Vaderlandsche historie. Deel 4

[p. 489]

XXVII. Unie voor drie maanden tusschen Holland en Antwerpen met 's Hertogenbosch.

De Unie met de Brabantsche Steden, Antwerpen en 's Hertogenbosch, over welken men, eenigen tyd geleeden, gehandeld hadt, werdt, eindelyk, in Bloeimaand geslooten. De Staaten van Brabant hadden, reeds in Lentemaand, verklaard, dat zy, voor drie maanden, onderhouden wilden vierduizend Knegten en duizend paarden, om, met dezelven, in Gelderland te trekken, mids dat Holland, voor denzelfden tyd, onderhieldt drieduizend Knegten en vyfhonderd paarden, en de Keizer tweeduizend, om 't Overstigt te herwinnen. Holland besloot hiertoe terstond, en verzuimde niet zyn aandeel cp de been te brengen, gelyk wy reeds hebben aangetekend. Ook vonden 's Lands Staaten, in Grasmaand, goed, 't bevel over de vereenigde magt van Brabant en Holland den Graave van Buuren, Kapitein Generaal, op te draagen. En de Stadhouder Hoogstraaten hadt zig, ten zelfden tyde, ten zynen behoeve, van 't gezag over de Hollandsche Knegten ontslaagen. Doch omtrent het midden van Bloeimaand, verklaarden Leuven en Brussel zig ongenegen, om de Unie te onderhouden. 't Zy dat dit deezen Steden ernst geweest zy; of dat zy den last voor Brabant ligter hebben willen maaken, dan hy, naar gelang van dien van Holland, behoorde te zyn, en zig, te gelyk, zo veel mogelyk, voor den haat der Gelderschen, hoeden. Immers men heeft reden om te besluiten, dat zy, onder de hand, in de soldye der Knegten, gedraagen hebben. 't Speet den Hollanderen zeer, dat dit werk dus sleepende gehouden werdt.

[p. 490]

Ook smaalde 't gemeen, op wagens en in schepen, dat 'er niets tegen de Gelderschen ondernomen werdt. Men hieldt hierom zeer aan by Antwerpen en 's Hertogenbosch, die, als naast gelegen, 't meest van de Gelderschen te dugten hadden; poogende dezelven, tot het aangaan der Unie, te beweegen. Men ontwierp eenen Staat van oorlog, die voor de Brabantsche Steden agtenveertigduizend en voor Holland zevendertigduizend tweehonderd guldens ter maand beliep. Doch Holland bewoog den Stadhouder, dat hy zig met twee-endertigduizend guldens genoegen liet, en 't overige, ten koste des Keizers, elders vondt. Antwerpen en 's Hertogenbosch lieten zig eerlang overhaalen. 't Verdrag werdt, op den negenentwintigsten van Bloeimaand, te Mechelen, getekend. De Staaten stonden, op 't verzoek des Stadhouders, ten zelfden tyde, voorbetaaling toe der ingewilligde gewoone en buitengewoone Beden, en beloofden nog tweeduizend of vyfentwintighonderd guldens, ten laste des Keizers, te zullen verzegelen tegen den penning zestien, en op dezelfde voorwaarden, als de laatste vyfduizend guldens. Voorts bedongen zy, dat de Knegten nergens dan in Gelderland en op de grenzen van Brabant en Holland gelegd zouden worden, en dat het Land, in geval van spoedige Vrede, tot voorbetaaling noch tot verzegeling zou gehouden zyn. De Unie, van welke wyspreeken, slegts voor drie maanden geslooten zynde, die met den laatsten van Oogstmaand ten einde liepen, werdt, sedert, nog voor twee

[p. 491]

maanden, verlengd^(h). Of de Keizer zyn aandeel Knegten, volgens het ontwerp der Brabanderen, geleverd hebbe, is my niet gebleeken. Alleenlyk vind ik, dat 'er, in Hooimaand, zeshonderd Spanjaards te Arnemuiden in Walcheren geland zyn, die, sedert, onder bevel van Adriaan van Croi, Heere van Roeulx, tegen de Gelderschen gebruikt zyn geworden⁽ⁱ⁾. Elders leeft men, dat hy tweeduizend Knegten onder zyn bevel hadt^(k). Anders was de Keizer niet zeer gereed, om veel in deezen kryg te spillen. De Staaten van Holland hadden, al in Lentemaand, vergeefsche poogingen aangewend, om duizend Knegten, die men den Bisschop van Utrecht ter hulpe hadt toegeschikt, door den Keizer, te doen onderhouden. Maar de Stadhouder wees hen af, verklaarende, dat zyne Majesteit den Bisschop vierduizend guldens 's jaars gaf, en daarenboven vierhonderd paarden in 't Stigt onderhieldt; waarom men hem geen' zwaarer' last vergen kon^(l).

(h) Mr. Aert van der Goes Regist. bl. 66, 67, 68, 73, 76, 78, 79, 80, 81, 90, 91, 92, 93, 94.

(i) Reigersb. II. Deel, bl. 418.

(k) Mr. Aert van der Goes Regist. bl. 91.

(l) Mr. Aert van der Goes Regist. bl. 67.