Spieghel der werelt

[fol. **3r]

Totten Wandelaers.

Ghemerckt dat de noodicheyt ende nutticheyt der Landt-tafelen claerlycken ghenoech bewesen wordt in het voorghenoemde heerlyck Theatre, soo en ist niet van noode hier daer van vele te verhalen, alst oock en is van de dienstlyckheyt van desen, want die wt de ghehandsaemheyt ende oncostlycheyt synder cleynicheyt ghenoech verstaen can worden. Alleen wil ick ulieden (lustighe Wandelaers) hier te kennen gheuen, hoe en waer inne ick dat selue ghevolght hebbe.

Ten eersten dan soo hebbe ick (als synen verstandighen beschryuer) ⁺metten nieuwen iare, de heele Werelt 1. voor my ghenomen, ende hare deelen 3. 4. 5. 6. wel door-sien hebbende, ben ick met hem (als met eenen vriendt dien ick alderliefste verselle) t'Antwerpen t'schepe ghegaen naer de vruchtbaere ey-landen, Enghelandt 7., Schotlandt 8., en Irlandt 9., van daer voort naer Spaengnien 10., Portugael 11., en Vranck-ryck 12., van waer te paerde door Berry 13., Limaigne 14., Cales 15.,

+ an. 1577.

[fol. **3v]

Vermandois 16., Prouencen 17., Bourgoignen 18. en Sauoyen, in Duytsch-lant 19. quamen, daer wy ons redene elck eenen besonderen wech namen: hy na Neder-landt, ende ick door Switzerlandt 20. na Beyeren 21., Saltzburgh 22., Nortgew 23., Wirtenbergh 24., en Francke-landt 25.; van hier ben ic, in eenen Nachen sittende, den Ryn af, na Neder-landt 26. ghedreuen, meynende mynen voor(. vriendt daer noch te vinden, maer hy was (ouermidts d'onruste van desen lande) na Denemarcken ghetrocken, dies ick (in Ghelderlant 27., Brabant 28., Vlaenderen 29., Zeelandt 30., Hollandt 31., en Vrieslandt 32. ghesien hebbende wat den Spaenschen handel (meest door het casteel van Antwerpen) daer bedreuen hadde (langs Westphalen 33. op eenen waghen na Ditmers 34. rolde, om hem daer te verteghenen: ende hem daer niet vindende, liet ick my van Denemarcken 35. na Pomeren 36. ouersetten, en reysde voort door Sassen 37., Slesien 38., Bohemen 39., Oosten-ryck 40. en Frioul 41. in Italien 42.; daer hy my (soo ick van de Comosche 43. Zee verlusticht quam) te Milanen 44. willecomme hiet, en trocken doen weer tsamen langs het gheberchte van Piemont 45.

[fol. **4r]

na Tuscanen 46., Napels 47., Sicilien 48., Sardinien 49., Malta 50., Corfu 51., Candien 52., Cypers 53., Griecken 54., Slauonien 55., Hungheryen 56., Seuenborghen 57., Polen 58. en Oswiecz 59., van waer ick een bodschappe tot Danzic in Pruyssen 60. dede, en quam in Lyflandt 61. weer by hem, soo hy t'seyl ghinck naer Noord-weghen 62., van waer wy gheraeckten in Moscouien 63., Tartaryen 64., Indien 65., Persen 66., Turckyen 67., en int Heylich-landt 69., daer ick langs Natolien 68. ghecomen synde, ende met hem myne beuaert te Ierusalem ghedaen hebbende, de Pyramiden in Egypten 70., ende d'elephanten in Paep-Ians 71. landt ghinghen besien: daer hoorende dat den Turck weder meester van Thunis 72. was, soo namen wy onsen streeck na Barbaryen 73.; al waer wy op den berch Atlas rustende, de gheil-mooren met sneeu-ballen saghen spelen, tot dat ons de tydinghe quam, dat des Conincs broeder, Dom Ian van Oosten-ryck, in Neder-landt was, ende dat ⁺den Peys tusschen hem ende de Staten des Lands (die de voren tot Ghendt daer ⁺van ghehandelt hadden) tot Bruessel ghemaecht ende wt gheroepen was, doen

+ 8. Nouembr. 1576.

+ 17. Febr. 1577.

[fol. ** 4v]

⁺hebben wy ons (rechts als den edelen Aerschot synen sone de Prince van Chimay, de Spaensche slotelen ouer gheleuert hadde) met blyschap op de groote Zee ghegheuen; ende voor-wint hebbende, soo syn wy met welvaren en vrolycke ghesontheyt, God loff, weder t' Antwerpen comen in April lest-leden.

Van welcke zee, soo veel als de plaetse hier heeft moghen begrypen, wy op d'eerste Caerte 2. wat verhaelt hebben: ende voorts hebben wy van alle de voornoemde Landen de sonderlingste en eyghenste dinghen beschreuen: als namelyck de hooft-steden, ende de vermaerste riuieren (weynighe wt ghesteken) ooc wat de natuere dier landen voort-bringhende ons toe-schict. Nemet in dancke, daer mede soo veel profijts doende als wy v hertelyck ionnen: ende door-wandelt met salighen voor spoede dese Werelt.

+ 20. Meerte 1577.