Uvaerachtige Historie ende beschrijuinge eens Landts in America gheleghen, wiens inwoonders Wilt, Naect, seer godtloos, ende wreede Menscheneeters zijn

 

Inhoudsopgave

¶ Die Boeckdrucker totten Leser.

Den doorluchtighen ende hooch ghebooren Vorsten ende Heeren Heer Philipe Lantgraef tot Hessen. etc. mijnen ghenadighen Heere.

Den wel Gheboren Heere H. Philips, Graef van Nassou ende Sarburg, etc mijnen genadige Heere wenscht D. Dryander veel weluarens, met eerbiedinghe sijns diensts.

Inhout des boeckx.

Hier beghint die Historie. Dat. I. Capittel.

☞ Die eerste wtvaringe mijnder eerster Schipvaert van Lissebonen wt Portugale. Dat II. Capittel.

Hoe dat die wilden vander plaetsen Brannenbrucke waren oproerich gheworden, ende den Portugailoiseren een vasticheyt ontweldighen wouden. Dat derde Capittel.

☞ Hoe dat haer sterckte ghemaect was, ende hoe sy teghen ons streden. Dat vierde Capittel

☞ Hoe wy wt brannenbucke voeren nae een lantschap Buttegaris ghenaemt, ende by een franchoys schip quamen, ende met haer slogen. Dat V. Capittel.

✠ Wtuaringe mijnder tweeder schipuaert in Ciuilien wt Spaengien in America. Dat .VI. Capittel.

✠ Hoe wy inder hoochden van achtentwintich gradus by den lande America quamen ende die hauen niet bekennen en conden, daer wy in bescheyden waren, ende hoe eenen groten storm hem byden landen verhief. Dat VII. Capittel.

Hoe wy wederom wt die hauene voeren, om dat landt te soecken daer wi hene wouden. Dat VIII. Capittel

Hoe dat onser sommighe metten Boot voeren om die hauen te besien, ende vonden een Crucificx op eender Clippen staen. Dat ix. Capittel.

✠ Hoe ick ghesonden wert met eenen Naecken vol wilder lieden tot ons groot schip. Dat x. Capittel.

Hoe dat ander schip van onsen gheselschap aen quam, dat hem inder Zee van ons verloren hadde, daer den Quersten stierman in was. Dat xi. Capittel

✠ Hoe wy van rade werden ende voeren na sinte Vincent daer die portugaloisers dat lant in hebben, ende meyndden noch een schip te bevrachten van hen lieden, ende daer mede onse reise te eynden, leden door grooten storm vander ze schipkrekinghe ende en wisten niet hoe verre dat wy van sinte Vincent waren. Dat .XII. Capittel.

✠ Hoe wy gewaer werden in wat lantschap der wilden lieden, wy waren daer wy den schipbrueck geleden hadde Dat .XIII. Capittel.

¶ Hoe Sancte Vincent gheleghen is. Dat XIIII. Capittel.

✠ Hoe dye plaetse heet van daer haer dye meest veruolghinghe vanden vyanden gheschiet ende hoe datse gelegen is Dat .XV. Capittel.

Hoe die Portugaleusers Brikioka wederom opgherecht hebben, ende daer nae een Bolwerck in dat Eylandt Sancte Maro maecten. Dat xvi. Capittel.

Woe ende wt wat oorsaecken wy die vyanden op eenen tijt vanden Iare meer dan op den anderen tijt verwachten moesten. Dat xviij. Capittel.

Hoe ick vanden wilden gheuanghen wert, ende hoe dat het selue toe ginck. Dat xviij. Capiittel.

Hoe sy met my wederom achterwarts wouden varen, ende de onse anquamen meinende my haer weder te ontnemen, ende sy haer weder tot haer keerden, ende scharmutselden met hen lieden. Dat xix. Capittel.

Watter gheschiede int wederkeren na haren Lande. Dat xx. Capittel.

✠Hoe si des daechs met wy om ghinghen ende si my by haer wooninge brochten Dat .XXI. Cappittel.

Hoe beyde mijn heeren by my quamen, ende seyden my hoe datse my aen een van haren vrienden gheschoncken hadden, die souden my verwaren, ende dootslaen als sy mi eten wouden. Dat xxij. Capittel.

Hoe si met mi dansten voor die hutten daer si die afgoden Tammerka in hadden. Dat .XXIII. Capittel.

✠ Hoe si mi na den danse den Ipperus Wasu thuys brochten Dat XXIIII. Capittel.

✠ Hoe si die my gheuanghen hadden claechden dat de Portugaloisers haren vader doer schoten hadden, ende dat sijt aen mi wreken wouden Dat .XXV. Capittel.

✠ Hoe een Francoys die de schepen onder de wilde ghelaten hadde daer quam om mi te besien, ende haer beual datse my eten souden, ick was een portugaloiser. Dat XXVI. Capittel.

✠ Hoe ic so grooten tantsweer hadde Dat XXVII. Capittel.

Hoe sy my tot haren ouersten Conincx Konian Bebe genaempt voerden ende hoe sy daer met my om ginghen. Dat XXVIII. Capittel.

Hoe die xxv, Naeckens van Tuppin Ikins aen quamen, daer ick den Coninck af geseyt hadde, ende wouden die hutten aenvallen daer ick in was. Dat XXIX. Capittel.

Hoe die hooplieden ende Ouerste des auonts in der Maenschijn vergaderden. Dat XXX. Capittel.

¶ Hoe Tuppin Ikins een ander dorp Manbukabe ghenaemt, verbrant hadden Dat XXXI. Capittel.

✠ Hoe een schip van sancte Vincente quam, ende vraechde na my, ende hoe sy haer een cort berecht gauen. Dat .XXXII. Capittel.

Hoe des Conincx Ieppio wasu broeder van Mambukabe quam, ende my claechgede hoe sijn moeder sijn broeder met alle den anderen cranc waren worden ende begeerden van mi dat ic met mijnen god soude maken dat sy mochten gesont worden Dat XXXIII. Capittel

Hoe die crancke Coninck Ipperu wasu wederom thuys quam. Dat XXXIIII. Capittel.

Hoe dat die Francoys die den wilden beuolen hadde datse my eeten souden, weder quam ende ick hem badt dat hy my mede name, maer mijn heeren en wouden my niet verlaten. Dat XXXV. Capittel.

¶ Hoe sy eenen geuanghenen aten, ende my mede daer by voerden. Dat .xxxVI. Capittel.

Watter ghebuerde als wy wederom thuys voeren, als sy hem geten hadden. Dat xxxvij. Capittel.

✠ Hoe datter weder een Schip na my ghesonden wert vanden Portugaloisers. Dat xxxviij. Capittel.

Hoe sy een slaue onder haer hadden die my dicwils belooch, ende hadde gaerne gesien dat sy my corts ghedoot hadden, maer die selve wert ghedoot ende gheten in mijn tegenwoordicheyt. Dat xxxII. Capittel.

¶ Hoe een Francoys schip aen quam ende metten wilden handelede van catoen, ende Brasiliehout, tot welck schip ick gheerne gheweest hadde, maer het en was van God niet versien. Dat XL. Capittel.

Hoe dat die wilde inden crijch trocken ende mi mede namen, ende hoe dat op den tooch verghinck. Dat XLI. Capittel.

Hoe sy metten geuangenen om gingen als sy wederom thuys trocken. Dat xlij. Capittel.

✠ Hoe sy met haren vyanden dansten, daer wy des anderendaechs ons legherden. Dat xliii. Capittel.

✠ Hoe dat Franchoys schip noch daer was daer si my brenghen wouden al so sy geloeft hadden als sy wederom wt den crych quamen etc als voorgemelt is. Dat .XLIIII. Capittel.

Hoe sy nv den eersten vanden twee Christenen aten, namelijck Gheorgio. Ferrero des Portugaloisers hooftmans sone. Dat XLV. Capittel.

✠ Hoe dat die almachtige Godt een teecken dede. Dat xlvi. Capittel.

Hoe ic op eenen auont met twee wilde op die visscherie was, ende God een wonder by my verthoonde door eenen grooten regen ende onweder. Dat XLVII. Capittel

Hoe sy den anderen vanden twee geghebraden Christenen aten, Ieronimus ghenaempt. Dat xlviij. Capittel.

¶ Hoe si mi voerden om te verschenken Dat XLIX. Capittel.

✠ Hoe dat my de wilde van dien dorpe vertelden hoe dat dat voorghemelde schip wt Franckrijck weder wech gheseylt was. Dat .L. Capittel.

Hoe dat corts nae dat ick verschoncken was een ander schip wt Francrijc quam die my cochten, Etc. Dat LI. Capittel

¶ Hoe die ouerste des scheeps genaemt waren, ende van waer dat het schip was, ende watter noch geschiede eer wi wter hauenen voeren ende hoe lange dat wi opter reisen na Vrancrijc waren Dat .LII. Capittel.

Hoe ic te Diepen in des hooftmans huys des schips Belette gheuoert werde daer hi de huysweert ende ouerste was de welcke voor ons wt Brasilien gereyst was ende noch niet comen. Dat. LIII. Capittel,

Mijn ghebet tot God den Heere ter wijlen dat ic inder wilden lieden gewelt was om my te eten, Etc.

Een warachtich Cort Bericht vanden handel, Ende zeden der Tuppin Imbas, diens gheuanghen ick geweest bin, woenende onder haer in dat Landtschap America, dwelck leydt inden xxiiij. graedt op der Zuydt sijden der linien Aequinoctiael, ende stoot aen een Riuiere Rio de Ienero genaempt. Hoe die schip vaert beghint wt Portugal nae Rio de Ienera, ghelegen in America, ontrent inden .xxiiij. graet. Tropici Capricorni. Dat I. Capittel.

Hoe dat lant America oft Brasilien gheleghen is, so ick eensdeels ghesien hebbe Dat II. Capittel

Van een gheberchte dwelck daer int lant leyt. Dat .III. Capittel.

Hoe die wilde Tuppin Imba diens gheuanghen ick was haer wooninghe hebben. Dat IIII. Capittel.

Hoe dat sy haer hutten ende stocketten maken. Dat .V. Capittel.

Hoe sy vier maken Dat .VI. Capittel.

¶ Waer in datse slapen Dat .VII. Capittel.

✠ Hoe gheschickt dat si lieden syn om wilde dieren ende visschen te schieten met pijlen. Dat .VIII. Capittel.

Wat fatsoen oft ghestaltenisse dye lieden hebben, Dat .IX. Capittel.

Waer mede sy houwen oft snijden ende sonderlinghe op die eynden, daer die Christenen haer noch gheen ware en brenghen, als bilen messen scheren ende aecxen. Dat .X. Capittel.

✠ Hoe dat haer broot is, hoe sy haer vruchten heeten, ende hoe dat sy de planten, ende maken datmense genieten can. Dat XI. Capittel.

Hoe dat sy haer spyse ghereet maken: Dat .XII. Capittel

Wat regiment ende ordinantie sy hebben metter ouerheyt ende rechten. Dat xiij. Capittel.

✠ Hoe sy die potten ende het eerdewerck backen die sy ghebruycken. Dat .XIIII. Capittel

Hoe sy haren dranck maken daer sy haer droncken in drincken, ende hoe sy haer houden metten drincken. Dat XV. Capittel.

Wat des mans cieraet is, ende hoe sy haer schilderen, ende wat haerlieder namen syn. Dat xvi. Capittel.

Wat des wijfs off der vrouwen zieraet is. Dat XVII. Capittel.

Hoe sy den kinderen een eersten naem geuen. Dat xviij. Capittel.

✠ Hoe veel wyfs een heeft ende hoe hy hem met haer hout. Dat .XIX. Capittel.

Hoe sy haer verlouen. Dat XX. Capittel.

Wat haer goeden syn. Dat .XXI. Capittel.

Wat haer meeste eer is Dat .xxii. Capittel.

Waer aen dat sy gheloouen Dat xxiii .Capittel.

Hoe sy van haren wyfs waerseggherssen maken. Dat xxIIII. Capittel.

✠ Waer in dat sy opt water varen Dat xxV. Capittel.

¶ Waerom den eenen viant den anderen eet. Dat xxVI. Capittel.

Hoe sy haer aenslagen maken als sy willen in haren vianden lant ten crijch trecken. Dat .XXVII. Capittel.

Wat haren crych rustinge is, Dat XXVIII. Capittel.

Met wat ceremonien sy haer vyanden dooden ende eten, waer mede sijse doot slaen, ende hoe sy met haer om gaen Dat XXIX. Capittel

¶ Berecht van sommighe dieren in den lande. Dat XXXI. Capittel.

Serwoy. Dat xxxij Capittel

Van een soorte van wormkens ghelijck Vloeyen welcke die wilden hieten Attum. Dat xxxiij, Capittel.

Eenderley vleyrmuysen des landts, hoe sy die lieden des lants des nachts inden slaep inden teenen vanden voeten ende in dat voorhooft biten. Dat xxxiiij. Capittel.

✠ Vanden Bien ende Hummelen des Landts Dat xxxv. Capittel.

Vanden voghelen des lants Dat xxvi. Capittel.

Berecht van sommighe boomen des lants. Dat .xxxvij. Capittel.

Hoe den cattoen oft boom wolle wast ende den Brasiliaensenpeper, ende ooc sommige ander wortelen meer die welcke die wilden planten om teten. Dat xxxviij Capittel.

Saluyt reden. ¶ Den Leeser wenscht Hans Staden Gods genade ende vrede.