Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 12

5140. 1641 april 13. Aan L. Camerarius.¹

Illustris domine,

Sollicitos nos habent de Slangio² Bannerioque rumores, qui ab hosticis terris veniunt perquam adversi, qui aliunde incerti. Ac iam ante cum dolore cognoveram non bene convenire D. Bannerio neque cum Gallis neque cum Vinariensibus. Neque dubitari debebat, quin hostis manu validus inter disiunctos se interponeret et vel in hos, vel in illos arriperet occasionem. Quae vero illustris Dom. vestra hac de re disserit, ut prudentiae plena approbo. Turbidae res in Hispania poterant quidem imperatori seriam iniicere cogitationem de pace. Attamen nondum eousque edomitos Austriacorum animos argumento sunt tot exceptiunculae oblivionis et tot peccata in literis tuti itineris pro legatis a Suedia et Suediae federatis.³

Pecunia, quae a Gallia Suediae deberi coeperat ex mense Novembri, retenta a D. Davausio⁴ Hamburgi moram iniecerat federi. Eam nunc persolutam audio atque ita sublatam hanc

1 Copie Uppsala, UB, E 388a, 276; copie Linköping, Stifts- och landsbibl., Br. 23, 387. Gedrukt Epist., p. 674 no. 1487. De copie te Linköping bevat slechts de tekst tot ‘Lotharingus’ (n. 15).

2 Erik Slange, kolonel in Zweedse dienst (no. 5136 n. 5). Het nieuws van zijn gevangenname was gepubliceerd in Gazette 1641 no. 44, p. 211v., dd. 13 april.

3 Zie voor de kwestie van de amnestie (= ‘oblivio’) no. 5119 n. 17; zie voor de keizerlijke paspoorten voor de Zweedse gezanten nos. 5080 en 5213.

4 Claude de Mesmes, graaf van Avaux (no. 5001 n. 7). Het verdrag tussen Frankrijk en Zweden werd in juli 1641 verlengd.

[p. 218]

difficultatem. Quare cuncta in melius itura spero eoque magis, quod ducem Lunaeburgicum⁵ suos habere Hamburgi audio, qui cum Suedia Galliaque societatem armorum contrahant.

De colloquio inter Palatinos et Bavaros ita semper existimavi. Vereor, ut aliud nobis pariat quam iacturam temporis et speciosam excusationem iis in Anglia, qui non aeque ac parlamentarii res Palatinas amant, ut dicere possint nihil armis tentandum quamdiu spes est per pacta rem transigendi.⁶ Audio tamen post adventum in Angliam principis electoris⁷ tardatum nonnihil nuptiale negotium⁸ poscente electore, ut in federe cum Batavis suis etiam rebus consulatur. Sed venit mihi in mentem illud Taciti: acribus initiis, incurioso fine.⁹ Inter parlamenti Anglicani proceres ac plebem multa video quotidie incidere controversa, quibus non omittent addere alimenta aulicae vulpes.

Portugalliae legatis¹⁰ hic omnia tributa sunt, quae regiis legatis solent. Legatus Anglicus¹¹ dicit in Anglia deliberari, quomodo accipiendus sit qui inde in Angliam venit legatus;¹² existimare tamen se futurum, ut Angli sequantur possessionem et trium Portugalliae ordinum iudicium. Italorum, qui hic sunt, legatos Portugallicos adhuc vidit nemo.

Caesarianus legatus¹³ diu, ut arbitror, haerebit in Batavis. Si nihil aliud efficere poterit, speculabitur ea, quae aguntur.

Archiepiscopus Burdegalensis,¹⁴ qui auxilio ivit Catalanis, in mari ad Colubri portum cepit Hispanorum naves longas duas, quinque alias. Dux Lotharingus¹⁵ regi homagium dixit pro Barrensi ditione positus in genua.

Turcam parare bellum in Asacum undique discimus; Tartaros acceptis a Constantinopoli literis a finibus Poloniae recessisse.

Contra Ossenvillium¹⁶ it Gillo Hasius.¹⁷

Princeps Thomas habebit exercitum XII millium, quorum pars altera ei datur ab Hispano, partem alteram colligit e Pedemontanis, quanquam novo edicto vidua Sabaudica omnes eius partium reos maiestatis pronuntiavit poenis additis.¹⁸

Helvetii protestantes videntur permissuri Gallis, ut aliquem ibi militem scribant. In Rhaetia pars oppressa querelas habet sine viribus.

Sedani multi conspiciuntur quotidie Hispani. Ipse etiam eo commeat Beckius, Lucembur-

5 Georg, hertog van Braunschweig-Lüneburg. Te Hamburg bevonden zich namens het huis Braunschweig-Lüneburg de raden Johann Christoph von Kötteritz en Johann Stucke (1587-1653); vgl. W. Langenbeck, Politik Hauses Braunschw.-Lüneb., p. 212.

6 Zie bijv. De iure belli ac pacis II, cap. XXIII § VII.

7 Karl Ludwig van de Palts was medio maart 1641 aan het Engelse hof verschenen.

8 Het huwelijk van Willem II en Mary Stuart, de ‘Princess Royal’. Een verdrag tussen Engeland en de Republiek kwam niet tot stand (no. 5023 n. 9).

9 Tacitus, Ann. VI, 17.

10 Francisco de Mello en dr. António Coelho de Carvalho (no. 5028 n. 6).

11 Robert Sidney, graaf van Leicester, extraordinaris Engels ambassadeur te Parijs (no. 5003 n. 13).

12 Antão d'Almada en dr. Francisco d'Andrade Leitão (no. 5028 n. 6).

13 Johann Weichard, graaf Auersperg (no. 5042 n. 6).

14 Henri d'Escoubleau de Sourdis, aartsbisschop van Bordeaux (no. 5121 n. 27); zie Gazette 1641 no. 42, p. 201-204, dd. 12 april: ‘La prise de cinq vaisseaux, deux galères et une polacre, sur les Espagnols, par l'archevesque de Bordeaux, général de l'armée navale du roy’.

15 Karel IV, hertog van Lotharingen.

16 Paul Le Prévost, baron van Oysonville, adjunct van de goeverneur van Breisach (no. 4994 n. 16).

17 Gilles de Haes, Vlaming in keizerlijke dienst (no. 5041 n. 20).

18 Het edict dd. 16 maart 1641 werd afgedrukt in de Gazette 1641 no. 41, p. 193-200, dd. 10 april: ‘Déclaration de Madame de Savoye, contre le cardinal de Savoye et le prince Thomas, ensemble contre tous leurs complices et adhérans’.

[p. 219]

gi praefectus.¹⁹ Non placet regi, quod praesidium eius urbis auget dux Bulionius, eiusque rei causa et ad prohibenda commercia aliquid circum militis rex relinquit. Sunt qui ab illa parte bellum in Gallia civile metuant. Ego non arbitror comitem Suessionensem aut etiam ducem Bulionium aleam iacere velle de suis in Gallia fortunis, quanquam haud dubie incitatores habent ducem Valettam²⁰ et Vindocinensem.

Qualem ego scribam expetam,²¹ significavi meis in Hollandia propinquis. An omnia, quae desidero, sint in isto Germano,²² ex sola eius manu diiudicare non possum. Multum tamen apud me semper valebunt ill. Dom. vestrae sive testimonia sive commendationes. Et per me nihil malo quam prodesse literas amantibus.

Deus ill. Dom. vestram servet incolumem ac florentem.

Ill. Dom. vestrae perpetuae observantiae debitor
H. Grotius.

19 Johann von Beck (1588-1648), Spaans goeverneur van Luxemburg; vgl. ADB II, p. 214v.

20 Bernard de Nogaret, hertog van La Valette (no. 4996 n. 6). In plaats van het voorafgaande ‘incitatores’ geeft de copie te Uppsala: incitaturos.

21 Grotius zocht nog steeds een opvolger voor zijn secretaris Pieter Pels; zie ook no. 5053 n. 13.

22 Niet geïdentificeerd.

Lutetiae, XIII Aprilis MDCXLI.

Adres (volgens de uitgave der Epist.): Ludovico Camerario, reginae regnique Sueciae consilario.

Bovenaan de brief in de copie te Uppsala: Rec. Hagae, a.^o 1641 d. 10/20 April. MP.