Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5028. 1641 januari 26. Aan L. Camerarius.¹

Illustrissime domine,

Regi Angliae, quantum video, neque auctoritas constat apud parlamentum neque gratia. Nam eos, quorum opera consiliisque usus est, neque palam tutari audet neque dolet eos sibimet ipsis consulere ac se servare in tempora ipsis secundiora. Viae autem istae mediae saepe regibus periculum adferunt, ubi populi neque metu neque amore retinentur. Mittitur hinc in Angliam legatus Fertimbaiotius,² ut etiamnunc regi Angliae ea offerat, quae oblata fuere Hamburgi. Haec aura haud dubium quin perflatura sit ad parlamentum usque ac multum animi additura iis, qui Palatinae domui rebusque protestantium favent. Si rex Angliae hoc tempore ad se vocet electorem,³ valde id mihi placeat. Nam eum principem rem non facturum suam

1 Copie Uppsala, UB, E 388a, 265; copie Linköping, Stifts- och landsbibl., Br. 23, 376. Gedrukt Epist., p. 665 no. 1470.

2 Jacques d'Estampes, markies van la Ferté-Imbault (no. 5020 n. 22).

3 Karl Ludwig van de Palts. In plaats van het volgende ‘calide’ geeft de copie te Uppsala: callide.

[p. 54]

apud Danum arbitror tum ob alia, tum quia Danus calide admodum expetit ab imperatore investituram comitatus Schaumburgici.

Nescio an verum sit ab Altenburgico, Culembachio, Onspachio principibus⁴ domum revocatos a Ratisbona legatos impendiorum taedio. Dicitur autem venturus Ratisbonam Bavarus et esse valde concors imperatori. Scire autem operae pretium erit, quid et Lunemburgicis et Hassicis oblaturus sit imperator.

Quantum adhuc iudicare possumus, videtur Bohemiam repetere Bannerius et facile res venire posse ad praelium, cuius exitus secundus aut adversus ingens momentum adferre posset.

De Catalaniae Portugalliaeque rebus difficilis est iudicatio, magna initia, processus incerti. Rex educere vult e Catalania Espenanum⁵ et alios, qui fidem suam hosti obstrinxere ne militent; mittere autem alios, qui Catalanis auxilio sint, ad decem, ita fama est, peditum, equitum autem tria millia. Quae de Portugalliae motibus antehac intelleximus, ea multis multorum a Madritio literis confirmantur. Sed ibi quoque civitates sunt, quae novo regi non accedunt. Dicitur autem rex novus mittere in Africam, Brasiliam et Indiam Asiaticam, ut qui ibi sunt praefecti, eos in suas trahat partes. Parari etiam legationes Romam, ad Galliae Angliaeque reges et ad Batavos⁶ tum ad probandam causam, tum ad opem impetrandam. Hispanus nihil omittet eorum, quae poterit ad hos conatus in semine opprimendos. Sed tot longinquis praesidiis exhausta Hispania sibi tuendae non sufficit; deinde praeter Castellanos, qui sane pauciores sunt quam ut et Hispaniae caetera et tot provincias coerceant, nulli sunt populi, qui id sub quo sunt imperium ament. Quod si ii, qui iam ab isto imperio defecerunt, diu sustentare se poterunt, credibile est manaturum latius exemplum atque ita multis accedentibus alimentis flagraturum vehementius hoc incendium.

Boni ominis est quod legati Batavi⁷ in Angliam venere cum rostrata corona. Beverwaertius⁸ cardinalem vidit exceptus satis frigide, regem nondum. Dicit autem in Anglia de novo agi federe, de nuptiis⁹ tantum.

Princeps Thomas cum fratre cardinali Sabaudo Nicaeae est. Pro his autem venit in Galliam comes Philippus,¹⁰ amicus viduae Sabaudicae, eritque in carcere Silvae Vicennensis cis paucos dies.

Pontifex quae habebat controversa cum Gallis et Hispanis composuit. Cum Lucensibus res putatur prope transactionem esse. Hispanus illorum causam ad omnes principes pertinen-

4 De protestanten Friedrich Wilhelm II (1603-1669), hertog van Saksen-Altenburg, Christian (1581-1655), markgraaf van Brandenburg-Kulmbach, en Albrecht V (1620-1667), markgraaf van Brandenburg-Ansbach. Zie ook K. Bierther, Regensb. Reichstag, p. 56.

5 Roger de Bossost, graaf van Espenan, goeverneur van Leucate (no. 4994 n. 13).

6 Dom Miguel de Portugal (±1601-1670), bisschop van Lamego, een neef van Jan IV van Portugal, werd naar Rome gezonden; vgl. infra no. 5072 n. 8; Pastor, Gesch. Päpste XIII2, p. 734. Francisco de Mello en dr. António Coelho de Carvalho werden naar Frankrijk gezonden; vgl. E. Prestage, Dipl. relations of Portugal, p. 1-5; Avenel (ed.), Lettres Richelieu VI, p. 768v.; J.F. Barreto, Relação da embaixada a França em 1641 (Coimbra 1918). Antão d'Almada en dr. Francisco d'Andrade Leitão waren de ambassadeurs naar Engeland; vgl. E. Prestage, op. cit., p. 99-104. Tristão de Mendonça Furtado ging naar de Republiek; vgl. ibid., p. 171-182; C. v.d. Haar, Dipl. betrekkingen Republ. en Port., p. 17-43. Naar Denemarken en Zweden werd Francisco de Sousa Coutinho gezonden (no. 5156 n. 2). Zie ook C.R. du Bocage, Subsidios para o estudo das relaçoes exteriores de Portugal ... (1640-1649), vol. I (Coimbra 1918).

7 Johan Wolfert van Brederode, François van Aerssen, heer van Sommelsdijk, en Johannes Polyander van Kerckhoven, heer van Heenvliet. Op weg naar Engeland had hun schip zich met succes geweerd tegen Duinkerkse schepen; vgl. no. 5010.

8 Lodewijk van Nassau, heer van Beverweert (no. 4994 n. 11).

9 Het huwelijk van Willem II met een der beide Engelse prinsessen Mary of Elizabeth Stuart.

10 Filippo d'Agliè, graaf van San Martino, vertrouweling van Christine de France, hertogin van Savoye (no. 5017 n. 3).

[p. 55]

tem non deseret. Gaudeo probari Excellentiae vestrae quae pro Lucensibus scripta sunt.¹¹ Iesuitae liber¹² nondum hic comparet. Hoc quoque inter belli mala est, quod libri et difficulter et non sine periculo commeant. Rusdorfianus liber¹³ plenus est historiae et omnigenae eruditionis dignusque lectu. Sed quae addidit de sociatis cum Bavaro consiliis, ea neque Bagnio ad pontificatum adipiscendum proderunt neque Riceliaco ad devinciendos sibi Germanorum protestantium animos. Non dubito tamen, quin τῷ μακαρίτῃ causae suae fuerint, cur negotio isti supparum detraheret. Sicut auspicantibus munus bene precamur, ita aequum est nos bene precari etiam gravem sarcinam commode deponentibus. Quare Excellentiae vestrae laetum opto otium et in alto adhuc navigans portum apprehendenti gratulor.

Excell. vestrae perennis observantiae debitor
H. Grotius.

11 Zie over het geschil tussen de paus en Lucca, Pastor, Gesch. Päpste XIII2, p. 712v.; A. Mancini, Storia di Lucca, p. 259vv. Van de bedoelde pamfletten was ook sprake in no. 4811 (dl. XI).

12 Niet geïdentificeerd.

13 De Vindiciae van Johann Joachim von Rusdorf (†augustus 1640); vgl. no. 4994 n. 10, no. 5003 n. 11.

Lutetiae, XXVI Ianuarii MDCXLI.

Bovenaan de brief in de copie te Uppsala: Rec. Hago, anno 1641 2 Febr. st. n. MP.