeering der Nederlanden.
Hy wordt in Holland en in Zeeland gehuldigd.
IX. De Koophandel tusschen Engeland en de Nederlanden wordt verbooden.
X. Huwelyk des Aartshertogs met Joanna, Dogter van Spanje.
Invoering van nieuwe Excynzen, in Holland.
Filips doet zig, op nieuws, in de byzondere Hollandsche Steden, inhuldigen.
XI. Oorsprong van den Gelderschen Oorlog.
XII. De Friezen vervallen onder de Saxische over heersching.
XIII. De Oorlog, in Gelderland, begint op nieuws.
XIV. Geboorte van Karel van Oostenryk.
De Friezen belegeren Henrik van Saxen in Franiker.
Dood van Albrecht van Saxen.
De Aartshertog Filips reist naar Spanje.
Verbond van Koophandel met Engeland. Filips komt in de Nederlanden te rug.
Dood der Hertoginne Weduwe van Bourgondie.
XVI. De Geldersche Kryg wordt heviger voortgezet, dan te vooren.
XVII. De Groningers schenden het Bestand.
Graaf Edzard maakt zig meester van Groningen.
XVIII. Dood van Izabelle, Koninginne van Kastilie.
Bestand tusschen Filips en Karel van Gelder.
XIX. Filips vertrekt naar Spanje.
Hy wordt, door storm, genoodzaakt, in Engeland in te loopen.
Henrik de VII. houdt hem hier lang op.
Filips komt in Spanje en aanvaardt de Regeering van Kastilie.
Hy sterft.
XX. Karel, zyn oudste Zoon, volgt hem op.
Onderzoek, of de zorg voor zyne Opvoeding Lodewyk den XII. aanbevolen geweest zy.
XXI. Karel van Gelder overmeestert Grol, Lochem en Wageningen.
Wageningen wederom belegerd.
Slegte staat der Geldmiddelen, in de Nederlanden.
Men trekt weinig voordeel van 't Verbond met Engeland.
De Oostenrykschen zoeken Nieuwmegen te verrassen.
XXII. Karel van Gelder ontvangt Fransche hulpbenden.
De Oostenrykschen zoeken den Franschen Bevelhebber van party te doen veranderen.
XXIII. Margareet van Oostenryk wordt Land voogdes der Nederlanden.
XXIV. Bekommering in Holland, voor eenen inval der Gelderschen.
Staat der Oostenryksche Krygsmagt.
Legering der Gelderschen.
Inval der Gelderschen in Brabant en Holland.
XXV. De Amsterdammers werpen een Blokhuis op te Ypesloot.
Verbond met Engeland.
Pouderoyen, door de Oostenrykschen gewonen.
XXVI. Kameryksche Vrede.
XXVII. Holland raakt met de Hanze-Steden in Oorlog.
XXVIII. Karel van Gelder beoorloogt den Bisschop van Utrecht, in Overyssel.
Onderhandelingen over eene verlenging van 't Bestand met de Gelderschen.
De Gelderschen bemagtigen Herderwyk,
Lodewyk de XII. yvert, in schyn, om deeze Steden wederom te doen overleveren.
XXIX. Tweespalt tusschen de Stad Utrecht en Floris van Ysselstein.
Engelsche onderstand.
De Oostenrykschen behaalen eenig voordeel op de Zuiderzee.
XXX. Vrugtelooze Vredehandeling te Viane, en te Luik.
De Nederlanden trekken voordeel uit den inval der Engelschen in Frankryk.
XXXI. De Gelderschen steeken de Voor stad van Amsterdam en veele schepen in brand.
Groot gebrek aan geld, hier te Lande.
Vierjaarig Bestand met de Gelderschen.
XXXII. Maximiliaan verbindt zig met Henrik dan VIII. tegen Frankryk.
Engelsche Krygsbedryven in de Nederlanden.
Overeenkomsten met Henrik den VIII. die kwalyk gehouden worden.
Het Huwelyk van Karel van Oostenryk met Maria van Engeland raakt af.
XXXIII. Tweespalt tusschen de Saxischen en Graave Edzard in Groningerland
De Hertog van Saxen belegert Groningen.
Hy verbindt zig met den Bisschop van Utrecht.
Inzigten van Karel van Gelder.
Hy doet eene landing in Friesland, en bemagtigt verscheiden' Plaatsen.
De Saxische Knegten, of Zwarte hoop verlaat Friesland.
XXXIV. Karel van Oostenryk aanvaardt de Regeering der Nederlanden, in persoon.
De zwarte hoop, uit Holland verjaagd, komt wederom in Friesland.
Schade der Saxischen op de Zuiderzee.
De Hertog van Saxen staat zyn Regt op Friesland af, aan Karel van Oostenryk.
Vaderlandsche historie.
Zestiende boek.
I. Prins Karel draagt het Opper opzigt over de Dykaadjen in Holland aan eenen Vreemdeling op.
II. Karel van Gelder doet een' togt naar Italie.
De Gelderschen verrassen Nieuwpoort.
III. Handel met Frankryk.
Verbond van Vriendschap met François den I.
Bestand met Gelder.
IV. De Gelderschen behaalen eenige voordeelen in Friesland.
Henrik, Graaf van Nassau, wordt Stadhouder van Holland.
Orde tegen de Zeeschuimeryen der Gelderschen.
Afkondiging van vrye Roovery.
Bestand van zes maanden met Gelder.
V. Karel tot Koning van Spanje gekroond.
Filips van Bourgondie wordt Bisschop van Utrecht.
VI. Onderneemingen van Grooten Pier, op de Zuiderzee.
Slegte staat der Geldmiddelen in Holland.
De Koning van Deenemarke houdt de Hollandsche Schepen in de Zond aan.
VII. Floris Oem van Wyngaarden, Pensionaris van Dordrecht, vervalt in 's Konings ongenade.
VIII. Oorsprong en voort gang der Leere van Luther.
Wyze van 't vellen der Aflaaten in Holland.
IX. Bestand met Gelder verlengd.
Keizer Maximiliaan sterft.
Karel de V. wordt Keizer.
X. Margareet van Oostenryk wordt in Landvoogdye der Nederlanden bevestigd. De Keizer stelt orde op 't Landbestier.
XI. Voortgang der Hervorminge.
XII. Oorlog met Frankryk.
De Visschery, geduurende den Oorlog vry verklaard.
Karel van Gelder bespiedt Holland, in persoon.
Onlusten in Overyssel.
De Gelderschen brandschatten Texel en Wieringen.
XIII. Adriaan de VI. van Utrecht wordt tot Paus verheeven.
XIV. Krygsbedryven in Overyssel en in Friesland.
Anthonis van Lalaing, Graaf van Haagstraten, wordt Stadhouder van Holland.
Friesland raakt t'eenemaal in de magt van Karel den V.
Strooperyen der Gelderschen in Holland.
De Lekdyk breekt door.
Geldersche Onderneemingen.
XV. Dood van Bisschop Filips van Bourgondie.
Oproer in de Haage, over 't verhoogen der Excynzen.
Slag van Pavie.
XVI. Bede van honderdduizend guldens, aan Holland gedaan, verminderd op tagtigduizend.
XVII. Onlusten met Deenemarke en de Oosterlingen.
Tweejaarig Bestand met de Oosterlingen.
XVIII. Vredehandel te Madrid.
XX. Nieuwe Bede van tagtigduizend guldens,
XX. 't Bestand met Zweeden en de Oosterlingen wordt bekragtigd.
Men legt zig hier toe, op het ontdekken van nieuwe Landen.
Keizer Karel trouwt met Izabella van Portugal
XXI. Beginsels van eenen nieuwen Oorlog met Frankryk en Engeland.
Handel met de Oosterlingen en met Zweeden.
XXII. De Gelderschen bezetten Utrecht.
Voorzorg in Holland tegen de Gelderschen in 't werk gesteld.
Margareet vordert Holland voor betaaling eener ingewilligde Bede af.
De Heer van Castre wordt Onder-Stadhouder van Holland.
XXIII. De Bisschop van Utrecht verzoekt onderstand van de Landvoogdesse, en deeze van Holland.
In welke de Staaten eerst weigeren te bewilligen.
XXIV. Fransche vyandlykheden.
Men bewilligt 'er in, onder zekere voorwaarde:
XXV. Maarten van Rossem overvalt en plondert 's Graavenhaage.
Werving in Holland.
XXVI. Verschil ter Dagvaart, over 't aanstellen van eenen Kapitein van Holland.
Toerustingen tegen de Gelderschen.
XXVII. Unie voor drie maanden tusschen Holland en Antwerpen met 's Hertogenbosch.
XXVIII. Bestand van agt maanden met Frankryk en Engeland.
Voorspoed der Oostenryksche wapenen in Overyssel en Gelderland.
XXIX. De Hollanders zoeken 't Nederstigt aan Holland te doen hegten.
De Stadhouder doet wederom eene Bede aan Holland.
De Hollandsche Knegten verloopen.
XXX. De Unie met de Brabantsche Steden, voor twee maanden, verlengd.
Verandering in de jongst geeischte Bede.
Vrede met Gelder.
Bede van honderd en tagtigduizend, ponden.
Geschenken, aan Stadhouders en anderen gedaan.
XXXI. Kameryksche Vrede.
De Hollanders konnen te Kameryk geene vergoeding van schade krygen.
XXXII. Bede aan de Staaten van alle de Nederlanden tot 's Keizers reize naar Italie enz.