Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

[p. 3]

4994. 1641 januari 5. Aan L. Camerarius.¹

Illustrissime domine,

Ad literas 24 Decembris datas² ut respondeam, primum annum hunc ineuntem rei Suedicae eiusque ministris ac nominatim Excellentiae vestrae felicem precor.

Windebanckius³ in hac urbe est; nihil ei nocebitur. Princeps elector⁴ ex rege Daniae intelliget quid ab imperatore et Bavaro, ex Anglia autem quid a rege Angliae exspectare debeat. Parlamentum haud dubie ipsi totique Germaniae favet. Inter imperatorem et Bavarum si quid frigusculi est, non tamen eo erumpet, ut inde magni aliquid aut nobis aut etiam Gallis sperandum sit.

De morte Christiani landgravii et comitis Schaumburgici⁵ video pestilentiam accusari. Satis pestilens est morbus, qui hominem abripit, etiamsi ex coeno nascatur. Germani vero tantis a Deo malis castigati quantis gens ulla nondum tamen vitia sua bona fide dediscunt.

Miror in Bohemia tam multos esse, qui Austriaca imperia gravate ferant, cum protestantes, ni fallor, omnes exsulent, nisi forte antiquas leges eversas ita ibi pontificii, ut in Catalania, dolent. Magna sit gloria Suediae, si per eam Bohemia restitui possit in meliorem statum.

De Rosae⁶ nova victoria eadem hic cognovimus. In Silesia Pomeraniaque res nostras esse felices gaudeo. De federe nostro cum Gallis⁷ nondum video confectum esse negotium. Ego D. Salvio⁸ primas relinquens secundas agere non desino. Pecunia pridem Hamburgi est.

Bene valent qui hic sunt Palatini principes.⁹ Rusdorfii Vindicias¹⁰ legam libens. Utinam is liber Gallis adimat, si quid ipsis restat inanis in Bavarum fiduciae.

1 Copie Uppsala, UB, E 388a, 262; copie Linköping, Stifts- och landsbibl., Br. 23, 373. Gedrukt Epist., p. 663 no. 1464. Ludwig Camerarius (1573-1651), afkomstig uit de Palts, was Zweeds gezant in Den Haag; op 11/21 augustus 1640 was hij officieel teruggeroepen en op 30 januari 1641 nam hij zijn afscheid, maar pas in september 1641 werd hij volledig gepensioneerd. Vgl. Friedrich H. Schubert, Ludwig Camerarius, p. 408; Aitzema, II (f.^o), p. 768. In mei 1641 vestigde hij zich te Leiden in het Prinsenhof; vgl. infra no. 5101 n. 24.

2 Camerarius' brieven aan Grotius van 1640 en 1641 ontbreken.

3 Sir Francis Windebank, Engels staatssecretaris, was, na een beschuldiging van te grote steun aan de katholieken, in december 1640 naar Frankrijk uitgeweken; vgl. DNB LXII, p. 162-166.

4 Karl Ludwig van de Palts.

5 Christian van Hessen-Kassel (1622-1640), halfbroer van de in 1637 overleden landgraaf Wilhelm V, en Otto V, graaf zu Holstein-Schaumburg-Pinneberg, waren beiden in november 1640 overleden, na een diner bij de hertog van Braunschweig-Lüneburg in Hildesheim. Vgl. Theatr. Eur. IV, p. 179B.

6 Rheinhold von Rosen (no. 4993 n. 4) had in november 1640 Hans Rudolf, vrijheer van Bredaw, verslagen; in december 1640 was een overwinning op twee regimenten onder de kolonel graaf Gallen gevolgd. Vgl. Noailles, Episodes III, p. 169v.

7 Het verdrag tussen Frankrijk en Zweden was in 1636 te Wismar gesloten en in maart 1638 in Hamburg geratificeerd; het werd op 16 juli 1641 te Hamburg verlengd, maar dit nieuwe verdrag werd gedateerd op 30 juni 1641. Vgl. Du Mont, Corps Dipl. t. VI. I, p. 207vv.; infra no. 5308.

8 Johan Adler Salvius, Zweeds ambassadeur residerend te Hamburg (no. 5001 n. 1). Met het volgende ‘pecunia’ doelde Grotius op de Franse subsidie aan Zweden, waarvan de termijn op 15 november 1640 was verstreken; vgl. infra no. 5001 en n. 7.

9 Eduard (1625-1663), Philipp (1625-1659) en Gustav (1632-1641) van de Palts.

10 Vindiciae causae Palatinae, sive adsertio et deductio iuris inviolabilis legitimae successionis serenissimi et celsissimi principis Caroli Ludovici, comitis Palatini ad Rhenum, ... in electoratum et comitatum Palatinum, ... autore Ioanne Ioachimo a Rusdorf ..., anno Domini MDCXL. Johann Joachim von Rusdorf, diplomaat in dienst van de ‘Winterkoningin’ Elisabeth Stuart, was in augustus 1640 in Den Haag overleden; vgl. ADB XXX, p. 1vv.

[p. 4]

Est iam hic Beverwaertius¹¹ cum mandatis partim notis, partim ignotis. Sunt et a Catalania hic legati,¹² quibus permissum apud principes regii sanguinis caput tegere. Intelligimus autem Espernonum¹³ cum equitibus paucis esse Barcinone; turmas eius et cohortes ad IV millia non longe ab ea urbe; Tarragonae, quod eiusdem Catalaniae oppidum est, a plebe interfectos qui deditionem regi Hispaniae facere moliebantur et ad cingendam Tortosam ivisse Catalanorum copias. Est tamen rumor etiam de pace, quae per episcopos procuretur.

Galli sperare nos volunt principem Thomam¹⁴ huc venturum, cardinalem autem fratrem eius iturum Romam, ut sit ibi Gallici nominis protector cum reditu CM scutatorum.

Erlachius¹⁵ etiamnum hic est, Ossenvillius¹⁶ profectus e Brisaco in comitatum Burgundiae, ut ibi arcem Bellifortiam Sancti Martinii¹⁷ eam obsidentis manibus eripiat. Habemus hic et principem Condaeum et filium eius ducem Anguianum,¹⁸ cuius nuptiis ornandis ingentes hic paratus immensique sumptus fiunt.

Vindicias¹⁹ iam nunc accipio; legam ut primum potero. Iam olim Hamburgi vidi initia operis.

Dicitur et Ulyssipone plebs commota. Caesariani vero cum capere vellent insulam quandam in lacu Constantiensi, prohibiti ab indigenis.

Regi Galliae Britannia Armorica dat extra ordinem IV milliones francorum et quater centena millia. Sperant Galli suam partem revicturam Leodii.

Deus cuncta ad bonum vertat exitum.

Excell. vestrae perpetua observantia devinctus
H. Grotius.

11 Lodewijk van Nassau, heer van Beverweert (± 1602-1665), natuurlijke zoon van prins Maurits bij Margaretha van Mechelen. Hij moest in Frankrijk mededeling doen van het voorgenomen huwelijk tussen Willem II en een der beide Engelse prinsessen, Mary of Elizabeth Stuart. Vgl. NNBW I, kol. 1365v.; J.J. Poelhekke, Fred. Hendr., p. 523-526; O. Schutte, Repertorium I, p. 99v.; zijn instructie in Groen v. Prinsterer (ed.), Arch., 2^e serie III, p. 307-311. Hij kwam terug in Den Haag op 9 februari 1641; vgl. infra no. 5058. In maart 1641 reisde hij opnieuw naar Frankrijk; vgl. infra no. 5098. In mei bevond hij zich in het gevolg van de jonge prins in Engeland.

12 Llorenç de Barutell, Francisco de Gravalosa en Jaume (of Francisco) Bru; zij waren op 5 november 1640 aangewezen. Vgl. J. Sanabre, Acción de Francia, p. 104. Op 11 januari en 20 februari werden zij door Lodewijk XIII in audiëntie ontvangen; vgl. Gazette 1641 no. 5, p. 24, dd. 12 januari, en no. 20, p. 99, dd. 23 februari.

13 Roger de Bossost (†1646), graaf van Espenan, goeverneur van Leucate. Vgl. DBF VI, kol. 1150; Mémoires Du Plessis-Besancon, p. 25 n. 1.

14 Tommaso Francesco van Savoye (1596-1656) had op 2 december 1640 een verdrag met Frankrijk gesloten; vgl. Du Mont, Corps Dipl. t. VI.I, p. 195v. Op 25 februari 1641 zou hij echter aan Mazarin schrijven dat de gijzeling van zijn gezin in Spanje hem noodzaakte opnieuw de Spaanse partij te kiezen; zie Claretta, Storia della reggenza I, p. 764v. Zijn broer kardinaal Maurizio (1593-1657) bleef steeds Spaansgezind.

15 Johann Ludwig van Erlach (1595-1650), goeverneur van Breisach; vgl. NDB IV, p. 592.

16 Paul Le Prévost (1607-1679), baron van Oysonville, adjunct van de goeverneur van Breisach; zijn moeder was een zuster van de staatssecretaris van oorlog, François Sublet de Noyers. Vgl. Noailles, Episodes II, p. 286 n. 2. De copie te Uppsala geeft in plaats van het volgende ‘profectus’ ten onrechte: praefectus.

17 Jean Baptiste de La Baume (1593-1641), markies van Saint-Martin, Spaans goeverneur van de Franche Comté; vgl. A. de Truchis de Varennes, A. Brun, p. 612.

18 Louis II de Bourbon (1621-1686), hertog van Enghien, de latere ‘Grand Condé’, huwde op 9 februari 1641 Claire Clémence de Maillé-Brezé, nicht van Richelieu; vgl. Aumale, Condé III, p. 439v.

19 Zie supra n. 10.

Lutetiae, V Ianuarii MDCXLI.

Adres (volgens de uitgave der Epist.): Ludovico Camerario, reginae regnique Sueciae consiliario et legato apud praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Bovenaan de brief in de copie te Uppsala: MP.