Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12
(1986)–Hugo de Groot–
Auteursrechtelijk beschermd5198. 1641 mei 26. Aan N. van Reigersberch.Ga naar voetnoot1Mijnheer, Van de zaecken van Portugael weet ick niet, wat ick sal seggen. Buiten twijffel hebben zij heel Spaignië tegen. De eenicheit onder haer moet soo heel groot niet zijn, dewijle sooveel heeren onlancx zijn geëxecuteertGa naar voetnoot2 die buiten twijffel vrunden naelaeten, die sulcx soo licht niet en vergeten. De gouverneurs in Brasyl, zi(e)nde de onseeckerheit van den nieuwen standt, houden haer aen de Castillaensche zijde, mischien oock die in de Eilanden,Ga naar voetnoot3 Africa ende Oost-Indiën zijn. In Hollant werden de hulpen die men derrewaerts soude zenden,Ga naar voetnoot4 vertraecht door de interesten van de twee Compagniën, waeraen zeer machtige steden vast zijn. Die natie heeft dat gebreck van oudts gehadt dat zij alle buiten haer clein achten, 'twelck de oorsaecke is geweest van de ruïne van den coninck SebastiaenGa naar voetnoot5 ende daerdoor oock van groote ongelucken voor Portugael. Don Antonio,Ga naar voetnoot6 zeer opgeblazen in 't eerste door de gunste van 't volck, weinigh ende traege hulpe van buiten crijgende, heef[t] zijn leven geëindight in een naem van majesteit vergezelschapt met armoede. Hier stelt men veel uit om te zien wat Hollant ende anderen doen zullen, zoodat die zaecke is vol bedencken ende ick becommert om te weten, hoe ick mij in 't regard van de Portugaelsche ambassadeursGa naar voetnoot7 zal dragen, hebbende geen bevel ontfangen uit Swede, gelijck den ambassadeur van EngellantGa naar voetnoot8 uit Engellant ontfangen heeft weinich voor zijn vertreck. Mischien dat den ambassadeur van Portugael die in Denemarcken is,Ga naar voetnoot9 vort zal gaen nae Swede ende oorzaeck geven om op die zaecke eenige resolutie te nemen, daernae ick mij zal hebben te reguleren. Niettegenstaende dese swaericheit ende die van Catalagne, alwaer wij hooren dat La Motte HodincourtGa naar voetnoot10 te lande belegert ofte becomen heeft Constantina, den eertsbischop van Bour- | |
deauxGa naar voetnoot11 Sala heeft becomen ende Alfaques aentast om alsoo Tarragona van alle zijden te benaeuwen, niettegenstaende oock het lang uitblijven van de zilvervloot, soo hooren wij dat den ambassadeur van Spaignië die te Regenspurg is,Ga naar voetnoot12 groote sommen daer uitdeelt aen deghenen die de handen open hebben, voorts raedt tot een bestant in Duitschlant ende solliciteert om vandaer noch eenigh secours boven het LamboischeGa naar voetnoot13 te becomen voor den cardinael-infant, die wij hooren nu met CantelmoGa naar voetnoot14 te zijn te Rijssel hebbende bij zich ontrent tienduizent man, laetende noch zoo veel volcx, nae dat wij hier verstaen, onder den grave van FontaineGa naar voetnoot15 tegen de Hollanders - van dewelcken men in Vrancrijck vrij wat groots verwacht - ende sesduizent man onder BecxGa naar voetnoot16 in Lutsenburg, met noch vierduizent aen de Maescant, vrezende voor een inval van den hertogh van Lorraine inGa naar voetnoot17 een van die twee zijden. De Spaignaerden hebben noch gelt gevonden om van nieuws te geven aen den hertogh van Bouillon, die buiten twijffel seecker tractaet met Spaignië heeft aengegaen.Ga naar voetnoot18 Van den grave van Soissons ende hertogh van Guise werdt gelooft dat zij wel dat tractaet niet geteyckent en hebben, maer een ander met den hertogh van Bouillon van hem niet te verlaeten. De vreze, die men hier heeft gehadt, van dat zich den hertogh van Vendosme bij de princen die te Sedan zijn, zoude vougen ofte de lust van den cardinael de Richelieu om den roem van goedheit te bekomen is oorzaecke geweest dat denselve cardinael, als nu den cancellier van VrancrijckGa naar voetnoot19 ende de gecoren rechters in presentie van den coning vergadert waeren om in de zaecke van den hertog van Vendosme op de informatie ende vier defauten het arrest te geven van sijne executie in effigie ende confiscatie van zijne goederen, heeft gezonden om te doen weten aen de compaignie die daer vergadert was, dat het hem genoech was dat gebleecken was het desseing tegens zijn leven, dat zoo sterck was gelo[o]chent geweest; dat hij den hertogh van Vendosme dit alles vergaf biddende den coning van gelijcke te doen. Waerop den coning - tevoren van dit alles geïnstrueert zijnde - zeer hoogh heeft geprezen de groote goedertierenheit van mijnheer den cardinael; wat hem aenging, dat hij zijne vrijheit wilde behouden om te doen in 't regard van den hertogh van Vendosme nae dat denselve hertogh hem voortaen zoude dragen. Daermede is het arrest ende de confiscatie voor desen tijdt opgehouden. In plaetse van Bapaume te belegeren, alwaer 's conings leger zoude gebreck hebben gehadt van water, is het grootste conincxleger gecomen bij Aire ende wij verstaen dat GassionGa naar voetnoot20 eenige forten daerontrent heeft becomen, een door compositie ende d'andere bij den vijant verlaeten zijnde, ende dat men hoope heeft dat Ranzou,Ga naar voetnoot21 aen denwelcken eenige trouppes zijn gegeven geduirende het belegh van Aire, zoude Liliers connen becomen, 't eene ende 't ander dienende om te hervatten hetgunt eens is misluckt tegen St. Omer.Ga naar voetnoot22 In Italië zijn de zaecken van Vrancrijck niet heel voorspoedigh geweest, alzoo zij door het nae logeren van den prince Thomas ende eenige geleden schade het belegh van Yvrée hebben verandert in een blocquering. Ick en can niet wel begrijpen wat tytelenGa naar voetnoot23 de Heeren Staten-Generael van den keizer be- | |
geren ende hoe Haere H.M. geresolve[e]rt sijn aen sijne keiserlijcke Majesteit het opschrift ende onderschrijvinge te maecken, mij wel gedenckende 'tgunt voortijds op die materie is gepasseert. Mij dunct dat wel zoude connen gebeuren, dat de Hollanders, wercx genoech vindende aen Spaegnië, zouden met haere minste schadeGa naar voetnoot24 zoucken te ontgaen de onlusten met Denemarcken ende dat Denemarcken, ziende in deze tijden de hulpe uit Spaignië hem niet veel voordeels kan bijbrengen, veel zoude toegeven zonder nochtans zijne pretentiën voor het toecomende af te staen. Doch ick wil daervan het oordeel zeer garen laeten aen deghenen die beter van naebij die zaecken connen inzien, ende blijven.Ga naar voetnoot25 26 Maii 1641.
St. Germain ende eenige andere Engelsche heeren,Ga naar voetnoot26 vresende bij het parlement quaelijck getracteert te werden, hebben haer hier geretireert. Den marescal de ChastilionGa naar voetnoot27 heeft last sich te vougen bij den hertogh van Lorraine ende HalierGa naar voetnoot28 tusschen de Maes ende Sambre. Te Lions ende Montauban is oproer tegen de soux pour livre. Constantine in Catalagne is niet heel belegert bij de Fransoisen, alzoo de Spaegnaerden aen d'eene zijde van dezelve plaetse sijn met haer leger, 'twelck bestaet in achtduisent man te voet, duisent paerden. Den grave van HarcourtGa naar voetnoot29 is van Ivrée vertrocken om Chivas te ontsetten. Den graef van Soissons heeft gemeent door correspondentie Mont-OlympeGa naar voetnoot30 te becomen, maer 't is on[t]deckt ende den coning heeft garnisoen doen leggen binnen Joinville, een stadt den hertogh van Guise toecomende. Men hoopt Aire te hebben in vijf weecken, Taragona oock haest door gewelt ofte honger. |
|